Εν Άνδρω

Ο φάρος του Γαυρίου φέρει τον αριθμό 8022 και κατασκευάστηκε το 1874 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων στο ακρωτήριο Καστρί στο καραβοστάσι ή αγκυροβόλιο του Γαυρίου. Είναι κατασκευασμένος από πέτρα. Απέχει από το λιμάνι του Γαυρίου 2,3km και για να πάει κάποιος μέχρι εκεί χρειάζεται 20 λεπτά περπάτημα. Ο φάρος λειτούργησε συστηματικά μέχρι το 1941 όπου και καταστράφηκε από τους Γερμανούς. Λειτούργησε πάλι μετά τον πόλεμο το 1945.

Ο φανός του ήταν διοπτρικός και εξέπεμπε ερυθρό σταθερό, με φωτοβολία 5 μίλια και εστιακό ύψος τα 96 μέτρα. Δυστυχώς το ωραίο κτίσμα εγκαταλείφθηκε στην φθορά της αρμύρας, του αέρα και των διαθέσεων της θάλασσας και στέκει εδώ και πολλά χρόνια ανενεργός κι ερειπωμένος στην είσοδο του κεντρικού λιμανιού της Άνδρου δίνοντας μια εικόνα απογοήτευσης στον επισκέπτη του νησιού. Η λειτουργία του φάρου έχει αντικατασταθεί όλα αυτά τα χρόνια από αυτόματο φανάρι.

 

Σύμφωνα με μελέτη του αρχιτέκτονα Ανδρέα Χαλά, την οποία συμβουλευτήκαμε, ο φάρος κατασκευάστηκε σε τρεις φάσεις. Αρχικά το πέτρινο κτίριο ήταν ισόγειο ύψους 8 μέτρων. Με εξωτερική πέτρινη σκάλα από την οποία οι φαροφύλακες ανέβαιναν στο φανάρι. Αργότερα έγινε προσθήκη ορόφου κι έπειτα ένα μικρό συνοδευτικό κτίσμα παραπλεύρως. Όπως σημειώνει η μελέτη είναι από τους ελάχιστους φάρους του ελληνικού δικτύου που η κατοικία των φυλάκων έχει δυο ορόφους, ενώ αποτελεί μοναδική περίπτωση ως προς την εξωτερική σκάλα ανόδου. 

Η προσπάθεια ξαναζωντανέματος του εγκαταλειμμένου επί χρόνια φάρου ξεκίνησε το 2012 από μια ομάδα τελειόφοιτων πολυτεχνείων. Τους τράβηξε την προσοχή η εξαιρετική θέση του φάρου και περπάτησαν μέχρι εκεί και σκέφτηκαν πως μπορούσαν ίσως να του ξαναδώσουν ζωή. Έτρεξαν και κατάφεραν να ενταχθεί ο φάρος στα Διατηρητέα Νεότερα Μνημεία και εκπόνησαν και και μελέτη αποκατάστασης που κατατέθηκε στην υπηρεσία φάρων του πολεμικού ναυτικού που έχει την ευθύνη των φάρων της Ελλάδας.

Για τον φάρο του Γαυρίου έχουν δημοσιεύσει αρκετοί μέχρι σήμερα κείμενα. Να σημειώσουμε κείμενα του Ανδρέα Χαλά και τις ομάδας εργασίας των εθελοντών. Ένα εξ αυτών στην εφημερίδα ΑΥΓΗ τον Αύγουστο του 2015. Ακόμα, να σημειώσουμε δύο κείμενα στο ΕΝ ΑΝΔΡΩ δύο συνεργατών. Το πρώτο ήταν στις 4 Ιουνίου 2015 όταν ο δημοσιογράφος Δημήτρης Σταυρόπουλος έγραψε για την ανάγκη αποκατάστασης του πέτρινου φάρου και το δεύτερο στις 14 Δεκεμβρίου 2015 όταν ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Μηνάς Βιντιάδης δημοσίευσε ένα εξαιρετικό διήγημα με τίτλο: "Ο φάρος του Γαυρίου".

Σήμερα ο φάρος του Γαυρίου που αγναντεύει πανοραμικά όλο τον κόλπο και το λιμάνι της Άνδρου περιμένει υπομονετικά να βρει την θέση που του αξίζει στο φαρικό δίκτυο της Άνδρου. Ένα φαρικό σύστημα που περιλαμβάνει σειρά από εξαιρετικούς πέτρινους φάρους. Μπορεί ο Τουρλίτης να αποτελεί κορυφαίο αρχιτεκτονικό δείγμα φαρικής αρχιτεκτονικής της Ελλάδος. Μπορεί ο φάρος της Γριάς να είναι εντυπωσιακός έτσι όπως κοιτάζει βλοσυρός από το βράχο του το Κεντρικό Αιγαίο. Και μπορεί ο φάρος της Φάσσας να σηματοδοτεί με χάρη την άκρη ενός από τα πιο δύσκολα περάσματα της Μεσογείου. Όμως ο φάρος του Γαυρίου σηματοδοτεί εδώ και 146 χρόνια την είσοδο και την έξοδο από την Άνδρο. Είναι λοιπόν ο φάρος όλης της Άνδρου. Όλοι όσοι έρχονται ή φεύγουν από το νησί αυτόν βλέπουν σαν πρώτη ή τελευταία εικόνα. Μια εικόνα που ήρθε ο καιρός να αποκτήσει ένα νέο και σημαντικό περιεχόμενο…

«ΕΝ ΑΝΔΡΩ»