Του καπετάν Βαγγέλη Καλογήρου 

Στενιές Άνδρου

 

Τα Πεντλαντ Φέρθ πάνω και το στενό της Μάγχης κάτω. Το συμβάν που αναφέρεται έγινε στον Βόρειο Ατλαντικό, μια μέρα πριν το πλοίο μπει στα στενά στο πάνω μέρος της Σκοτίας.

Τα ταξίδια στον Βόρειο Ειρηνικό, από Βανκούβερ για Κίνα ή Ιαπωνία, είναι πράγματι δύσκολα και κουραστικά. Ιδιαίτερα τον χειμώνα. Αυτά τα ταξίδια έτυχε να τα κάνουμε επί 2 χρόνια γύρω στο 1980. Eκεί είναι που βλέπεις κύματα 20 μέτρα ύψος να χτυπούν το καράβι και ακούς το τρίξιμο των λαμαρινών, καθώς και το βογκητό του καραβιού σαν βγει η πλώρη πάνω από το χάος που υπάρχει μεταξύ των κυμάτων. Μερικά ταξίδια, τα κάναμε μέσα από τα Αλεούτια νησιά (Βόρειος Ειρηνικός – Αλάσκα) αναλόγως με τα δελτία καιρού. Διότι νότια των Αλεουτίων Νησιών και ιδιαίτερα στο 38 βόρειο πλάτος τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα.

Πολλές φορές μου έδινε η Ocean Route πορείες νότια αυτών των νησιών, αλλά μερικές φορές δεν τις ακολούθησα γιατί είχα μια αρνητική εμπειρία που με δίδαξε πολλά. Έκανα, λοιπόν, διαφορετικό πλου κι έφτανα μέχρι το 35 βόρειο πλάτος, ίσως και λίγο νοτιότερα, και αναλόγως από εκεί κανονίζαμε. Δεν ακολουθούσα πάντα τις πορείες που μου έδιναν γιατί γίνονταν λάθη στις προβλέψεις.

Η αρνητική εμπειρία που αναφέρω παραπάνω είχε να κάνει με λάθος πρόβλεψη καιρού στον Βόρειο Ατλαντικό, που μας οδήγησε σε μια μεγάλη ναυτική περιπέτεια. Ήταν θυμάμαι το 1973. Βρισκόμαστε στη Βενεζουέλα και φορτώναμε αργό πετρέλαιο για το Rotterdam της Ολλανδίας. Ξεκινήσαμε μια ωραία πρωία και πήραμε τον ανηφορικό δρόμο για την Ευρώπη.

Το "Andros Meltemi" που ταξίδεψε ο καπετάν Βαγγέλης Καλογήρου στη δεκαετία του 1970...

Εγώ είχα χαράξει πορεία για το Ρότερνταμ μέσω των Στενών της Μάγχης. Πολλές ναυτιλιακές εταιρείες και ναυλωτές επίσης χρησιμοποιούν εταιρείες που προβλέπουν τους καιρούς και δίνουν στα πλοία οδηγίες πως θα πλεύσουν, για να αποφύγουν τυχόν καταιγίδες.

Πριν φθάσουμε στα Στενά της Μάγχης έλαβα ραπόρτο καιρού από την εν λόγω εταιρεία που έδινε τους καιρούς να πάω από τα στενά επάνω στα Πεντλαντ Φερθ να μπούμε από εκεί στην Βόρεια θάλασσα. Απόρησα γιατί το θαλάσσιο στενό Πέντλαντ Φερθ της Σκωτίας θεωρείται ένα από τα πιο δύσκολα θαλάσσια περάσματα μεταξύ της Β. Θάλασσας και του Β. Ατλαντικού, εξαιτίας των έντονων θαλασσίων ρευμάτων και ανέμων στην περιοχή. Έκανα όμως την απερισκεψία και ακολούθησα τις οδηγίες της.

Έκανα όμως την απερισκεψία και ακολούθησα τις εντολές της. Μια μέρα προτού φθάσομε στα Πέντλαντ Φερθ - ταξιδεύαμε ακόμα στον Βόρειο Ατλαντικό - ήρθε πάνω μας μια μεγάλη θύελλα (severe storm), που ήταν όλη δικιά μας. Να βλέπεις ένα βαπόρι 50.000 τόνων να μην μπορεί να προχωρήσει. Κάναμε ένα ένα μέτρο μπροστά και δύο πίσω. Η απελπιστική αυτή κατάσταση συνεχίστηκε για 20 ώρες περίπου.

Ο καπετάν Βαγγέλης Καλογήρου από τις Στενιές στην βαρδιόλα του πλοίου κοιτάζει την πυξίδα. Δεκαετία 1970..

Το βαπόρι φορτωμένο πετρέλαιο 50.000 τόνων άρχισε να αισθάνεται στην πλώρη του και στα πλευρά του τα σφόδρα χτυπήματα των γιγαντιαίων κυμάτων. Η πρώτη μας δουλειά ήταν να το φέρομε σε θέση που να καταπονείται λιγότερο με ανάλογες μειωμένες στροφές. Ειδοποιήθηκαν τα ενδιαφερόμενα μέρη, για τα του καιρού και ότι το βαπόρι πάει 1 μέτρο μπροστά και 2 πίσω. Τραβέρσο που λέμε. 20 ώρες αγώνας να κρατήσομε το βαπόρι σε ασφάλεια. Όταν κατά τις 10 η ώρα το βράδυ ελήφθη τηλεγράφημα από την εταιρεία, ότι ζητούσε συγγνώμη γιατί ο καιρός άλλαξε ξαφνικά και ότι έπρεπε να γυρίσομε πίσω στα EGGLISH CHANNEL!!! 

Άντε τώρα με κύμα 20 μέτρων να γυρίσεις ένα βαπόρι 200 μέτρων. Και ήταν και νύχτα να μην βλέπεις καλά καλά το κύμα. Ανάψαμε τους προβολείς της γέφυρας φέγγοντας προς τα πλώρη, όσο το δυνατόν μπορούσαν. Κάλεσα τον πρώτο μηχανικό. Ήταν ένας έμπειρος και πολύ καλός ναυτικός στην δουλειά του και του λέω επακριβώς τα εξής: "εδώ παίζουμε πλέον την ασφάλεια των επιβαινόντων του πλοίου και του φορτίου. Σε παρακαλώ άντε κάτω στη μηχανή και όταν σου χτυπήσω φουλ προσπάθησε όσο πιο γρήγορα μπορείς να τα δώσεις όλα".

Πράγματι πήγε κάτω και εμείς ανιχνεύαμε μέσα στο σκοτάδι τα κύματα για να βρω την κατάλληλη στιγμή να γυρίσομε. Ξέροντας ότι τα γιγαντιαία κύματα έρχονται 3.-3, χτυπώ φουλ με όλο δεξιά το τιμόνι. Για λίγα δευτερόλεπτα δεν ακούγαμε τίποτε άλλο παρά μόνον το ουρλιαχτό της μηχανής και τα τοιχώματα του πλοίου να τραντάζουν, ενώ ολόκληρο το πλοίο βογκούσε. Οι λαμαρίνες έτριζαν. Η πυξίδα στην αρχή για μερικά δευτερόλεπτα έμεινε στάσιμη. Μετά άρχισε να γυρίζει σαν τρελή καθώς το πλοίο άρχισε παίρνει με ταχύτητα την στροφή.

Το πρώτο κύμα το φάγαμε λίγο πίσω από το κάμπουνι. Η πυξίδα άρχισε να γυρίζει σαν τρελή και η μηχανή να βογκάει. Το δεύτερο κύμα το φάγαμε λίγο μπροστά από την μέση του πλοίου και το τρίτο ευτυχώς στο πίσω κομμοδεσιο. Μπήκε νερό ζωντανό από την τσιμινιέρα. Αν βέβαια το τρώγαμε το κύμα στην μέση δεν θα γράφαμε και δεν θα μιλάγαμε τώρα.

Μετά το γύρισμα ένα βαπόρι 50.000 τόνων βρέθηκε να ταξιδεύει πάνω στα κύματα σαν κρις-κραφτ. Φθάσαμε στο Ρότερνταμ, χωρίς άλλο επεισόδιο. Όταν ήλθαν μέσα στο βαπόρι ελέγχθηκαν όλα και ζήτησαν άλλη μια φορά συγγνώμη.

Το βράδυ εκείνο χάθηκαν δύο βαπόρια κοντά μας, που δεν πρόλαβαν ούτε SOS να στείλουν.

Από τότε κι όσα χρόνια ταξίδεψα έγινα λίγο δύσπιστος με τα ραπόρτα του καιρού κι ενεργούσα αναλόγως με την εμπειρία μου. Ευτυχώς οι σημερινοί ναυτικοί με τα σύγχρονα δορυφορικά συστήματα μπορούν και αποφεύγουν τέτοιες θύελλες. ¨Ή, να τις περνούν ξώφαλτσα, στην άκρη του καιρού...