Εν Άνδρω

 Καλοκαίρι 1991. Το "Ευαγγελίστρια" φτάνει στη Μύκονο μετά από ένα νυχτερινό ταξίδι, που έμοιαζε με όνειρο. Ή, μήπως ήταν όνειρο;

(Πριν λίγες μέρες ο Δήμος Μυκόνου έστειλε ένα εκτενές δελτίο τύπου για την επιστροφή του ιστορικού ιστιοφόρου "Ευαγγελίστρια" - μετά από εκτενή συντήρηση του στη Μύκονο. Αξίζει την προσοχή μας η ιστορία του, γιατί είναι κομμάτι της μακράς ιστορίας του Αιγαίου. Αξίζει όμως να σταθούμε και στα προσωπικά βιώματα που έχουμε κι εμείς από αυτό το ιστορικό πλοίο. Ήταν καλοκαίρι του 1991. Βράδυ μεσάνυχτα Ιουλίου με την κοπέλα μου και μια φίλη ης βρεθήκαμε προσκεκλημένοι φιλόξενων Μυκονιατών στο κατάστρωμα του ιστιοφόρου στον Πειραιά. Το πλοίο θα αναχωρούσε μέσα στη νύχτα για Μύκονο. Μόλις είχε ολοκληρώσει την πρώτη του συντήρηση μετά την διάσωση του το 1989.

Ήταν ένα ταξίδι που δεν ξανακάναμε ποτέ. Η νιότη πιστεύει στο μέλλον. Το μέλλον πιστεύει στη νιότη. Αυτά τα δύο συναντώνται όμως μόνο μια φορά... 

Ταξιδέψαμε νύχτα. Ακόμα θυμάμαι το αντιμάμαλο κάτω από τον φάρο της Τζιάς. Ήταν ένα ταξίδι ζωής για μένα τον άμαθο. Κοιμηθήκαμε ελάχιστα πάνω στο αμπάρι. Ξυπνήσαμε χαράματα και μας κέρασαν οι δύο οικογένειες Μυκονιατών ότι είχαν μιας κι εμείς ανέμελοι, νέοι και ωραίοι δεν είχαμε πάρει τίποτα! Τα πανιά απλωμένα στον άνεμο έδιναν ταχύτητα στο ιστιοφόρο πλοίο. Κι εμείς μέσα στο αγιάζι του πρωινού κοιτούσαμε έκπληκτοι την μέρα που ξημέρωνε πάνω από το αστραφτερό Αιγαίο.

Ήταν ένα ταξίδι με την ιστορία, στο όνειρο και στον έρωτα, όσο αυτά διαρκούν στη ζωή...

Οι δύο κοπέλες βοήθησαν να μαζέψουν τα πανιά. Εγώ απλός παρατηρητής με μια παλιά φωτογραφική μηχανή έπαιρνα που και που φωτογραφίες. Μέχρι που φάνηκε η Μύκονος. Ήταν γύρω στις 10:00. Τα πανιά μαζεύτηκαν. Το παλιό καλοτάξιδο σκαρί πλησίασε το νησί ήσυχα. Δεν υπήρχε κανείς να μάς υποδεχτεί τότε.

Μύκονος 1991. Ένα ταξίδι στο χρόνο και στο Αιγαίο.

Αποβιβαστήκαμε χαιρετίσαμε κι ευχαριστήσαμε του καλούς Μυκονιάτες ναυτικούς και τις οικογένειες τους. Το Ευαγγελίστρια έδεσε στο λιμάνι. Πλωτό μουσείο από τότε. Κι εμείς έτσι νέοι και ανέμελοι βρήκαμε εύκολα δωμάτια και μείναμε δύο μέρες να γνωρίσουμε την Μύκονο. Μετά πήραμε το πλοίο της γραμμής για Πειραιά. Όλα τα παραπάνω μαζί με τις παλιές φωτογραφίες εκείνης της εποχής ήρθαν στο νου μπροστά στο δελτίο τύπου του Δήμου Μυκόνου για την πανηγυρική επιστροφή του ιστιοφόρου μουσείου άλλη μια φορά μετά από συντήρηση στη Μύκονο. Καιρός λοιπόν να γνωρίσουμε και στην Άνδρο το πλοίο μουσείο της τέχνης του Συριανού καραβομαραγκού και στην Άνδρο - ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ) 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Η επιστροφή του ιστιοφόρου «Ευαγγελίστρια» 

Με την ολοκλήρωση εκτεταμένων επισκευών και δεξαμενισμού στο καρνάγιο του Γιάννη Πράσινου στη Σαλαμίνα, το «Ευαγγελίστρια» με τριμελές πλήρωμα απέπλευσε το Σάββατο 1 Ιουλίου για το ταξίδι της επιστροφής του στη Μύκονο. Μετά από 13 και πλέον ώρες ταξιδιού κατέπλευσε στην Σύρο στις 23:30 όπου διανυκτέρευσε στο λιμάνι της Ερμούπολης, Σύρου, ως προγραμματισμένο ενδιάμεσο σταθμό. 

Στις 2 Ιουλίου το σκάφος το οποίο είναι συνδεδεμένο με τη ναυπηγική ιστορία της Σύρου το επισκέφθηκαν και ξεναγήθηκαν ντόπιοι Συριανοί, παλαιά πληρώματα του σκάφους, αλλά και επισκέπτες του νησιού. Στις 14:30 της ίδιας μέρας το «Ευαγγελίστρια» αναχώρησε για τη Μύκονο. Στις 17:30 εισήλθε στο παλιό λιμάνι της Μυκόνου με μια εντυπωσιακή συνοδεία στολίσκου σκαφών του Ομίλου Σκαφών Μυκόνου και του ταχυπλόου του Λιμενικού Σώματος.

Στη προβλήτα του Αγίου Νικολάου της Καδένας, όπου κατέπλευσε, ο Δήμος Μυκόνου είχε ετοιμάσει λαμπρή υποδοχή και εορτασμό για την επιστροφή του παρουσία του Δημάρχου Μυκόνου Κωνσταντίνου Κούκα, τοπικών αρχών, εκπροσώπων συλλόγων και του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Κυκλάδων Δωρόθεου Β’, ο οποίος τέλεσε τον αγιασμό και έπειτα ξεναγήθηκε στο «Ευαγγελίστρια».

Το πλωτό μουσείο «Ευαγγελίστρια»

Το «Ευαγγελίστρια», ένα από τα τελευταία γνήσια αιγαιοπελαγίτικα φορτηγά ιστιοφόρα τύπου «πέραμα» ναυπηγήθηκε στη Σύρο το 1940 από τον ξακουστό καραβομαραγκό Μαυρίκο και τα παιδιά του, για λογαριασμό του Μυκονιάτη καραβοκύρη Αντώνη Κ. Μπόνη. 

Έχει χωρητικότητα 90 περίπου τόνους, ολικό μήκος 20μ. και πλάτος 6,38μ. Έχει δύο ιστούς και έφερε πανιά συνολικής επιφάνειας 220τ.μ. Στον καιρό του ήταν ένα περήφανο και πανέμορφο εμπορικό καράβι που «όργωνε» το Αιγαίο. 

Το «Ευαγγελίστρια» έκανε μεταφορές εξυπηρετώντας τις ανάγκες των νησιών του Αιγαίου. Κατά τη διάρκεια, μάλιστα, του Β’ Παγκοσμίου πολέμου συνέχισε να ταξιδεύει και να προμηθεύει τρόφιμα τα διάφορα νησιά και τη Θεσσαλονίκη. Το 1978 το «Ευαγγελίστρια» παροπλίστηκε και εγκαταλείφθηκε στη Σύρο για δέκα ολόκληρα χρόνια. Στα χρόνια αυτά της εγκατάλειψής του το πλοίο άρχισε να σαπίζει, η αρματωσιά και η ιστιοφορία του καταστράφηκαν ολοκληρωτικά. Το όμορφο πλοίο ήταν στα πρόθυρα ενός άδοξου τέλους. 

Με γνώμονα τη μεγάλη σημασία που είχε το «Ευαγγελίστρια» ως ένα από τα τελευταία αιγαιοπελαγίτικα φορτηγά πλοία, το Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου πήρε την πρωτοβουλία να το διασώσει. Προκειμένου λοιπόν να διασωθεί, ο ιδρυτής του Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου, Γεώργιος Δρακόπουλος, ζήτησε από τον ιδιοκτήτη του να το δωρίσει στο Μουσείο και στον Δήμο Μυκόνου.

Ήταν ένα ταξίδι με ανθρώπους απλούς κι ατόφιους, πέρα από την χθαμαλή καθημερινότητα. Ανθρώπους που δεν ξανασυνάντησα στη ζωή, αλλά πάντα θυμάμαι το ονειρικό της πλεύσης μαζί τους. Το "Ευαγγελίστρια" μας ένωσε σε μια μοναδική διαδρομή του. Τόσο φαίνεται πως διαρκούν οι διαδρομές της νιότης στο όνειρο...  

Το πρώτο ουσιαστικό βήμα έγινε τον Αύγουστο του 1987, όταν ο καπτα-Κωσταντίνος Μπόνης, γιος του αρχικού ιδιοκτήτη, προχώρησε σε αυτήν τη δωρεά. Έκτοτε, το σκάφος συντηρείται και δεξαμενίζεται σε τακτά διαστήματα, ούτως ώστε να είναι επισκέψιμο ως πλωτό μουσείο.

Πολλές ήταν οι δυσκολίες κατά τη διαδικασία αποκατάστασης του «Ευαγγελίστρια» καθώς έπρεπε να μπουν τα ίδια υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για τη ναυπήγησή του και να ακολουθηθεί πιστά η παραδοσιακή τεχνική των καραβομαραγκών της Σύρου, ώστε το πλοίο να επανακτήσει την αρχική του εμφάνιση και φόρμα. Οι εργασίες για την αποκατάσταση του «Ευαγγελίστρια» διήρκεσαν 15 περίπου μήνες (Μάρτιος 1988 – Ιούνιος 1989) με τη στενή και συνεχή παρακολούθηση κι επίβλεψη του Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου, σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες και ειδικούς επιστήμονες. 

Πριν ακόμη τελειώσουν οι επισκευές, η όλη προσπάθεια για την αποκατάσταση του «Ευαγγελίστρια» έγινε ευρέως γνωστή. Ο παραδοσιακός τρόπος κατασκευής του και οι ναυπηγικές του γραμμές τράβηξαν την προσοχή και το ενδιαφέρον τόσο των Ελλήνων όσο και των ξένων ειδικών. 

Ο καθηγητής του Ωκεανογραφικού κέντρου NOVA UNIVERSITY (Φλόριντα, ΗΠΑ), Peter Throckmorton, που ταξίδεψε με το «Ευαγγελίστρια» για να το μελετήσει, γράφει ότι αυτός ο τύπος πλοίου, μας γυρίζει αιώνες πίσω και μας θυμίζει τον τρόπο κατασκευής πλοίων της αρχαιότητας και του Βυζαντίου. Υποστηρίζει τέλος, χαρακτηριστικά, ότι μια παράδοση 3.000 ετών θα τελειώσει όταν εξαφανιστεί και το τελευταίο «πέραμα».

Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και το Ναυτικό Επιμελητήριο, αναγνωρίζοντας τη μοναδικότητα του «Ευαγγελίστρια», το χαρακτήρισαν ως «ένα μουσειακό έκθεμα και πειραματικό πλοίο για επιστημονικούς σκοπούς». Την καλοκαιρινή περίοδο είναι αγκυροβολημένο στο παλιό λιμάνι της Μυκόνου, προσβάσιμο στους επισκέπτες και αναδεικνύει την αδιάλειπτη παρουσία και δραστηριότητα των Ελλήνων στο Αιγαίο από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.