Εν Άνδρω

Ο Νίκος και ο Σταύρος μετά μια μέρα δουλειάς στη φάρμα. Σκηνή από μια διαφορετική Άνδρο μακριά από την καλοκαιρινή που ξέρουμε (φωτ. Εν Άνδρω). 

Φάρμα Ζαγοραίου. Μια ιστορία που ξεκινά από ένα κρεοπωλείο του προπάππου τους. Πριν 20 χρόνια τα δύο αδέλφια εξέλιξαν το μικρό αγρόκτημα του πατέρα τους που ήταν στο Γιαλό του Κορθίου μεταφέροντας το σε μια μεσαίου μεγέθους φάρμα 50 στρεμμάτων στον κάμπο του Κορθίου. Και σήμερα η 5η γενιά (τα παιδιά τους) έχει αναλάβει ρόλους στο πατροπαράδοτο κρεοπωλείο τους στον Όρμο Κορθίου, αλλά και στην φάρμα. Ο λόγος εδώ για τον Νίκο Ζαγοραίο και τον Σταύρο Ζαγοραίο.

Σκηνή σφαγής στο οικογενειακό αγρόκτημα στο Κόρθι στη δεκαετία του 1960. Ο πατέρας του Νίκου και του Σταύρου σφάζει με την βοήθεια των παιδιών του. Ο Σταύρος μπροστά βοηθά τον πατέρα του. Ήταν πάντα πιο ενεργητικός στο σφαγείο όπως λέει ο ανηψιός του Γιώργος Ζαγοραίος.

Πριν 20 χρόνια μετεγκαταστάθηκαν από τον Γιαλό που χτιζόταν πια στην περιοχή που είναι τώρα. Μια πεδινή έκταση δίπλα στον ποταμό του Κορθιου. Σήμερα η φάρμα Ζαγοραίου απλώνει γύρω σε 50 στρέμματα γης και περιλαμβάνει εκτροφή αγελάδων και χοίρων για παραγωγή κρέατος για το κρεοπωλείο τους αλλά και για όλη την Άνδρο από το Γαύριο μέχρι την Χώρα.

Πανοραμική αεροφωτογραφία της φάρμας Ζαγοραίου από τον Δημήτρη Αντωνέλλο. Τοπίο χειμωνιάτικο με χιόνια.

Μια κτηνοτροφική μονάδα που δημιουργεί αξία στο νησί μιας και εκμεταλεύεται με τον καλύτερο τρόπο τις παραγωγικές δυνατότητες της γης της Άνδρου. Απασχολεί τέσσερις οικογένειες που ζουν αποκλειστικά από αυτή την απασχόληση. Στην επιχείρηση εργάζονται 6 άτομα. Πρακτικά η φάρμα δημιουργει υπεραξία στην Άνδρο καθώς χρήματα που θα έφευγαν εκτός νησιού (αγορά κρέατος, λουκάνικων, αυγά κλπ) μενουν εδώ και επανεπενδύονται στο νησίί. Η αγροτική παραγωγή εξακολουθεί σε χαλεπούς οικονομικά καιρούς να δίνει ανάσες στην περιοχή του Κορθίου και στην Άνδρο.

Η ώρα του φαγητού στο παχνί (φωτ. Εν Άνδρω).

Αγελάδα με το 30 ημερών μοσχάρι της (φωτ. Εν Άνδρω).

Αγελάδα με δίδυμα μοσχαράκια. Το ένα μαύρο (σαν την μάνα του), το άλλο άσπρο (σαν τον πατέρα του). Η αγελάδα τρώει και τα μικρά θηλάζουν. Το άσπρο ξαφνιασμένο κοιτά φοβισμένο (φωτ. Έν Άνδρω).

Ο νεαρός ταύρος της παρέας κοιτά περίεργος τον φακό (φωτ. Εν Άνδρω).

Όμως το αγρόκτημα του Νίκου και του Σταύρου δεν έχει μόνο αγελάδες, ταύρους, μοσχαράκια, χοίρους, χοιρομητέρες και γουρουνάκια. Έχει και άλογα!!! Και τα δύο αδέλφια, αλλά και τα παιδιά τους λατρεύουν τα άλογα. Είναι ιδρυτικά μέλη του Ιππικού Ομίλου Άνδρου ο ποίος που αριθμεί 75 μέλη. Η Άνδρος σήμερα έχει 200 άλογα. Από αυτά οι Ζαγοραίοι έχουν 10!!!

Η αγάπη τους για τα άλογα είναι μεγάλη και συνηθίζουν τακτικά να πηγαίνουν μεγάλες βόλτες στα βουνά της Άνδρου. Τους συναντήσαμε 1-2 φορές στη Μονή Παναχράντου. Εκτρέφουν, λοιπόν, και άλογα. Αυτό είναι το χόμπι όλης της οικογένειας. Ή, μάλλον και των τέσσερων οικογενειών και όλων των μελών τους που ζουν γύρω από την φάρμα...

Ο Νίκος Ζαγοραίος με ένα εντυπωσιακό επιβήτορα από την Ολλανδία. "Τα άλογα είναι η αγάπη μου. Δεν έχω άλλο χόμπι, δεν πάω καφενείο, αλλά λατρεύω τα άλογα." έλεγε καθώς τους μιλούσε σα να 'τανε παιδιά του ο Νίκος.  (φωτ. Εν Άνδρω)

Ο Σταύρος Ζαγοραίος με μια εντυπωσιακή νεαρή φοράδα. "'Αμα δεν τα αγαπάς το καταλαβαίνουν αμέσως" σχολίασε καθώς την κράταγε για φωτογραφία (φωτ. Εν Άνδρω).

Όχι δεν είναι σκηνή από γουέστερν. Είναι οι Ζαγοραίοι που βγήκαν βόλτα με τα άλογα στην παραλία του Κορθίου (φωτ. Γ. Ζαγοραίος)

 

O Μπίλυ, το πόνι των εγγονιών και η μασκώτ της φάρμας. Είναι ράτσα Σετλαντ. Την ώρα που περνάγαμε δίπλα του ο Νίκος τον ρώτησε φιλικά: "τι κάνεις Μπίλυ; " Και ο Μπίλυ χρεμέτισε με εκείνο το υπέροχο τρόπο που μόνο τα άλογα ξέρουν. Ξαφνιάστηκα. Ήταν σαν χρεμέτισμα μεγάλου αλόγου. Το μικρόσωμο μέγεθος σε ξεγελάει. Όμως είναι ένα χαριτωμένο αλογάκι (φωτ. Εν Άνδρω). 

Οι κόρες του Γιώργου ποζάρουν με τον Μπίλυ (φωτ. Γ. Ζαγοραίος).

Στην φάρμα Ζαγγραίου υπάρχουν 15 αγελάδες και 40 μοσχάρια. Επίσης παίρνουν 20-25 μοσχάρια κάθε χρόνο απ' όλη την Άνδρο για εκτροφή. Με την εντατική αναπαραγωγή που εφαρμόζουν οδηγούνται στο σφαγείο για κρέας περίπου 15 μεγάλα ζώα και 40 μοσχάρια παράγοντας περίπου 10 τόνους μοσχαρίσιο κρέας τον χρόνο. Τα μοσχάρια σφάζονται στο σφαγείο του Γαυρίου και το κρέας τους μένει στην Άνδρο. Υπολογίζεται πως από την ώρα που λειτούργησε κανονικά το σφαγείο στο Γαύριο (κοντά ένα χρόνο) αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για την σφαγή δεν φεύγουν εκτός Άνδρου.

Σιλό ζωοτροφών για τους χοίρους και τα μοσχάρια της φάρμας. Ζωοτροφές παράγουν οι ίδιοι μα δεν επαρκούν. Έτσι φέρνουν 30 τόνους καλαμπόκι το μήνα από Σέρρες, Βέροια κλπ. (φωτ. Εν Άνδρω).

Δυστυχώς, όμως, λόγω μη ολοκλήρωσης ακόμα με κωδικό του σφαγείου της Άνδρου για την ώρα τα μεγάλα ζώα, οι αγελάδες και οι ταύροι, σφάζονται στο σφαγείο της Βέροιας και το κρέας του πωλείται εκεί. Και επιπλέον βαραίνει το κόστος σφαγής και μεταφοράς των μεγάλων ζώων (μια σταθερή οικονομική αφαίμαξη για τον παραγωγό). Πρίκειται για χρήματα και προϊόντα που τώρα φεύγουν εκτός Άνδρου.

Το χοιροτροφείο, πεντακάθαρο και χωρισμένο κατά ηλικία των ζώων. Νεογέννητα, μερικών δεκάδων ημερών, χοιρομητέρες, κάπρους κλπ. Ένα πλήρως οργανωμένο χοιροστάσιο.με βιολογικό καθαρισμό. Με το νερό του ποτίζεται το αγρόκτημα. Εδώ γουρουνάκια μεχρι 30 ημερών (φωτ. Έν Άνδρω).

Νεογέννητο δύο ημερών (φωτ. Εν Άνδρω).

Το χοιροτροφείο της φάρμας είναι από τα μεγαλύτερα των Κυκλάδων. Υπάρχουν 25 χοιρομητέρες και 2 κάπροι που έρχονται από την Γαλλία. Υπάρχουν σήμερα και 150 γουρουνάκια. Ή παραγωγή αυτή την εποχή αυξάνει και τον άλλο μήνα θα έχει φτάσει τα 300. Συνολικά σφάζονται 800-900 περίπου γουρούνια τον χρόνο, ενώ άλλα 70-80 πωλούνται ζωντανά στην Τήνο και στην Μύκονο. Παράγεται περίπου 28 τόνους χοιρινό κρέας.

300 περίπου κορωνέϊκες ελιές για λάδι. Υπάρχει αυτάρκεια σε αγροτικά προϊόντα και για τις τέσσερις οικογένειες που ζουν από το κτήμα. (φωτ. Εν Άνδρω). 

Και όταν λέμε αυτάρκεια εννοούμε αυτάρκεια. Μέχρι και κατσίκες για δική τους χρήση έχουν... (φωτ. Έν Άνδρω).

Και 300 κότες!!! Διάσπαρτες ανάμεσα σε λεμονιές και πορτοκαλιές. Με τις κουτσουλιές τους λιπαίνουντα δέντρα που είναι κατάφορτα από καρπούς. Τα αυγά πάνε στο οικογενειακό κρεοπωλείο στο Κόρθι (φωτ. Εν Άνδρω).

Και σπαρμένες εκτάσεις στο αγρόκτημα. Τριφύλι, κριθάρι και καλαμπόκι για ζωοτροφή (φωτ. Εν Άνδρω).

Παρακολουθήσαμε την λειτουργία της φάρμας και του κρεοπωλείου της επιχείρησης Ζαγοραίου στο Κόρθι ένα φθινοπωρινό απόγευμα. Παρακολουθήσαμε για λίγο τη ζωή μιας Άνδρου πέρα από αυτή που όλοι γνωρίζουν το καλοκαίρι. Ο λόγος για μια παραγωγική Άνδρο που είναι δεμένη με την γη της. Και που ζει τους ανθρώπους που δουλεύουν γι΄αυτή. Ελπίδα μας αυτή η παραγωγική Άνδρος να μεγαλώσει. Να παράγει περισσότερα προϊόντα. Να κερδίζει από αυτά και να επανεπενδύει και πάλι στον τόπο. Η αγροτική παραγωγή, που αιώνες έζησε το νησί, παραμένει και σήμερα μια ελπίδα στους δύσκολους οικονομικά καιρούς μας, που μπορεί να συμπληρώσει με τον καλύτερο τρόπο τον καοκαιρινό τουρισμό. 

Ένα από τα πολλά αυτοκίνητα του αγροκτηματος. Εδώ αυτό για την μεταφορά των ζώων (φωτ. Εν Άνδρω).

Εδώ ο Σταύρος στο ψυγείο με τα κρέατα στο οικογενειακό κρεοπωλείο στον Όρμο. Όλα τα κρέατα και τα παράγωγά τους (λουκάνικα κλπ) είναι παραγωγή τους (φωτ. Εν Άνδρω).

Κλείνοντας να πούμε πως το Εν Άνδρω συνεχίζει το ξεχωριστό οδοιπορικό που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό στην αγροτική Άνδρο. Ένα οδοιπορικό που γίνεται με δική μας πρωτοβουλία και μεσα από το οποίο παρουσιάζουμε τις σύγχρονες παραγωγικές προσπάθειες του πρωτογενή τομέα στο νησί μας. Σήμερα, λοιπόν, με την φάρμα Ζαγοραίου, μια ακόμα σημαντική παρουσία της "εκτός των τειχών" Άνδρου...

 "Εν Άνδρω"