(Δεν) ...σκοτώνουν τ’ άλογα όταν γεράσουν! Μια υπέροχη ναυτική ιστορία…
Πάνω το πλοίο όπως είναι σήμερα. Κάτω το πλοίο όπως ήταν όταν το παρέλαβαν οι βετεράνοι... (κολάζ Εν Άνδρω).
Η ιστορία δεν αφορά πρωτογενώς και αποκλειστικά την Άνδρο. Αφορά όμως τα πλοία και την θάλασσα. Αφορά την ιστορία και τη μνήμη. Αν την διαβάσεις, λοιπόν, θα σου μένει ένα γλυκό συναίσθημα, μια γερή δόση νοσταλγίας, ένα χαμόγελο και αναμνήσεις. Άλλωστε με ένα μέρος αυτής της ιστορίας, μεγαλώσαμε (σχεδόν) όλοι…
Εικόνα θλίψης και εγκατάλειψης...
Έχει να κάνει μ’ ένα σπουδαίο παράδειγμα αγάπης κάποιων ανθρώπων, στις γέρικες και σκουριασμένες λαμαρίνες ενός πλοίου πάνω στο οποίο πέρασαν τα καλύτερα, τα πιο επικίνδυνα και τα δυσκολότερα χρόνια της ζωής τους. Γερόλυκοι και αυτοί πια σκύβουν πάνω σε αυτό που συμβολίζει την ναυτική παράδοση και την αγάπη προς τη θάλασσα.
Γιατί δεν «σκοτώνουν τ’ άλογα όταν γεράσουν»…
Εικόνα λάμψης και χαράς...
Πριν διαβάσετε τα παρακάτω γεγονότα θυμηθείτε και κάντε μερικές συγκρίσεις τι απέγιναν στην Ελλάδα τα περισσότερα από τα βαπόρια που ταξιδέψαμε μαζί τους τα όνειρα μας. Θυμηθείτε και κάντε μερικές τις συγκρίσεις…
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, την ιστορία...
- Ποιος δεν θυμάται την κλασική ελληνική ταινία «η Άλικη στο Ναυτικό» που γυρίστηκε το 1961; Πόσες φορές την έχουμε δει εμείς και τα παιδιά μας; Μερικοί την ξέρουν απ’ έξω. Όχι μόνο τις σκηνές, αλλά και τις ατάκες των ηθοποιών.
Η αφίσα της ταινίας
Το ατού της ταινίας ήταν το εύρημα του πρωτοπόρου του ελληνικού κινηματογράφου Αλέκου Σακελάριου, να ανέβει η Βουγιουκλάκη σ ένα πολεμικό πλοίο, κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά στην συντηρητική τότε Ελλάδα. Και ιδιαίτερα στο Πολεμικό Ναυτικό, που τηρούσε αυστηρά τις παραδόσεις.
Επελέγη για το φιλμ το αντιτορπιλικό συνοδείας «Αετός D 01». Ένα πλοίο προηγουμένως του αμερικάνικου ναυτικού: το «USS Slater». Μας το είχαν παραχωρήσει οι Αμερικανοί το 1951 μαζί με άλλα τρία παρόμοια πλοία, στο πλαίσιο της βοήθειας που είχε την ονομασία «δόγμα Τρούμαν».
Το πλοίο όπως είναι σήμερα μέσα μετά την επισκευή του. Έτσι ήταν και το 1961 που γυρίστηκε η ταινία...
Στο Ναυτικό παρέμεινε συνεχώς για 40 ολόκληρα χρόνια, από το 1951 μέχρι και τις 5 Ιουλίου 1991, οπότε υπεστάλη η Ελληνική Σημαία και αποσύρθηκε από την ενεργό υπηρεσία. Είχε διανύσει χιλιάδες μίλια φρουρώντας κυρίως τα ανατολικά θαλάσσια σύνορα μας, κάνοντας τους θρυλικούς «ξιφίες»! Μηνιαίες συνεχείς περιπολίες από την Σαμοθράκη μέχρι την Μυτιλήνη ή από την Σάμο μέχρι το Καστελόριζο…
Σκουριάζοντας στην Ελλάδα...
Το ερείπιο του «Αετού» μετά την αποστρατεία του σάπιζε σε μια γωνιά του Ναυστάθμου Κρήτης και η σκουριά έτρωγε την κουβέρτα, την γέφυρα, τα υποφράγματα και το μηχανοστάσιο. Εκεί το ανακάλυψαν κάποιοι παλιοί αμερικάνοι ναύτες και αξιωματικοί που μαζί του πολέμησαν στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν όλοι τους πάνω από 70 ετών! Με το «USS Slater», πήραν μέρος από το Γκουανταλκανάλ στον Ειρηνικό μέχρι την απόβαση της Νορμανδίας στον Ατλαντικό.
Ζήτησαν να το πάρουν πίσω στην Αμερική να το κάνουν μουσείο. Το αίτημα τους έγινε δεκτό από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Και τότε ξεκίνησε το… ακατόρθωτο!
Το πλοίο με το μικρό πλήρωμα του αποτελούμενο από βετεράνους ανεβαίνει στον ποταμό Hudson στην πολιτεία της Νέας Υόρκης με κατεύθυνση το Albany.
Πραγματοποιήθηκε έρανος σε όλες τις ΗΠΑ. Συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 250.000 δολάρια. Έτσι στη συνέχεια ναυλώθηκε ένα ρωσικό ρυμουλκό ανοικτής θαλάσσης. Και το 1993 ρυμούλκησε το σκάφος από το Ναύσταθμο Κρήτης στο Albany της Νέας Υόρκης.
Φτάνοντας στην Αμερική το 1993
Πάνω στο πλοίο βρίσκονταν ένα στοιχειώδες πλήρωμα, αποτελούμενο όλο από εθελοντές – μέλη της Ομοσπονδίας Βετεράνων των ΗΠΑ - που είχαν επιλεγεί ανά ειδικότητα με κλήρο. Όταν έφτασε στην Αμερική «ανέβηκε» στο Albany της Νέας Υόρκης.
Το πλοίο ολοκληρώνοντας τις επισκευές του
Εκεί άρχισαν σιγά σιγά οι εργασίες αποκατάστασης του σκάφους σε «πλοίο μουσείο» από τους εθελοντές. Σήμερα ο γέρο-Αετός μεταμορφωμένος, φρεσκοβαμμένος και αγέρωχος διηγείται ότι έζησε, σε όσους τον επισκέπτονται!
Το πλοίο μουσείο στον ποταμό Hudson δέχεται τους νεαρούς επισκέπτες του και οι βετεράνοι τους ξεναγούν στις ιστορίες του..
Ζει, χάρη στην αγάπη εκείνων που δεν τον ξέχασαν! Και μαζί του δεν ξέχασαν και τις δικές τους μνήμες! Παράδειγμα ζωντανό προς μίμηση σε όλους εμάς τους νησιώτες και τους θαλασσινούς, πολίτες μιας χώρας με τεράστια και μακραίωνα ναυτική παράδοση, αλλά συχνά… κοντή μνήμη!.
«Εν Άνδρω»