Εν Άνδρω

Της Αναστασίας Ασλανίδου

Το μοναστήρι της Αγίας Μαρίνας στ΄Αποίκια το επισκέπτονται πολλού κύπριοι προσκυνητές, αλλά και περιηγητές της Άνδρου. 

Αφορμή του κειμένου ήταν οι δύο κρουαζιέρες των Κυπρίων τουριστών-προσκυνητών στην Αγία Μαρίνα της Άνδρου εφέτος το καλοκαίρι. Η πρώτη στην γιορτή της Αγίας τον Ιούλιο και η δεύτερη στο τέλος Αυγούστου. Είναι γεγονός πως το προσκύνημα στην Αγία Μαρίνα της Άνδρου έχει αποκτήσει μεγάλη σημασία για τους Κύπριους και έχει πολλές αιτίες.

  Πρώτον, είναι το γεγονός πως η κυπριακή παράδοση αποπνέει μεγάλο σεβασμό προς την Αγία και Μεγαλομάρτυρα Μαρίνα. Αυτός είναι εμφανής τόσο από τα ονόματα πέντε χωριών του νησιού (Αγία Μαρίνα Ξυλιάτου, Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας–Κατεχόμενη, Αγία Μαρίνα Χρυσοχούς-Κατεχόμενη, Αγία Μαρίνα Κελοκεδάρων, Αγία Μαρινούδα) όσο και από τις 110 και πλέον εκκλησίες που είναι αφιερωμένες στην Αγία.

Από τον εορτασμό - Ιούλιος 2018 (φωτ. Γ. Νέρης)

  Δεύτερον, είναι τα αναφερόμενα θαύματα της Αγίας Μαρίνας. Υπάρχουν πάρα πολλές εξιστορήσεις από τα πρώτα χρόνια του μαρτυρίου της Αγίας. Ϊσως γιατί η Αγία Μαρίνα θεωρείται προστάτιδα των μικρών παιδιών και των καχεκτικών.

Ένα από τα πιο όμορφα νανουρίσματα της ελληνικής παράδοσης είναι το κυπριακό «Αγιά Μαρίνα τζιαι Τζιυρά» που μ’ αυτό παραδίδουν τα αγγελούδια τους στις αγκάλες τουΜορφέα οι κύπριες μανάδες και το οποίο έχει διασωθεί σε πολλές παραλλαγές λόγου και μουσικής.

«Αγιά Μαρίνα τζιαι Τζιυρά, που ποτζιοιμίζεις τα μωρά,

ποτζιοίμισ' μου τούντο μωρόν τζι' η μάνα του΄νει στον γιαλόν.

Να φέρει δάφνη τζιαι νερό να πλείννει τα ρουχούδκια του,…»

(Αγία Μαρίνα και Κυρά που αποκοιμίζεις τα μωρά,

Κοίμισε μου και αυτό το μωρό κ’ η μάνα του είναι στο γιαλό.

Να φέρει δάφνη και νερό να πλύνει τα ρουχαλάκια του…).

Μ’ αυτό το νανούρισμα θυμάμαι τη γιαγιά μου (πρόσφυγα από την Μικρά Ασία) και τις θείες μου να «αποκοιμίζουν» τα ξαδέλφια μου, αυτό το νανούρισμα μου έμαθε η μητέρα μου για να κοιμίζω τον μικρό μου αδελφό και αυτό φαίνεται να άρεσε πιο πολύ απ’ όλα τα νανουρίσματα στα παιδιά και τα εγγόνια μου…

Από τον εορτασμό - Ιούλιος 2018 (φωτ. Γ. Νέρης)

Τρίτον, εκτός από την παράδοση και τα θαύματα πολλοί χριστιανοί στην Κύπρο αφηγούνται την ιστορία που έγινε γνωστή στην Κύπρο το 2000. Εκείνη την χρονιά ο μικρός Ανδρέας Βασιλείου από την Κύπρο βρέθηκε στο Χιούστον των ΗΠΑ για μια λεπτή χειρουργική επέμβαση. Ο Ανδρέας έπασχε τότε από λευχαιμία και είχε γίνει έκκληση για την εξεύρεση δότη για μεταμόσχευσης μυελού. Στο χειρουργείο, πριν από την εγχείρηση, παρουσιάστηκε στον επικεφαλή χειρούργο μια γυναίκα δηλώνοντας  ότι ήταν η προσωπική γιατρός του παιδιού. Με πολλές δυσκολίες της επετράπη να παραμείνει στο χειρουργείο κατά τη διάρκεια της επέμβασης.

Δημοσίευμα της εφημερίδας "Έθνος" 

Η «ιατρός» όχι μόνο παρακολούθησε, αλλά βοήθησε και στην εγχείρηση, γεγονός που είχε εγείρει εύλογες απορίες στην ομάδα των χειρουργών και ρώτησαν τους γονείς γιατί πήγαν στην Αμερική αφού είχαν μια τόσο καλή προσωπική γιατρό. Οι γονείς διαβεβαίωσαν ότι δεν είχαν μαζί τους γιατρό. Έψαξαν σε όλο το νοσοκομείο να την βρουν χωρίς αποτέλεσμα. Μόνο η υπογραφή της είχε απομείνει στη γραμματεία του νοσοκομείου: Marina from Andros. Οι γονείς, προτού αναχωρήσουν για την Αμερική, είχαν προσευχηθεί στην Αγιά Μαρίνα. Επικοινώνησαν και με τον Γέροντα της Αγίας Μαρίνας της Άνδρου και ζήτησαν την ευλογία της Αγίας. Σήμερα ο Αντρέας είναι 21 χρονών.

  Τέταρτον, είναι η παράδοση της μαρωνίτικης χριστιανικής κοινότητας της Κύπρου, η οποία είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με την Αγία Μαρίνα.

  Πέμπτον, έχει σχέση με ένα περιστατικό, που σχετίζεται με την μαρωνίτικη εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, στο ομώνυμο μαρωνίτικο χωριό> Η εκκλησια είχε κτιστεί το 1972 και λειτούργησε για δύο μόνο χρόνια. Πριν από το 1972 οι κάτοικοι εκκλησιάζονταν στην παλιά εκκλησία του χωριού, που χρονολογείται από το 1650, επίσης αφιερωμένη στην Αγία Μαρίνα. Μετά τα γεγονότα του 1974 και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, το δροσερό αυτό χωριό αποτελεί στρατιωτική βάση (ακόμα υπό κατοχή βρίσκονται και τα υπόλοιπα τρία μαρωνιτικά χωριά, ο Κορμακίτης, ο Ασώματος και τα Καρπάσια).

Από τον εορτασμό. Εικόνα της Αγίας Μαρίνας - Ιούλιος 2018 (φωτ. Γ. Νέρης)

Το περιστατικό έχει ως εξής: αυτόπτης μάρτυς διηγείται ότι στις 14 Αυγούστου 1974 γύρω στις 11:00 π.μ. τα τουρκικά αεροπλάνα χτύπησαν ανελέητα αυτό το χωριό και την εκκλησία. Η οροφή της εκκλησίας ήταν διάτρητη  από σφαίρες και η πίσω πόρτα γκρεμίστηκε από βόμβα που έπεσε στο διπλανό γήπεδο. Ο χώρος μπροστά από την Αγία τράπεζα και λίγο πιο κάτω από το σκαλοπάτι του ιερού όπως και όλο το πάτωμα ήταν γεμάτο από τρύπες των μυδραλίων. Όμως η πελώρια εικόνα της Αγίας Μαρίνας έμεινε άθικτη, ανάμεσα σε κομμάτια από σπασμένους πολυελαίους.

  Έκτον, ένας ακόμα παράγοντας, που ίσως να συνέβαλε στο να καθιερωθεί το προσκύνημα στην Αγία Μαρίνα της Άνδρου στις προτιμήσεις των Κυπρίων  τα τελευταία χρόνια, είναι πως ο Ηγούμενος της Μονής Κυπριανός έγινε γνωστός μέσα από ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα ευρείας ακροαματικότητας και μια συνέντευξή του σχετικά με τους χαρισματικούς ανθρώπους και την επικοινωνία με τα παιδιά (Εκπομπή «Με Αγάπη», 2013 :  https://www.youtube.com/watch?t=67&v=tNLA6wwmnEY). Μπορεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα να είχε άλλο σκοπό και το θέμα του να απευθυνόταν στις απαιτήσεις του πολυάριθμου κοινού του. Φαίνεται όμως να έχει λειτουργήσει σαν ένα συμπλήρωμα στους νοητικούς συσχετισμούς και το σύνολο των εικόνων που έχουν ήδη οι Κύπριοι για την Άνδρο και την Αγία Μαρίνα της.

Συμπέρασμα: Γεγονός είναι ότι το προσκύνημα στην Αγία Μαρίνα των Αποικίων στην Άνδρο δεν εμποδίζει τον τουρισμό και ούτε και ο τουρισμός εμποδίζει το προσκύνημα στην καταπράσινη και αρχοντική Άνδρο με τις κατάλευκες αμμουδιές και τα γαλανά νερά της, με τα γραφικά σοκάκια και τις παραδοσιακές λιχουδιές της. Ιδιαίτερα εν μέσω της οικονομική κρίσης που οι διακοπές κρουαζιέρας επιλέγονται πια σαν οι κύριες διακοπές του κύπριου τουρίστα.

(Σημείωση: Η Αναστασία Ασλανίδου είναι αναγνώστρια και φίλη του "εν Άνδρω" στην Κύπρο. Υπήρξε ανώτερο στέλεχος των Κυπριακών Αερογραμμών. Έκανε master στην δημοσιογραφία και επικοινωνία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η διατριβή της αναφέρεται στην σχέση δημοσιογραφίας και τουρισμού.)