Αν δεν φοβόμασταν και την σκιά μας…

Της Κατερίνας Ρεμούνδου

 

Η ερημιά της Άνδρου τον χειμώνα. Ο γέροντας φτάνει στο σπίτι με την προβατίνα και τα προβατάκια. Βουνί, Φεβρουάριος 2016

Διάβασα τις πρόσφατες αναρτήσεις στο “εν Άνδρω” για τη κατάσταση του νησιού μέσα από τα μάτια κάποιων επαγγελματιών, που πληρώνουν τη νύφη, αλλά και για την δύσκολη κοινωνική ζωή του χειμώνα. Και παίρνω την ευκαιρία να γράψω δυό λόγια από την μεριά μου προσθέτωντας στο θέμα. Και μαζί να περιγράψω τη δική μου εικόνα για την Άνδρο του χειμώνα (σε μια άλλη ευκαιρία θα πω την άποψη μου και για την Άνδρο την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο).

Κατ' αρχή η Άνδρος χωριζόταν σε τρεις κατηγορίες: Στους Απέξω, στους Χωραΐτες και στους Πισωμερήτες.

-        Λέγαμε λοιπόν όταν βλέπαμε κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της Υδρούσας: "μπα, μπα... κάτι μέσα…"! Ερχόντουσαν οι άνθρωποι αυτοί στη Χώρα για γιατρούς ή για δουλειές στις υπηρεσίες.

-        Λέγαμε όταν βλέπαμε Χωραΐτη που δεν τον ξέραμε: "από που είσαι συ; Ποιανού είσαι;" Για να είμαστε σίγουροι ότι είναι δικός μας...

-        Λέγαμε για τους Κορθιανούς. 'Αυτοί είναι γλεντζέδες και πολύ ενωμένοι, πας για καφέ και σε κρατάνε να φας και βραδινό και φέρνουν και τα όργανα" 

Κάπως έτσι αυτόνομα λειτουργούσε πάντα κάθε κομμάτι της Άνδρου. Μπαστούνια τα βρήκανε όλοι οι δήμαρχοι με τον Καλλικράτη αφού για να πάρουν τους ψήφους των άλλων δήμων αναγκάστηκαν να κάνουν συμμαχίες με συμπατριώτες μας που αν τους έφερνε κάποιο παιδί μας ως συμπεθέρους στο σπίτι γάμος δεν θα γινόταν. Κι όμως ο πολιτικος γάμος έγινε!...

Ζω εδώ και 10 χρόνια στην Άνδρο. Μαγειρεύω στου Ζοζέφ. Όλα αυτά τα χρόνια ο Πλάτανος στο Πιτροφό έχει αλλάξει τρεις ιδιοκτήτες και έχει μείνει και δυο χρόνια κλειστός. Ο Σταμάτης τον πήρε για να εξυπηρετεί την ανάγκη του χωριού στα μνημόσυνα και στις κηδείες! Και μέχρι πρόσφατα και το τοπικό πανηγύρι του Αη Παντελεήμονα...

Μπατσί, Φεβρουάριος 2016. Μετρήστε τα κλειστά πορτοπαράθυρα και βγάλτε κοινωνικά συμπεράσματα...

Εδώ και χρόνια πια τα ζαχαροπλαστεία του νησιού ζουν κυρίως από τα δίσκο των μνημόσυνων και τα τσουρεκάκια. Για ρωτήστε την αναλογία γαμήλιας τούρτας ανά ζαχαροπλαστείο σε σχέση με τα κόλλυβα κάθε χρόνο! Επιπλέον να πω πως το 2005 που ήρθα στην Άνδρο κανένα μαγαζί δεν το ήταν ανοιχτό το χειμώνα για φαγητό: παρά μόνο ο Μαδούρης! Το εστιατόριο που τρώνε τα συνεργεία. Και το ξέρω πολύ καλά αυτό γιατί συμμετείχα στη χορωδία και ψάχναμε κάθε Τρίτη μετά την πρόβα να πάμε κάπου να φάμε...

Γιατί στην Άνδρο έχουμε κοινωνική κρίση και ερήμωση; Και γιατί το συζητάμε τόσο πολύ τώρα;

Πριν δέκα χρόνια η έκφραση τουριστική ανάπτυξη δεν μας ήταν άγνωστη, αλλά σίγουρα ήταν ξένη! Σχεδόν δεν μας ενδιέφερε. Γιατί αυτό που κρατούσε πάντα την ανδριώτικη κοινωνία όρθια ήταν τα χρήματα που μπαίναμε από έξω στο νησί: ναυτιλία, οικοδομή, real estate κλπ.

Όμως εκτός από τα παραπάνω μας κρατούσε και η συλλογικότητα της οικογένειας. Η οικογένεια στην Άνδρο δεν ήταν μόνο η σχέση γονιού και παιδιού, αλλά ήταν μια ευρύτερη σχέση, που ξεκινούσε από το πάππου και έφτανε μέχρι το μπατζανάκη του κουμπάρου! Βρισκόμαστε πάντα σε ετοιμότητα να συγγενέψουμε ώστε να ορίσουμε, να στηρίξουμε και να ανήκουμε κάπου.

Ο Κόσσης, λοιπόν, είναι ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ υπόθεση. Τα τραπέζια που γίνονται για τις κηδειες ακόμα είναι ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑ. Τα μνημόσυνα αφορούν την ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ. Ακόμα, λοιπόν, ακόμα επιβιώνουν οι οικογενειακές καταστάσεις. Και κάπως έτσι τη βγάλαμε μέχρι σήμερα: οικογενειακά…

Δύο άνθρωποι , δύο διαφορετικές εποχές συναντιώνται σε έναν δρόμο. Γιός και πατέρας τραβάνε τις διαδρομές τους στο Βουνί.... 

Τα γεροντομοίρια, οι Σινετιανοί μετανάστες στην Αμερική, ο θείος που έμεινε μπακούρης γιατί του άρεσε το βαπόρι πιο πολύ από το σπίτι, στήριξαν την ανάγκη για χρήματα, για μετρητά της οικογένειας! Ο πάππους, η ανύπαντρη αδελφή της γιαγιάς, η ψυχοκόρη, βάλανε δουλειά, χοντρή δουλειά στα χοιροσφάγια, στους γάμους, στην προίκα! Νοικιάσαμε την σαλονοτραπεζαρία στο χωριό γιατί… «πολλά τα σκαλιά αγαπητέ μου και που να αφήσουμε το πάππου στις Μαίνητες»! Τον πήραμε λοιπόν μαζί μας και μαζλι και η σύνταξη του που βοηθά παδιά κι εγγόνια: ¨Νέοι είναι κι αυτοί θέλουν να πάνε βόλτα"!

Μπατσί. Όλα κλειστά. Μόνο τέσσερα μαγαζιά ανοικτά σε όλη την παραλία. Τα συμπεράσματα για το χτες και το σήμερα δικά σας... 

Όμως σήμερα όλα αυτά έχουν αλλάξει. Πως, λοιπόν, θα αντικαταστήσουμε την οικογένεια ως παραγωγική μονάδα; Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναρωτηθούμε και να διερευνήσουμε στην Άνδρο.

Τα σημερινά ερωτήματα που καίνε είναι:

-        Πως να ενωθούμε και να συνεργαστούμε με τον συμπατριώτη μας για τους κοινούς σκοπούς;

-        Ποιος είναι ο άνθρωπος ή ο φορέας που θα μαζέψει όσους πρέπει για να μπουν πλέον αυτοί οι στόχοι στη δύσκολη εποχή μας;

-        Ποιος αιρετός ή μη θα βγει μπροστά και θα πάρει την πρωτοβουλία να δημιουργήσει ένα σύνολο που όσοι ζουν στο νησί και θέλουν να προσφέρουν να αξιοποιηθούν;