Εν Άνδρω

Αναλυτικά, το Ίδρυμα Γουλανδρή σε μεγάλο αναδρομικό καλοκαιρινό αφιέρωμα του τιμά τον διακεκριμένο ζωγράφο της διασποράς Ντίκο Βυζάντιο, ο οποίος επί μισό και πλέον αιώνα διέπρεψε στο εικαστικό καλλιτεχνικό προσκήνιο του Παρισιού. Γιος του ζωγράφου Περικλή Βυζάντιου ανατράφηκε σ’ ένα οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο τον επηρέασε ποικιλοτρόπως (στις μετέπειτα επιλογές του) τους πνευματικούς και καλλιτεχνικούς του προσανατολισμούς. Σε ηλικία 16 ετών έγινε δεκτός στην ΑΣΚΤ.

Τον Δεκέμβριο του 1945, αναγκάστηκε στον εκπατρισμό προκειμένου να αποφύγει τη δίνη του αδελφοκτόνου εμφυλιακού διχασμού. Ήταν ο νεότερος μεταξύ των διακοσίων Ελλήνων επιβατών του θρυλικού μεταγωγικού Ματαρόα που οι δυο φιλέλληνες του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών Octave Merlier και Roger Milliex με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης του άνοιξαν τον δρόμο προς την ελευθερία της σκέψης.

 

Στο Παρίσι, που έμελλε να γίνει η άλλη του πατρίδα, από την πρώτη στιγμή γνώρισε τη θαλπωρή και την καθοδήγηση στο φιλόξενο περιβάλλον του Δημήτρη Γαλάνη. Σύντομα συνδέθηκε με φιλία με τον Alberto Giacometti και προϊόντος του χρόνου με καλλιτέχνες όπως τους P. Soulage, S. Poliakoff, Vieira da Silva και άλλους.

Κατά την καλλιτεχνική του διαδρομή τρεις υπήρξαν οι σημαντικοί κύκλοι του έργου του:

1) Η αφαιρετική περίοδος η οποία διήρκησε μέχρι το 1972 και ολοκληρώθηκε με μια αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Galliera. (1945 – 1972)

 

2) Η περίοδος των μαυρόασπρων σχεδίων σε χαρτί τα οποία εγκωμίασε με ένα εμβριθές και διορατικό κείμενο ο φιλόσοφος Michel Foucault. (1972 – 1981)

3) Η περίοδος των ανθρωποκεντρικών συνθέσεων που άρχισε από το 1981 και διήρκεσε μέχρι το τέλος της ζωής του και παρουσιάστηκαν σε μια πλειάδα εκθέσεων διεθνώς. (1981 – 2007)

Έργα του περιλαμβάνονται στις συλλογές μεγάλων μουσείων της Ευρώπης. Η Γαλλική κυβέρνηση θέλοντας να εξάρει την συμβολή του στην τέχνη και θεωρώντας τον ως ένα σημαντικό εκπρόσωπο της École de Paris τον τίμησε απονέμοντάς του υψηλές διακρίσεις όπως του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής (Chevalier de la Légion d’Honneur) και αργότερα του Ιππότη Τεχνών και Γραμμάτων (Officier des Arts et des Lettres).

Κωνσταντίνος Βυζάντιος - Χρονολόγιο

1924           Γεννιέται στην Αθήνα ο Κωνσταντίνος (Ντίκος) Βυζάντιος, γιος του ζωγράφου Περικλή Βυζάντιου.

1942           Γίνεται απευθείας δεκτός στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και φοιτά στα εργαστήρια του Κωνσταντίνου Παρθένη και του Ουμβέρτου Αργυρού.

1943           Συνδέεται με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Νάνο Βαλαωρίτη, τη Βέτα Σμπαρούνη, τον Μίνω Αργυράκη, τον Χρήστο Βαχλιώτη.

1944           Με την απελευθέρωση προ των πυλών, επικεντρώνεται στις σπουδές του. Στις 10-12-1944 συλλαμβάνεται και στέλνεται στην Ελ Ντάμπα. Επιστρέφει το Μάρτιο του 1945.

1945           Είναι μεταξύ των διακοσίων Ελλήνων που επέλεξαν ο Οκτάβιος Μερλιέ και ο Ροζέ Μιλλιέξ, του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, με σκοπό να τους στείλουν στη Γαλλία.   Λαμβάνει υποτροφία στη ζωγραφική και ταξιδεύει με την αγγλική κορβέτα «Ματαρόα».

1946           Eπισκέπτεται το χαράκτη Δημήτρη Γαλάνη στο ατελιέ του και μαθητεύει δίπλα του στην τέχνη της ξυλογραφίας και χαλκογραφίας.

1950          Συμμετέχει σε έκθεση στην Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης της Στοκχόλμης και στο Φθινοπωρινό Σαλόνι στο Παρίσι.

1951           Στις 31 Μαρτίου εγκαινιάζεται στην Galerie Ariel η πρώτη του ατομική έκθεση, με πολύ μεγάλη επιτυχία. Το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Γαλλίας αγοράζει έργο του.

1955           Ατομική έκθεση στην Αίθουσα Ζαχαρίου στην Αθήνα. Την ίδια χρονιά το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ντάλας στο Τέξας αγοράζει πίνακά του.

1956           Εγκαίνια ατομικής έκθεσης στην γκαλερί Obelisque του Λονδίνου. Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς επιστρέφει στην Ελλάδα. Στην Ύδρα των παιδικών του χρόνων ανακαλύπτει πάλι το εκτυφλωτικό φάσμα του φωτός. Το Νοέμβριο, με έκθεσή του, εγκαινιάζεται ο νέος χώρος τέχνης στην Αθήνα, η γκαλερί Ζυγός.

1957           Ατομικές εκθέσεις στις γκαλερί Breeckpot στην Αμβέρσα του Βελγίου και Le Cercle του Παρισιού.

1959           Γνωρίζει τη Γαλλίδα Denise Heller-Becker και παντρεύονται, δεκαπέντε ημέρες μετά την πρώτη τους συνάντηση. Γνωρίζεται με τον Ευγένιο Ιονέσκο, ο οποίος τον εισάγει στον κόσμο του θεάτρου. Την ίδια χρονιά ξεκινά μια συνεργασία, που θα διαρκέσει πέντε χρόνια, με την πρωτοποριακή γκαλερί Jeanne Bucher στο Παρίσι, παρουσιάζοντας έργα του μαζί με τους Nicolas de Staël, Mark Tobey, Roger Bissière κ.ά. σε ομαδική έκθεση. Συμμετέχει ακόμη στο Σαλόνι των Νέων Ρεαλιστών και σε ομαδική έκθεση στην γκαλερί De Seine. Το Μουσείο του Ντάλας αγοράζει δεύτερο έργο του.

1961           Γνωρίζεται με το ζωγράφο Θάνο Τσίγκο, το φιλόσοφο και συγγραφέα Jean-Paul Aron και τον Georges Duthuit.

1962           Ατομική έκθεση στην γκαλερί Jeanne Bucher με εισαγωγικό κείμενο του Ευγένιου Ιονέσκο. Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού αγοράζει έργο του.

1964           Συμμετοχή στην Πανελλήνια Έκθεση στο Ζάππειο Μέγαρο, στην Αθήνα. Το υπουργείο Παιδείας αγοράζει έργο του για την Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου.

1965           Ατομική έκθεση στην γκαλερί Cahiers d’Arts των Κριστιάν και Υβόννης Ζερβός, στο Παρίσι.

1967           Συμμετοχή στην έκθεση Dix ans d’art vivant ’55-’65, που οργάνωσε η Fondation Maeght στο Saint Paul de Vence.

1968          Ατομική έκθεση στη Λευκωσία της Κύπρου. Εκθέτει δώδεκα ελαιογραφίες, με εισαγωγικό σημείωμα του Robert Abirached, στην ομαδική έκθεση που παρουσιάζει η ομάδα ΕΠΤΑ στο Μουσείο Galliera στο Παρίσι. H πόλη του Παρισιού, καθώς και η Fnac, αγοράζουν έργο του.

1970           Δημοσίευση κειμένου του Jean-Paul Aron στο περιοδικό Change 4 για τη δουλειά του Βυζάντιου.

1972           Χωρίζει με τη γυναίκα του. Ατομική έκθεση στο Μουσείο Galliera στο Παρίσι, με εισαγωγικά κείμενα των Ευγένιου Ιονέσκο, Jean Laude, Gérald Gassiot-Talabot και Jean Vauthier.

1973           Ατομική έκθεση στην Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Αμιένης και συμμετοχή στην έκθεση Grands et jeunes d’aujourd’hui, στο Grand Palais στο Παρίσι.

1974           Ατομική έκθεση στην γκαλερί Karl Flinker στο Παρίσι, με εισαγωγικό σημείωμα του Μισέλ Φουκώ.

1975           Ατομική έκθεση στο Maison de la Culture της Αμιένης. Συμμετέχει στην Internationale Kunstmesse της Βασιλείας, σε ομαδική έκθεση με τους Eduardo Arroyo, Jean Hélion, Yves Klein, Wassily Kandinsky, Paul Klee κ.ά., ενώ ταυτόχρονα εκθέτει μαζί με τους γλύπτες Ιωάννη Αβραμίδη και Αχιλλέα Απέργη στην γκαλερί Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, που επίσης συμμετέχει στη foire της Βασιλείας.

1976           Ατομική έκθεση στην γκαλερί Jacques Bénador της Γενεύης. Συμμετέχει σε τέσσερις ομαδικές εκθέσεις, μία στις Βρυξέλλες και τρεις στο Παρίσι.

1977           Ατομική έκθεση στην γκαλερί Roswitha Haftmann στη Ζυρίχη.

1981           Ατομική έκθεση στην γκαλερί Karl Flinker στο Παρίσι, με εισαγωγικό κείμενο του Jean-Paul Aron.

1982          Γνωρίζεται με τη συγγραφέα Marie-Laure David, με την οποία θα ζήσει μέχρι το θάνατό του.

1983          Συμμετοχή στην έκθεση Hommage à Manet στο Centre Georges Pompidou και σε ομαδικές στις γκαλερί Le Dessin, A.B.C.D. και Karl Flinker του Παρισιού.

1985          Η γαλλική κυβέρνηση του απονέμει τον τίτλο του Ιππότη Γραμμάτων και Τεχνών.

1989          1η κρουαζιέρα σύγχρονης τέχνης με το κρουαζιερόπλοιο Oδυσσέα, Μουσείο Jacquemart-André, L’Europe des grands maîtres, Μουσείο Ταϊβάν, Catalogue Contemporain, Château de Bois Rigaud, Γαλλία.

1990          Ατομική έκθεση στην γκαλερί Lavignes-Bastille στο Παρίσι. Του απονέμεται ο τίτλος του Αξιωματικού Γραμμάτων και Τεχνών από τη γαλλική κυβέρνηση.

1992           Ατομική έκθεση στο Salon de Mars με την γκαλερί Αίθουσα Τέχνης Αθηνών.

1994           Ατομική έκθεση στη γαλλική FIAC με την Αίθουσα Τέχνης Αθηνών. Το Μουσείο του Σεράγεβο αγοράζει έργο του.

1997           Αναδρομική έκθεση με τίτλο Byzantios, 50 ans de peinture στο πλαίσιο του φεστιβάλ janvier en Bourgogne, Espace des Arts, Chalon sur Saône, Γαλλία.

1998          Συμμετοχή σε ομαδική έκθεση του Εθνικού Μουσείου Κούβας.

2000          Συγκαταλέγεται στους πενήντα καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο στους οποίους το Ολυμπιακό Μουσείο της Γενεύης παραγγέλλει έργο, για τον εορτασμό της εκατονταετηρίδας των Ολυμπιακών Αγώνων.

2001          Η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος Παλαιά Βουλή παραχωρεί έναν από τους τρεις ορόφους της ιστορικής οικίας Λάζαρου Κουντουριώτη στην Ύδρα, ώστε να φιλοξενούνται μόνιμα πίνακες του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου (δωρεά της αδελφής του Μαριλένας Λιακοπούλου και του γιου της Αλέξανδρου).

2007          Αποβιώνει στις 7 Αυγούστου στη Μαγιόρκα της Ισπανίας.