Εν Άνδρω

Τα αποκαλυπτήρια

Σε κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης και παρουσία πλήθους πολιτών της Άνδρου έγιναν τα επίσημα αποκαλυπτήρια του αγάλματος της "Γυναίκας του Ναυτικού" στην Πλακούρα της Χώρας Άνδρου το Σάββατο 29 Ιουνίου 2024 στις 20:000. Τα αποκαλυπτήρια έκαναν οι δωρήτριες αδελφές Λασκαρίνα και Νένη Καρασστατη, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών και ο δήμαρχος Άνδρου. 

Η Λασκαρίνα Καρασταμάτη μιλά κατά τα αποκαλυπτήρια

Ουσιαστικά τα άγαλμα αυτό είναι φόρος τιμής συνολικά στη ναυτική οικογένεια, που αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο της κοινωνίας της Άνδρου στην περιοχή κυρίως της Χώρας, απ' όπου ξεκίνησε η ναυτική Άνδρος στα μέσα του 19ου αιώνα. Όμως, εκτός του άνδρα ναυτικού που θαλασσοπνιγόταν στα πελάγη της οικουμένης θεμέλιος λίθος στη στεριά ήταν η γυναίκα-μάνα.

Η θέα της θάλασσας και της Άνδρου από την θέση του αγάλματος στην Πλακούρα. Το άγαλμα είναι σχεδόν σε νοητή ευθεία μα την Αγία Θαλασσινή και τον Φάρο.

Η ναυτική οικογένεια, την οποία αναπαριστά με ιδιαίτερο τρόπο το μπρούτζινο άγαλμα του καλλιτέχνη Βασίλη Παπασάϊκα, διαμόρφωσε και διαμορφώθηκε στο κλίμα  μιας ιδιότυπης μητριαρχικής κοινωνίας, όπως πολύ σωστά τόνισε η ιστορικός που μίλησε στην εκδήλωση. Μια κοινωνία παράλληλη ή ξεχωριστή πολλές φορές γύρω από την γυναίκα-μάνα. Η συχνή και μακρόχρονη ενίοτε απουσία του άνδρα-πατέρα ήταν αυτή που μετέφερε τις ευθύνες σχεδόν αποκλειστικά της οικογένειας και του σπιτιού στη γυναίκα-μάνα. Γι' αυτή την ιδιότυπη μητριαρχική κοινωνία μίλησε στην εκδήλωση η ιστορικός Ελένη Μπενέκη .

Οι αδελφές Λασκαρίνα και Νένη Καρασταμάτη, η ιστορικός Ελένη Μπενέκη και οι δημοτικοί σύμβουλοι Δημήτρης Τηνιακός και Μαργαρίτα Κασιδώνη, μπροστά στο άγαλμα. 

 Για όσους από εμάς γεννηθήκαμε και ζήσαμε σε αυτές τις ναυτικές οικογένειες αυτή η ιδιότυπη μητριαρχική κοινωνία αποτέλεσα το μεγάλο βίωμα της ζωής μας, το οποίο μάς ακολουθεί για πάντα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον ηλικιωμένο πατέρα μου, απόμαχο της θάλασσας, να μάς λέει; "η μάνα σας είναι η οικογένεια. Χωρίς αυτή δεν θα υπήρχε οικογένεια".

Η θέση του αγάλματος στην Πλακούρα, Ακριβώς στην κατάληξη του πεζόδρομου-σκαλιών του μουσείου Γουλανδρή

Για τον ρόλο της γυναίκας στις ναυτικές οικογένειες της Άνδρου αναφέρθηκε στην ομιλία του και Γιώργος Τηνιακός, πρόεδρος του Πανανδριακού Συλλόγου Ναυτικών. ο Σύλλογος είχε την αρχική ιδέα απ' ότι γνωρίζουμε για την ανέγερση του αγάλματος πριν 6 χρόνια. Στην πορεία την ιδέα αυτή υιοθέτησαν οι αδελφές Καρασταμάτη, κόρες του εφοπλιστή Καρασταμάτη από τα Αποίκια. Μιλώντας στην εκδήλωση η Λασκαρίνα Καρασταμάτη, εφοπλίστρια, ανέφερε τις συγκοινητικές ιστορίες από τη νιότη της, τότε που έβλεπε τις γυναίκες των ναυτικών να βγαίνουν στο ξάγναντο και να χαιρετούν τα ανδριώτικα καράβια που πέρναγαν έξω από τις ναυτικές περιοχές του νησιού (Χώρα, Στενιές, Αποίκια, κλπ) και χαιρέταγαν κι αυτά το νησί της καταγωγής των πληρωμάτων τους. Με αυτές τις αναφορές και εμπειρίες που κατατέθηκαν από τους βασικούς ομιλητές η συγκίνηση όσων βρέθηκαν στην σεμνή τελετή των αποκαλυπτηρίων του αγάλματος της γυναίκας του ναυτικού ήταν πολύ μεγάλη.

Γεμάτος ο χώρος μπροστά στο άγαλμα και όλα τα σκαλάκια-πεζόδρομου που καταλήγουν στην Πλακούρα.

Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο δήμαρχος και η έπαρχος Άνδρου. Παραβρέθηκαν η πρόεδρος και μέλη του δημοτικού συμβουλίου.  Η εκδήλωση ξεκίνησε γύρω στις 19:45 και ολοκληρώθηκε στη 20:45. Ακολούθως οι περισσότεροι κατευθύνθηκαν στο ανοιχτό θέατρο της Άνδρου όπου το μουσικό συγκρότημα ΕΜΜΕΛΟΝ, που ήρθε κι έπαιξε το βράδυ, κλείνοντας τα αποκαλυπτήρια με καλλιτεχνικό τρόπο. Για την μεταφορά του συγκροτήματος (τόσο των μουσικών όσο και των αυτοκινήτων-φορτηγών) προσφέρθηκε με χορηγία της η Golden Star Ferries. 

Δ. ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ