Εν Άνδρω

 

Το πρώτο νερό που άρχισε να τρέχει στον "ποταμό" των Λειβαδίων και στο Παραπόρτι ήταν μέσα Φεβρουαρίου. 

Οι βροχές του Δεκεμβρίου ηρέμησαν και μούσκεψαν την ξερή γη. Τα χιόνια του Ιανουαρίου έδωσαν την πρώτη ώθηση στο νερό να κατέβει από τις κορυφές στα μικρά επιφανειακά ρέματα των βουνών και να τρέξει στις υπόγειες διαδρομές του. Το λίγο επιπλέον χιόνι και οι βροχές του Φεβρουαρίου σήμαναν την έναρξη της ροής των μικρών ξεροπόταμων της Άνδρου. 

Αυτή είναι η περιγραφή της κατάστασης μέχρι σήμερα. Ενθαρρυντική μετά τους άγριους καύσωνες του εφετινού καλοκαιριού όπου για 12 μέρες η θερμοκρασία δεν έπεσε κάτω από τους 40 βαθμούς παρά μόνο αργά τη νύχτα.

Ο καιρός έχει αλλάξει. Το κλίμα έχει αλλάξει. Η οικολογία έχει αλλάξει. Έφτασε μέσα Φλεβάρη για να τρέξει νερό στο «μεγάλο ποταμό» των Λειβαδίων. Μέχρι τότε η κοίτη του είτε ήταν υγρή είτε είχε λάσπη σε μερικά σημεία και γούρνες ακίνητου νερού σε άλλα. Πάντως νερό «ζωντανό» δεν είχε…

Ρωτήσαμε αρμόδιο για τα νερά της Άνδρου. Τα στοιχεία δείχνουν κάπως ενθαρρυντικά μετά από μια μακρά περίοδο λειψυδρίας που κυριάρχησε εδώ και ενάμιση χρόνο. Όπως, εξήγησε κριτήριο βασικό είναι η μόνη προσπελάσιμη δεξαμενή υπόγειων υδάτων που μετρείται καθημερινά με την τηλεμετρία, που έχει εγκατασταθεί εδώ και μερικούς μήνες στην Άνδρο. Παλαιότερα μετριόταν με χειροκίνητα. Ο λόγος για την Άβυσσο. Το μεγάλο υπόγειο πηγάδι που επικοινωνεί με υπόγεια δεξαμενή από όπου αντλείται εδώ και δεκαετίες το νερό για την Χώρα, το Βραχνού και τα Λειβάδια.

Η Άβυσσος εξηγεί ο πρώην δήμαρχος Δημήτρης Γιαννίσης είχε την εποχή της δημαρχίας του (1998-2002) σταθερά πάνω από 7 μέτρα ύψος νερού. Τον Δεκέμβρη του 2021 είχε κατέβει το ύψος του νερού στο 1,60 μέτρα. Ήταν δηλαδή κάτω κοντά 5,5 μέτρα!!! Αντλούσαν δηλαδή νερό κοντά στον πάτο του πηγαδιού.

Από τον "ποταμό" γεμίζει και η Άβυσσος, το μεγάλο πηγάδι/δεξαμενή που υδρεύεται η Χώρα και τα δύο κοντινά χωριά.

Η κατάσταση έμοιαζε δύσκολη και η προοπτική απελπιστική. Μετά από μια τόσο μεγάλη περίοδο χαμηλών βροχοπτώσεων που πλησίαζε τα δύο χρόνια και μια 8μηνη περίοδο ξηρασίας είχαν αρχίσει σκέψεις ακόμα και για αφαλάτωση στην Άνδρο. Κάτι το οποίο μπορεί και να συμβεί στο μέλλον μιας και πλέον η τεχνολογία έχει εξελιχθεί πολύ και μπορεί να γίνει σχετικά εύκολα και αποτελεσματικά.

Οι γεωτρήσεις του 2018 ήταν μια ανάσα για μερικά χωριά. Ο πλήρης εξοπλισμός τους με αντλίες το 2021 έδωσε κάποιες λύσεις. Το Μπατσί με την αποσκλήρηνση του νερού, που ολοκληρώθηκε πριν ένα χρόνο έχει μια λύση. Όμως για τη Χώρα και τα γύρω χωριά η ύδρευση έμοιαζε να ακροβατεί στο βάθος... της Αβύσσου!!!

Ο μεγάλος χιονιάς του Ιανουαρίου - από την άποψη του νερού - στάθηκε ευεργετικός. Η στάθμη της Αβύσσου πριν λιώσουν τα χιόνια ανέβηκε στο 3,20 μέτρα! Και σήμερα είναι στα 5,40 μέτρα. Πλέον διαφαίνεται η προοπτική της επάρκειας νερού για εφέτος, καθώς μέχρι τον Απρίλη η στάθμη θα συνεχίσει να ανεβαίνει όπως λένε οι γνωρίζοντες.

Η Άβυσσος ελέγχεται πλήρως γιατί είναι η μοναδική υπόγεια δεξαμενή/πηγάδι που έχουμε τόσο εύκολη και καλή πρόσβαση. Κι επιπλέον είναι κομβική γιατί από αυτήν υδρεύονται κατά την διάρκεια του καλοκαιριού περίπου 3.500 – 4.000 κάτοικοι, αλλά και επισκέπτες, της πόλης και των γύρω χωριών της Άνδρου. Με τα σημερινά δεδομένα μπορεί να βγει το καλοκαίρι. Όμως, για να πούμε πως μπορεί να αντέξει στο μέλλον χρειάζεται αλλαγή στο μοντέλο αξιοποίησης των νερών. Το κλίμα αλλάζει. Τα νερά δεν έχουν πια την ίδια ετήσια σταθερότητα. 

Μια προφανής αλλαγή μπορεί να είναι να δοθεί στην ύδρευση ένα μέρος των επιφανειακών υδάτων που χρησιμοποιούνται σήμερα μόνο στην άρδευση χωραφιών, πολλά από τα οποία δεν καλλιεργούνται. Ή, άλλα που καλλιεργούνται μερικώς. Πρέπει να δούμε από τώρα και την επερχόμενη αύξηση των επισκεπτών τα καλοκαίρια μιας και η Άνδρος έχει αρχίσει να "ανακαλύπτεται" από πολλούς και να λάβουμε τα μέτρα μας. Η Άβυσσος είναι το βασικό κριτήριο για την κατάσταση των νερών στο νησί μας. Και η κατάσταση της πλέον δείχνει πως απαιτείται σχεδιασμός...

"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"

 ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΩΣΤΑ ΣΑΡΡΗ, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΜΕΣΑΡΙΑΣ 

Άρχισε πάλι να τρέχει νερό στο "ποταμό" των Λειβαδίων...

Καλημέρα, με αφορμή το άρθρο σου για την Άβυσσο, προτείνω να καθαριστούν και να δημιουργηθούν και άλλες *μπίλες* μικρά φράγματα δηλαδή που υπήρχαν παλιά στα ποτάμια και στα ρέματα για το πότισμα των γειτονικών κτημάτων. Με τον τρόπο αυτό το νερό δε χάνεται στη θάλασσα, αλλά το πίνει όλο η γη.

Σχετικά με την επάρκεια νερού, το πρόβλημα δεν υπάρχει τόσο πολύ στη Χώρα, κατά τη γνώμη μου, αλλά στα χωριά . Ο πληθυσμός τους καλοκαιρινούς μήνες υπερδιπλασιάζεται, η κατανάλωση είναι τεράστια, επειδή το νερό της ύδρευσης χρησιμοποιείται και για πότισμα. Κάτι που δε γίνεται στη Χώρα. Η μόνη λύση είναι να καταλάβουν οι κάτοικοι, μόνιμοι και μη, ότι οι καιροί άλλαξαν και πρέπει να κάνουμε οικονομία στην κατανάλωση νερού. Οι επισκέπτες είναι τόσοι πολλοί και χρειαζόμαστε το νερό για να εξυπηρετηθούν.