Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Κόρθι. 31 Οκτωβρίου 2018. Ο δρόμος από το ταφείο στον Όρμο... (φωτ. Εν Άνδρω).

Ήταν πριν ενάμιση χρόνο. Είμαστε στη Λιθοδομή με τον Γλυνό. Ξαφνικά γυρνά και μου λέει: "θα ήθελα εσύ να πεις δύο λόγια όταν φύγω..."! Τον κοίταξα αιφνιδιασμένος κι είπα: "τι είναι αυτό που λές; Ποτέ δεν ξέρεις ποιος θα φύγει πρώτος...". Με κοίταξε χαμογελάστός και επανέλαβε: "θέλω εσύ να μιλήσεις..."! Η δεύτερη απάντηση χειρότερη της πρώτης: "άσε μας ρε Γιάννη..."!

Αλλά ο ο Γιάννης δεν με άφησε. Μου το είπε πάλι στο τηλέφωνο. Το είπε μπροστά σε κάνα δύο φίλους. Στο τέλος για να ξεφύγω είπα: "όποιος φύγει πρώτος τον αποχαιρετά ο άλλος"! Και εκεί τέλειωσε αυτή η συζήτηση...

Το περίεργο είναι πως όλα αυτά λεγόντουσαν τον καιρό που ο Γλυνός ήταν σχετικά καλά. Έβγαινε από το σπίτι. Πηγαίναμε στην Λιθοδομή. Με ξεναγούσε στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο. Μου έλεγε σχέδια...

Όταν βάρυνε η υγεία του και έμενε στο σπίτι δεν ξανάπε τίποτα για "αποχαιρετισμούς"! Έδινε σιωπηλά την μάχη της ζωής κάθε μέρα μη λέγοντας κουβέντα...

Μιλάγαμε στο τηλέφωνο. Αν αργούσα μια-δυό μέρες να τον πάρω με μάλωνε: "τι έγινε με ξέχασες;" Την τελευταία φορά που βρεθήκαμε ήταν 8-9 μέρες πριν το τέλος. Πήγαμε σπίτι του με δύο στενούς συνεργάτες του.

Καθήσαμε για φαγητό. Μιλήσανε με πάθος για θέματα της περιοχής που θα άνοιγαν στο επόμενο χρόνο. Έλεγαν τις δυσκολίες, έδινε συμβουλές. Ήταν φανερά εξαντλημένος. Όμως η ενασχόληση με τα κοινά του έδινε ζωή. Γνώστης της Άνδρου όσο κανένας ήθελε να σχεδιάζει και να προχωράνε όσο γινόταν τα πράγματα. 

Μπήκα στη συζήτηση στο τέλος και μίλησα πέρα από τα τρέχοντα. Με ένα ζεστό χαμόγελο άρχισε να στοχάζεται για την ζωή, την κοινωνία, τα ανθρώπινα. Οι άλλοι δεν μιλούσαν. Κάποια στιγμή κουράστηκε. Σηκωθήκαμε να φύγουμε.

Έσκυψα και τον αγκάλιασα. Με αγκάλιασε με μια λαχτάρα ζωής. Τον φίλησα λέγοντας: "γειά σου αδελφέ...". "Γειά σου παληκάρι μου" απάντησε. Δεν τον ξανασυνάντησα. Μάλλον ήξερε. Και ήξερα...

Μιλήσαμε στο τηλέφωνο 6-7 φορές τις επόμενες μέρες. Προβλήματα, συναισθήματα, μικροαγωνίες. Και οδηγίες: να πας, να γράψεις... Μέχρι την ώρα που έφευγε για το νοσοκομείο με παρότρυνε να γράφω για όλη την Άνδρο...

Και μετά ήρθε το πικρό μαντάτο το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου 2018...

Όσο και να θεωρείς κάτι αναμενόμενο δύσκολα το αποδέχεσαι. Δύσκολα μπορείς να το πιστέψεις. "Γιατί ο άνθρωπος/ όσο ζει είναι αθάνατος!", όπως έγραψε ο Λειβαδίτης... Όσο ζει...

Την επόμενη τηλεφώνησα στην Μαρία και είπα πως δεν θα πω τίποτα. Οδηγώντας για το σπίτι μουρμούριζα συνέχεια δύο στίχους του Ελύτη από τον Ήλιο τον Πρώτο. Στίχους δοξαστικούς που μιλάνε για τη ζωή που έρχεται και φεύγει:

"Έρχονται χελιδόνια, τα μωρά του ανέμου/ Πίνουν πετούν να πάει μπροστά η ζωή/ Καμιά φωνή δεν πάει χαμένη στους κόρφους τ' ουρανού/ Ω αμάραντο πέλαγος"

Μπαίνοντας στο σπίτι κάθισα κι άρχισα μηχανικά να γράφω... τον "αποχαιρετισμό"! Όταν τέλειωσα πήρα πάλι την Μαρία: "Θα μιλήσω. Δεν ξέρω γιατί το ζήτησε από εμένα, αλλά θα πω δύο λόγια..."

Η Μαρία συγκατένευσε δακρυσμένη... 

 

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΓΛΥΝΟ - ΚΟΡΘΙ 31/10/2018

(Το βίντεο που ακολουθεί περιέχει τον αποχαιρετισμό του Δ. Μπασαντή και την λήξη της τελετής στον Άγιο Νικόλαο Όρμου Κορθίου. Ακολουθεί το κείμενο που διαβάστηκε. Και τέλος ένα ακόμα βίντεο με το μελοποιημένο από τον Γιάννη Μαρκόπουλο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη. Το ποίημα απαγγέλλει ο Γιάννης Φέρτης και τραγουδά η Μαρία Δημητριάδη - Εν Άνδρω)

 

Ο ύστατος αποχαιρετισμός στο Κόρθι (βίντεο Εν Άνδρω).

Είμαι εδώ ανταποκρινόμενος στην θέληση του ίδιου του Γιάννη Γλυνού να πω δυο λόγια σαν τελευταίο αποχαιρετισμό. Δεν τον ρώτησα ποτέ γιατί το ζήτησε. Εκτελώ όμως την επιθυμία του…

Με τον Γιάννη Γλυνό δεν υπήρξαμε φίλοι όταν μεσουρανούσε στην πολιτική της Άνδρου και των Κυκλάδων. Γίναμε φίλοι μετά την ήττα και την αποχώρηση του από την πολιτική.

Όλα ξεκίνησαν τυχαία πριν τριάμισι χρόνια στο Μουστάκειο. Ανέβαινε μπροστά μου τα σκαλιά αργά, βαριανασαίνοντας. Ένοιωσα μια βαθιά συμπόνια γι’ αυτόν τον πανύψηλο άνδρα, που δυσκολευόταν να πάρει ανάσα. Με πλημμύρισε η επιθυμία να τον βοηθήσω. Όμως δεν κουνήθηκα.

Στο κεφαλόσκαλο σταμάτησε κι άρχισε να μιλά αργά με κομμένη ανάσα. Μπήκα στη μέση και συμπλήρωσα μια μισοτελειωμένη φράση του. Μου χαμογέλασε. Κούνησε το κεφάλι να με ευχαριστήσει. Τον έπιασα από το χέρι και του είπα δύο ζεστά λόγια. Έτσι ξεκίνησε μια φιλία που κράτησε μέχρι το τέλος.

Η φιλία μου με τον Γιάννη δεν ήταν πολύχρονη. Ήταν όμως πυκνή σε στιγμές. Είχε βάθος και ένταση. Σχεδιάσαμε πολλά. Δεν προλάβαμε πολλά. Τουλάχιστον προλάβαμε και γνωριστήκαμε. Και μείναμε μαζί μέχρι το τέλος.

Μιλήσαμε για πολλά. Με παρότρυνε για περισσότερα. Ο νους του και η ψυχή του ήταν στην Άνδρο. Αυτός ήταν ο παράδεισος του. Αυτή ήταν η Ιθάκη μου. Εκεί ταιριάξαμε…

Κάθε φορά που θύμωνα ή στεναχωριόμουν με κάτι στο νησί η πραότητα και η καλοσύνη του γαλήνευαν την ψυχή και την σκέψη μου. Κάθε φορά που η Άνδρος στραβοπάταγε ο Γλυνός στεναχωριόταν. Και καμιά φορά θύμωνε. Ήταν η σειρά μου να τον παρηγορήσω…

Τα χρόνια που μεσουρανούσε στην πολιτική της Άνδρου και των Κυκλάδων είχε φίλους, συνεργάτες, ξεκίνησε πολλά, τέλειωσε πολλά. Εκείνα τα χρόνια της πάλης και των οραμάτων ανέδειξαν τον Γλυνό σε δημιουργό.

Τα τελευταία χρόνια αυτά της απόσυρσης και της μοναξιάς δεν είχε πολλούς γύρω του. Ήταν όμως τα χρόνια που ανέδειξαν τον Γλυνό σε στοχαστή και δάσκαλο ανθρωπιάς. Ζήσαμε μαζί αυτή την τελευταία δύσκολη περίοδο. Αυτές οι στιγμές, όπως μου έγραψε ένας αναγνώστης, ήταν ο «δικός μου παράδεισος».

Φίλε Γιάννη πολλές φορές ο παράδεισος, η κόλαση το καθαρτήριο ξεκινούν  εδώ πριν συνεχίσουν αλλού. Αν συνεχίσουν αλλού. Αυτή την αλήθεια μου την δίδαξε πριν 16 χρόνια ένας ταπεινός και γλυκύτατος ιερέας στην Μαλακάσα. Ο παπά-Δανιήλ, που έφυγε κι αυτός με την ίδια αρρώστια που έλαχε σε σένα. Εσύ Γιάννη έζησες αυτά τελευταία χρόνια μέσα στον πόνο, που είναι το μεγάλο καθαρτήριο της ψυχής. Φεύγεις πια στο επέκεινα: γαλήνιος και εξαγνισμένος από τα ανθρώπινα.

Αυτά τα τριάμισι δύσκολα χρόνια ο Γλυνός δίδαξε σε όσους τον άκουγαν στην Άνδρο υπομονή και καλοσύνη. Άκουσε πολλά. Είπε ελάχιστα.

Τώρα φεύγει και αφήνει με το έργο του πολιτικές παρακαταθήκες και με την προσωπικότητα του ανθρώπινες υποθήκες. Μένει σε όσους πάρουν την πολιτική σκυτάλη να συνεχίσουν τις πολιτικές του παρακαταθήκες. Και σε όσους τον αγαπήσαμε να συνεχίσουμε τις ανθρώπινες υποθήκες.

Κλείνω παραφράζοντας μερικούς στίχους του Ελύτη. Του ποιητή του Αιγαίου, που σημάδεψε τα νιάτα και την ζωή μας.

Γλυνέ, με τις πέτρες που σε λιθοβόλησαν έχτισες μια κρήνη.
Στο κατώφλι της έρχονται χλωρά κορίτσια.
Έρχονται χελιδόνια, τα μωρά του ανέμου.
Πίνουν πετούν να πάει μπροστά η ζωή.
Καμιά φωνή δεν πάει χαμένη…

Τ’ ακούς Γιάννη;

Ούτε η δική σου φωνή θα πάει χαμένη…

 

 Καλό κατευόδιο στο αμάραντο πέλαγος...