Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Είμαστε πλέον στην επόμενη μέρα. Ή, μάλλον είμαστε πλέον στις πρώτες μέρες διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ με την στήριξη των ΑΝΕΛ. Τι άλλαξε; Τι περιμένουμε να δούμε να αλλάζει; Και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο περιμένουμε να δούμε πως θα πάνε τα πράγματα;

• Πρώτο ερώτημα: τι άλλαξε;

Πολλά.  Έχουμε για πρώτη φορά έναν πρωθυπουργό 40 ετών! Που ξεκίνησε με μια καλοσχεδιασμένη κίνηση σε επίπεδο συμβολισμού: κατάθεση λίγων λουλουδιών στο μνημείο του σκοπευτηρίου της Καισαριανής όπου εκτελέστηκαν 200 έλληνες αριστεροί την πρωτομαγιά του 1944 από τους Γερμανούς.

Μια συμβολική κίνηση που στο εσωτερικό υπενθύμισε πως η κυβέρνηση που αναλαμβάνει προέρχεται από την Αριστερά. Στριμώχνοντας συνάμα ακόμα περισσότερο στη γωνία του το ΚΚΕ.

Αλλά το κυριότερο μια κίνηση μεγάλου συμβολισμού διεθνώς μιας και μπροστά σε εκατοντάδες ξένους δημοσιογράφους και δίκτυα έστειλε ένα μήνυμα στο Βερολίνο πως υπάρχει ηθική υποχρέωση στην διεκδίκηση από την Ελλάδα του γερμανικού κατοχικού δανείου.

Κάτι χρωστά ηθικά (και όχι μόνο) στην Ελλάδα και στην Ευρώπη η Γερμανία

 

Σίγουρα με την κίνηση αυτή δεν ανέτρεψε τις αρνήσεις του παγερού κ. Σόϊμπλε. Όμως το μήνυμα σε όλη την Ευρώπη ήταν φανερό: ξεκινά μια άλλη μέρα. Τι θα σημάνει αυτό θα το δούμε. Όμως οι συμβολισμοί είναι συμβολισμοί και άφησαν το αποτύπωμα τους και πολλές εντυπώσεις.

Μια δεύτερη αλλαγή είναι πως για πρώτη φορά (μετά από δεκαετίες) έχουμε δύο σημαντικούς διανοούμενους σε καίρια πόστα της κυβέρνησης. Προσοχή δεν λέω δύο καθηγητές. Τέτοιους είχαμε και έχουμε πολλούς. Λέω δύο διανοούμενους με όλη τη σημασία της λέξης. Δύο διανοούμενους με έργο και ενεργή δημόσια παρουσία στους τομείς τους επί μακρόν. Και οι δύο έκαναν αμέσως αισθητή την παρουσία τους. Ο λόγος για τον Γιάνη Βαρουφάκη που είναι ο νέος «τσάρος» της οικονομίας και ο Νίκος Κοτζιάς που είναι ο νέος υπουργός Εξωτερικών.

 

Ο Γ. Βαρουφάκης με ένα μπαράζ δηλώσεων στα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ από την πρώτη στιγμή, αλλά και με ένα μπαράζ συναντήσεων τις επόμενες μέρες στην Ευρώπη (Λονδίνο, Παρίσι, Ρώμη) ήδη προετοιμάζει το έδαφος μιας νέας διαπραγμάτευσης πριν συναντηθεί με τον γερμανό ομόλογο του κ. Σόϊμπλε. Το τι θα σημάνει αυτός ο ευρωπαϊκός γύρος θα γίνει φανερό κατά τις πρώτες συναντήσεις του με τον κ. Σόϊμπλε. Όμως κάτι κινείται. Προς τα πού θα ξέρουμε μέχρι τέλος Φεβρουαρίου.

Ο Ν. Κοτζιάς με μια πρώτη αντίδραση έφερε την Ελλάδα μπροστά στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ θέτοντας ζητήματα σε σχέση με την Ρωσία. Τα προβλήματα εξομαλύνθηκαν γρήγορα. Όμως έστω και έτσι ακούστηκε η χώρα και αναγκάσθηκε η Ευρώπη να αντιδράσει και να συζητήσει μια ελληνική άποψη. Δεν ήταν ότι καλύτερο, αλλά δεν ήταν και ότι χειρότερο. Το τι σημαίνει αυτό το πρώτο βήμα θα ξέρουμε μάλλον σύντομα.

Έχουμε ακόμα δεκάδες νέα πρόσωπα στην κυβέρνηση της χώρας. Τα παλιά γνωστά 100 πρόσωπα των κάποτε μεγάλων κομμάτων ξεθώριασαν και χάθηκαν. Μια νέα φουρνιά ανθρώπων όλων των ηλικιών και όλων των κατηγοριών βρέθηκαν στο προσκήνιο. Πρόσωπα που θυμίζουν τους γείτονες μας. Με δηλώσεις αντιφατικές και συχνά αλληλοσυγκρουόμενες.

Σε τέτοιο σημείο ώστε αναγκάστηκε ο πάντα σοβαρός και ευπρεπής αντιπρόεδρος Γιάννης Δραγασάκης να βγει πυροσβεστικά στο τέλος της δεύτερης μέρας και σε μακριά συνέντευξη του μπροστά στο μέγαρο Μαξίμου να «μαζέψει» δηλώσεις και υπουργούς. Με το κύρος του κατάφερε και ίσιωσε το πηδάλιο.

• Δεύτερο ερώτημα: τι περιμένουμε να δούμε και σε τι χρονικό περιθώριο θα το δούμε;

Αν αλλάξουν όλα θα το δούμε. Όμως αναμένεται να αλλάξει η στάση της κυβέρνησης στο εσωτερικό απέναντι στους «βαρώνους» των ΜΜΕ και στους έλληνες ολιγάρχες. Γνωστά τα ονόματα σε όλους. Γνωστή και η μέχρι σήμερα στάση. Αυτό που μένει να δούμε είναι τι και πόσο θα αλλάξει.

Και στο εξωτερικό περιμένουμε να δούμε τι θα επιτύχει ο κ. Βαρουφάκης με μια αλύγιστη Γερμανία. Η παιδεία του, η ικανότητες του στον λόγο, η γνώση των ΜΜΕ, ο κοσμοπολιτισμός του, η άνεση και οι γνωριμίες σε Ευρώπη και Αμερική του δίνουν έναν πρωτόγνωρο αέρα. Ακόμα και τα διεθνή μέσα τον αποκαλούν ο έλληνας ροκ-σταρ της οικονομίας. Έχει μπροστά του δύο ορόσημα: το πρώτο μέχρι τέλος Φλεβάρη. Μέχρι τότε θα ξέρουμε τι πέτυχε στο μεγάλο μέτωπο της διαπραγμάτευσης. Το δεύτερο, αν καβατζάρει το πρώτο, θα είναι μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού όταν θα έχει φανεί τι ουσιαστικές  μεταρρυθμίσεις θα δρομολογήσει στην πραγματική οικονομία. Ο χρόνος και τα προβλήματα τρέχουν αμείλικτα για τη νέα κυβέρνηση και γι΄ αυτόν.

Αυτά ως πρώτες εκτιμήσεις για την κυβέρνηση περιμένοντας την ερχόμενη εβδομάδα τις προγραμματικές δηλώσεις της για να καταλάβουμε περισσότερα.

• Πάμε τώρα στην αξιωματική αντιπολίτευση.

Εδώ «το γαρ πολύ τις θλίψεως γεννά παραφροσύνη». Μάθαμε το βράδυ των εκλογών πως… κέρδισε! (Μιας και δεν έχασε πάρά μόνο... 1,88% σε σχέση με το 2012!). Μετά είδαμε τον κ. Σαμαρά να ξεχνά πως εκπροσωπεί αστικό κόμμα και να μην πηγαίνει στην παράδοση-παραλαβή με τον νέο πρωθυπουργό!! Μετά μάθαμε πως μπλέξανε οι τηλεφωνικές γραμμές και τα ραντεβού της Συγγρού!! Μετά είδαμε να θέτει το κόμμα του σε κατάσταση… εκλογικής ετοιμότητας! Όπως είπε στην Εκτελεστική Γραμματεία της ΝΔ περιμένει δραματική πτώση της κυβέρνησης μέσα σε έναν οικονομικό σεισμό το προσεχές τρίμηνο-τετράμηνο!!!

Μπορεί αυτό να συμβεί; Ή, μήπως από κεκτημένη ταχύτητα ο κ. Σαμαράς συνεχίζει την προεκλογική εκστρατεία του «τρόμου» με στόχο να παραμείνει στην ηγεσία της ΝΔ δοκιμάζοντας πιθανόν την τύχη του οποτεδήποτε και αν προκύψουν εκλογές; Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι: όλα μπορούν να συμβούν. Στο δεύτερο η απάντηση είναι καταφατική: ο κ. Σαμαράς παίζει το δικό του χαρτί για να παραμείνει στην ηγεσία της ΝΔ.

 *  Πόσο πιθανή είναι μια οικονομική καταστροφή που προβλέπει το σενάριο του κ. Σαμαρά; Σύμφωνα με τον κ. Βαρουφάκη και τον κ. Δραγασάκη απίθανη. Σύμφωνα με τους σκληρούς της Ευρώπης ίσως.

Τι θα προκύψει στο τέλος; Αν κρίνουμε από την Ευρώπη που ξέρουμε πιθανότερος είναι ένας συμβιβασμός. Αν κρίνουμε από αυτά που δεν ξέρουμε: μπορεί να έχουμε από έναν συμβιβασμό μέχρι και ένα ατύχημα. Όμως όλα αυτά θα τα ξέρουμε μέχρι τέλος Φεβρουαρίου. Μέχρι τότε θα ξέρουμε τι ψάρια πιάσαμε από τις διαπραγματεύσεις που με εντατικό πλέον τρόπο διεξάγονται σε όλα τα μέτωπα και σε όλες τις πρωτεύουσες. Και στις διαπραγματεύσεις όλοι χρησιμοποιούν όλους τους τρόπους. Για τον λόγο αυτό μην περιμένετε να σας πει κανείς την αλήθεια για το μέχρι που θα πάει. Αν το πει «καρφώθηκε» στον αντίπαλο.

Ποιοι είναι οι αντίπαλοι; Από την μια η Ελλάδα με πιθανή στήριξη Ιταλίας και Γαλλίας και με την βοήθεια των ΗΠΑ. Και από την άλλη η Γερμανία που κάνει ότι μπορεί για μια γερμανική Ευρώπη. Ο διάλογος έχει ήδη ξεκινήσει με όλους τους τρόπους (συναντήσεις, συζητήσεις, πιέσεις, αντιστάσεις, δηλώσεις, απειλές, υπεκφυγές) τόσο στο παρασκήνιο όσο και στο προσκήνιο. Το τι σημαίνει αυτός ο εντατικός και πολύπλοκος διάλογος για την Ελλάδα και την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα το δούμε.

• Τι σημαίνει, όμως, για τον κ. Σαμαρά;

Είναι προφανές πως ο Α. Σαμαράς δεν αποδέχεται τους τίτλους τέλους της αρχηγίας του. Μέχρι την άνοιξη μπορεί να διακινεί το σενάριο του. Αν η κυβέρνηση επιβιώσει μέχρι το Πάσχα ο κ. Σαμαράς θα δυσκολευτεί μετά πάρα πολύ. Αν φτάσει το καλοκαίρι τότε ο κ. Σαμαράς θα έχει να διαλέξει είτε να παραμείνει στο τιμόνι μιας ταχέως συρρικνωμένης ΝΔ (θα δούμε ποσοστά ΠΑΣΟΚ 2012) είτε θα αποχωρήσει δίνοντας τόπο σε νεώτερους και πιο μετριοπαθείς. Άλλωστε οι Καραμανλικοί της ΝΔ δεν έχουν μιλήσει ακόμα. Αλλά και αυτά μένει να τα δούμε προσεχώς. Για την ώρα το επόμενο ορόσημο όλων είναι το τέλος Φεβρουαρίου…