Τέλος εποχής, ή καληνύχτα Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς Γκορμπατσόφ...
Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ
Ανταποκριτής στα Ηνωμένα Έθνη, 1988
Δεκέμβριος του 1988. Ήμουν ακαδημαϊκός υπότροφος (visiting fellow) του πανεπιστημίου Πρίνστον στο Νιού Τζέρσυ. Συνάμα, ήμουν και ανταποκριτής ιστορικής αθηναϊκής εφημερίδας στον ΟΗΕ. Στις 7 Δεκεμβρίου έφτασε στη Νέα Υόρκη, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και κατευθύνθηκε στον ΟΗΕ για να ανακοινώσει ότι η ΕΣΣΔ θα μειώσει μονομερώς κατά 500.000 άνδρες τις δυνάμεις της στην ανατολική Ευρώπη, καθώς και στο ευρωπαϊκό τμήμα της ΕΣΣΔ.
Ένα εκατομμύριο Νεοϋορκέζοι τον αποθέωναν στους δρόμους από όπου πέρασε για να φτάσει στο κτίριο των Ηνωμένων Εθνών. Εκατοντάδες δημοσιογράφοι (ανταποκριτές και απεσταλμένοι) βρισκόμασταν στο κτίριο του ΟΗΕ. Στην αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης μπήκαν μόνο μερικά κανάλια. Όλοι οι άλλοι μείναμε σε μια διπλανή αίθουσα τύπου όπου από μια γιγαντοοθόνη παρακολουθήσαμε την ιστορική ομιλία του τελευταίου προέδρου της ΕΣΣΔ, που σηματοδοτούσε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη και στον κόσμο.
Σχολιασμός από τα αμερικάνικα ΜΜΕ της ιστορικής ομιλίας του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στα Ηνωμένα Έθνη στις 7 Δεκεμβρίου 1988
Ζούσα μια ονειρεμένη νιότη. Ήμουν εκεί μάρτυρας του τέλους μιας εποχή και μιας μεγάλης στροφής της Ιστορίας. Ήμουν εκεί ζώντας το όνειρο ενός κόσμου με ειρήνη και φανταζόμουν την απαρχή μιας νέας εποχής ορθάνοικτης στο μέλλον. Ήμουν εκεί χαρούμενος που ολοκλήρωσα το διδακτορικό με την ακαδημαϊκή υποτροφία ενός εκ των κορυφαίων πανεπιστημίων των ΗΠΑ. Ήμουν εκεί άφωνος μπροστά στη γιγαντοοθόνη ακούγοντας τον Σοβιετικό πρόεδρο να εξαγγέλλει το τέλος του Ψυχρού Πολέμου που χάραξε την πρώιμη νεότητα μας. Ήμουν κι εγώ εκεί…
Ο επικεφαλής του γραφείου τύπου της Νέας Υόρκης Ντίνος Σιώτης, εκδότης περιοδικών και συγγραφέας, το 1988
Με το τέλος της ομιλίας του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πήγα με τα πόδια στο γραφείο τύπου του ελληνικού προξενείου της Νέας Υόρκης, κάπου στην 5η Λεωφόρο. Είπα ενθουσιασμένος τις εντυπώσεις στους Ντίνο Σιώτη και Γιώργο Χουλιάρα, στελέχη του γραφείου. Και κάθισα να γράψω την ανταπόκριση μου. Ξεκίνησα με την θριαμβευτική υποδοχή του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ από τους Νεοϋορκέζους και κατέληξα στην τεράστια πολιτική σημασία της εξαγγελίας του. Θυμάμαι πως η γλαφυρή ανταπόκριση μου εντυπωσίασε τον αείμνηστο διευθυντή Σοφιανό Χρυσοστομίδη και την έβαλε πάνω και από το πρωτοσέλιδο της ειδησεογραφίας. Για πρώτη φορά το πολιτικό χρονογράφημα κέρδισε την πολιτική είδηση…
Ο Γκορμπατσόφ ανακηρύσσεται μετά την ιστορική ομιλία του στον ΟΗΕ στις 7 Δεκεμβρίου 1988 και το "τέλος του ψυχρού πολέμου" σαν παγκόσμιος ηγέτης (world class leader).
Τα χρόνια πέρασαν εκείνες οι μακρινές ελπιδοφόρες μέρες σκιάστηκαν από την διάλυση και το χάος που ακολούθησε με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Εξεγέρσεις, ανατροπές καθεστώτων, πόλεμοι και καταστροφές στην Ευρώπη. Χρόνια αστάθειας και συρράξεων από το 1999 μέχρι το 2014. Και από επεκτάσεις του ΝΑΤΟ που έφτασε μέχρι τα σύνορα της Ρωσίας. Και κάπου εκεί ξεκίνησε το 2022 ο πόλεμος στην Ουκρανία. Η τελευταία πράξη του ευρωπαϊκού δράματος.
Στο γραφείο τύπου του ελληνικού προξενείου στη Νέα Υόρκη το 1988 με τον συγγραφέα Γιώργο Χουλιάρα...
Έχουν περάσει από τότε 34 ολόκληρα χρόνια. Ήμαστε νέοι και φτάσαμε στα όρια της τρίτης ηλικίας. Θυμάμαι τους τότε συναδέλφους και φίλους στην Αμερική που όλοι έχουμε επιστρέψει πια στα πάτρια. Θυμάμαι τον Χρύσανθο Λαζαρίδη, τον Αλέξη Παπαχελά, τον Ντίνο Σιώτη, τον Γιώργο Χουλιάρα και τον πρόξενο Γιώργο Βέη... Δυστυχώς, ότι ζήσαμε εκείνη την μεγάλη ιστορική μέρα δεν οδήγησε στον λαμπερό νέο κόσμο που νομίζαμε. Αλλά σε ένα πολύ πιο ταραγμένο κόσμο. Τόσο ταραγμένο που πια κάποιες στιγμές νοσταλγούμε την «ασφάλεια» της ψυχροπολεμικής εποχής!!!
Στα Ηνωμένα Έθνη, με το καρτελάκι/ταυτότητα του ανταποκριτή, 1988
Σήμερα που ανακοινώθηκε ο θάνατος του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ όλες εκείνες οι μακρινές εικόνες, όλα εκείνα τα μισοξεχασμένα συναισθήματα, όλες εκείνες οι χαμένες ελπίδες ξύπνησαν μέσα μου. Πιθανόν και σε όσους βρεθήκαμε μαζί εκείνη την λαμπερή μέρα στα Ηνωμένα Έθνη κι ακούσαμε τον τελευταίο ηγέτη της ΕΣΣΔ να εξαγγέλλει το χαμένο όραμα ενός κόσμου που δεν λέει να αλλάξει.
Βλέπω με θλίψη τις φωτογραφίες εκείνης της μέρας, βλέπω τα πρωτοσέλιδα της ειδησεογραφίας εκείνης της μέρας, θυμάμαι την γλαφυρή ανταπόκριση μου, που «ανέβηκε» πάνω από τις επικεφαλίδες εκείνης της ημέρας. Θυμάμαι τον αποτυχημένο οραματιστή Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Κοιτώ μπροστά μου το μαγικό Αιγαίο και μονολογώ, παραλλαγμένους τους στίχους του Νίκου Γκάτσου από τον Κεμάλ: «καληνύχτα Μιχαήλ Σεργέγιεβιτς αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ…»
ΑΦΗΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ
-
Σχόλια (3)
- Πρώτα τα παλαιότερα
- Πρώτα τα νεώτερα
Ο Πούτιν προσπαθεί εδώ και χρόνια να επιτύχει μια αναστροφή, σε όσα είχε κάνει ο Γκορμπατσόφ από το 1985, που ανέλαβε την ηγεσία της ΕΣΣΔ, έως τη διάλυσή της το 1991, η οποία, κατά τον Πούτιν πάντοτε, «ήταν η μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του αιώνα». Αλλά και ο Γκορμπατσοφ στην αρχή της διακυβέρνησης του δεν ήθελε αυτή την κατάληξη. Απλά έχασε τον έλεγχο της χώρας του και του Συμφώνου Βαρσοβίας και οδηγήθηκε στο τέλος του Ψυχρου Πολέμου. Γι'αυτό η Δύση τον εξυμνεί και η Ρωσία δεν πενθεί. Οι απολογισμοί στην πατριδα του κυμαίνονται κατά κανόνα από τον σκεπτικισμό μέχρι την απαξίωση, καθώς πολιτικοί και απλοί πολίτες δεν μπορούν να λησμονήσουν τη ραγδαία υποβάθμιση της χώρας τους επί των ημερών του Γκορμπατσόφ, που υπήρξε τη δεκαετία του ’80 ηγέτης αυτοκρατορίας και την επόμενη δεκαετία διαφημιστής πίτσας (που κανένας Ρώσος δεν μπορούσε να αγορασει). Απλώς όμως το κομμουνιστικό πείραμα ήταν στο τέλος του και του έμεινε η βόμβα στα χέρια έτοιμη να σκάσει.
Μάλιστα Mr Mpasadis. Στη Νέα Υόρκη μπορούσατε να πάτε, αλλά στο φάρο όχι;
Αφήστε αυτές τις αμπελοφιλοσοφίες και πείτε μας στο φάρο γιατί δεν πήγατε;
ΣΧΟΛΙΟ ΕΝ ΑΝΔΡΩ
Παρακαλώ μπορείτε να γράφετε σωστά το όνομα; Είναι στα αγγλικά Basantis ή Bassantis από το ιταλικό τοπωνύμιο Bassano, που είναι κωμόπολη βορείως του Mestre της Βενετίας .
Βεβαίως και μπορούσα να πάω στη Νέα Υόρκη το 1988 σε μια μεγάλη στιγμή. Γιατί σας ενοχλεί αυτό; Τώρα αν για εσάς η παγκόσμια στιγμή όπου ο Γκορμπατσόφ τέλειωσε τον Ψυχρό Πόλεμο και τα συναισθήματα εκατομμυρίων ανθρώπων στη Νέα Υόρκη και στα Ηνωμένα Έθνη είναι "αμπελοφιλοσοφίες" τότε δεν είστε απλά "αυτόχθων", αλλά ομφαλοσκόπος.
Για ποιον φάρο μιλάτε άραγε; Γιατί έχω πάει σε όλους τους φάρους της Άνδρου κι έχω γράψει για όλους την ιστορία τους. Από το ΕΝ ΑΝΔΡΩ άλλωστε αντιγράφετε όλοι...
