Εικόνες από την κατοχή στην Άνδρο Τα αρχοντικά που επίταξαν οι Ιταλοί

Του Δημήτρη  Σταυρόπουλου

Τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ το 1940

Σκαλίζοντας πρόσφατα-για άσχετο λόγο- κάποια αρχεία, έπεσα πάνω σ ένα «θησαυρό» πληροφοριών που αφορούν την Άνδρο. Το υλικό μπορεί να μην έχει ιδιαίτερη ιστορική αξία, αλλά είναι εντυπωσιακό από συναισθηματικής και κοινωνικής πλευράς, γιατί φωτίζει και σκιαγραφεί, μια σκληρή και σκοτεινή εποχή: την περίοδο της Κατοχής. Οι περισσότεροι που έζησαν εκείνα τα «πέτρινα χρόνια» στο νησί ,έχουν φύγει πια. Οι μνήμες έχουν ξεθωριάσει και όλοι εμείς, γνωρίζουμε ελάχιστα,  από κάποιες περιγραφές και διηγήσεις από στόμα σε στόμα.

Σύμφωνα με το αρχείο-blog Andros-Historia του Νίκου Βασιλόπουλου (εκεί βρήκα όλες τις παρακάτω πληροφορίες) η Άνδρος όπως και οι υπόλοιπες Κυκλάδες, πλην της Μήλου, υπήχθησαν στην Ιταλική Διοίκηση και διετέλεσαν υπό ιταλική Κατοχή κατά την περίοδο από τον Μάιο του 1941 έως τον Σεπτέμβριο του 1943.

Όπως γράφει ο Ν. Βασιλόπουλος στην Άνδρο εγκαταστάθηκε ένα σύνταγμα Ιταλών, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου παρέμεινε στην κεντρική Άνδρο με έδρα την Χώρα. Κατά το μεγαλύτερο και τελευταίο διάστημα της Κατοχής το σύνταγμα είχε διοικητή τον συνταγματάρχη Antonio Mela και υποδιοικητή τον αντισυνταγματάρχη Capuro αγνώστου ονόματος. Επίσης κατά το ίδιο (μεγάλο) διάστημα επικεφαλής γιατρός υπήρξε ο λοχαγός Giuseppe Genaro, χειρούργος.

Γυμναστικές επίδείξεις 1937 

"Οι Ιταλοί όχι μόνον επέλεξαν σπίτια απ΄ τα ωραιότερα αλλά έκαναν αισθητή την παρουσία τους σε συμβολικό επίπεδο συγκεντρωμένοι στο ανώτερο τμήμα της Χώρας αγνοώντας το κομβικό σημείο της Πλατείας του Εμπειρικείου Γηροκομείου είτε για να μειώσουν την συμβολική της θέση και το μνημείο των πεσόντων, είτε για να υιοθετήσουν μία νέα δική τους (αλλά πάνω στην κοινωνική προϋπάρχουσα), με αποκορύφωμα το αντιστοίχως πολεοδομικά, ρυμοτομικά και αρχιτεκτονικά κορυφαίο οικοδόμημα του Λ. Βογιαζίδη. Μέσω των κτιρίων αυτών ετίθεντο, ως κατακτητές, επικεφαλής της Χώρας και της κοινωνίας της, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Οι επιλογές ήταν σημειολογικά στοχευμένες από πλευράς τους."

Σπίτι διοικητή

Η τροπή του πολέμου ήταν δραματική και το 1943 οι Ιταλοί κατόπιν ισχυρού βομβαρδισμού παραδόσθηκαν και εγκατέλειψαν την Άνδρο, ενώ ορισμένοι κρύφτηκαν από τους ίδιους τους κατοίκους, προκειμένου να γλυτώσουν από το υστερικό μένος και την εμμονική εκδικητικότητα που εκδήλωσαν οι Γερμανοί έναντι των πρώην συμμάχων τους.

Στρατώνας

Τέλος αξίζει να αναφέρω δύο αξιοπερίεργα περιστατικά όπως τα περιγράφει ο Ν. Βασιλόπουλος:

(α) Στην είσοδο κάποιου ή κάποιων από τα κτίρια της Χωρας, είχαν αναγραφεί στους παραστάτες (λαμπάδες) και το υπέρθυρο οι εμβληματικές λέξεις των Φασιστών Vincereevinceremo δηλ. νικάν και θα νικήσουμε. Συγκεκριμένα η λέξη Vinceremo καθέτως στους δύο παραστάτες και Vincere οριζόντια στο υπέρθυρο.

(β) Γραφικός είχε γίνει ο (ίδιος πάντα) Ιταλός φρουρός στην πόρτα της ΕΟΧΑ, επειδή όποτε τύχαινε να περάσει από μπροστά του μία επώνυμη ανδριώτισα καλλονή, αυτός παρουσίαζε όπλα χωρίς ποτέ άλλοτε να την παρενοχλήσει καθοιονδήποτε τρόπο. Του ήταν ευτυχώς αρκετό γιατί η κυρία ήταν και σοβαρότατη και παντρεμένη.  

Ιδού τώρα, μερικά από τα αρχοντικά που επέταξαν οι Ιταλοί φωτογραφημένα και ταυτοποιημένα από τον ερευνητή- αρχιτέκτονα Νίκο Βασιλόπουλο:

Το διοικητήριο

Εδώ ήταν η χωροφυλακή - Καραμπινίεροι

Εδώ είχε εγκατασταθεί το ένοπλο κλιμάκιο της ιταλικής GUARDIA DI FINANZA, 

Εδώ ήταν το λιμεναρχείο

Εδώ διέμειναν ο λιμεράρχης και οι αξιωματικοί του λιμενικού

Εδώ διέμειναν οι αξιωματικοί του στρατού 

 

ΑΦΗΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

ΑΦΗΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

  1. Σχολιάζετε ως επισκέπτης.
Attachments (0 / 3)
Share Your Location
There are no comments posted here yet
This comment was minimized by the moderator on the site

Μεταξύ των κτιρίων, που είχαν επιτάξει οι Ιταλοί περιλαμβάνεται και η οικία Κονδύλη (οδός κάθετη στην κεντρική αγορά, που ξεκινάει από την ALPHA Bank). Εκεί είχε εγκατασταθεί ένοπλο κλιμάκιο της Ιταλικής GUARDIA DI FINANZA, το οποίο παρέμεινε εκεί μέχρι την εκδίωξη των Ιταλών από τους Γερμανούς.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΝ ¨ΑΝΔΡΩ
ΟΚ δημοσιεύουμε και αυτή την φωτογραφία αό το αρχείο του Ν. Βασιλόπουλου.

Το σχόλιο επεξεργάστηκε περίπου 7 χρόνια πριν από το χρήστη enandro enandro
This comment was minimized by the moderator on the site

Τελικά υπάρχουν αρχεία με τις καταστροφές που προκλήθηκαν στην Άνδρο στα χρόνια της Κατοχής και κυρίως από τους βομβαρδισμούς;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ Εν Άνδρω
Ο Δημήτρης Σταυρόπουλος σε περσινό άρθρο-ρεπορτάζ είχε παρουσιάσει στοιχεία από έκθεση και ήταν συντριπτικά το άρθρο υπάρχει στο Εν Άνδρω με τίτλο "Ντοκουμέντο: πέντε δις δραχμές έγιναν στάχτη στην Άνδρο" με ημερομηνία 30/3/15. Γράψτε τον τίτλο είτα στο site είτε στο google και θα το βρείτε Υπάρχουν άλλα δύο άρθρα του ιδίου για αντίστοιχα θέματα

Το σχόλιο επεξεργάστηκε περίπου 7 χρόνια πριν από το χρήστη enandro enandro