Περί ελληνοτουρκικών (ελληνοανδριώτικων!) και άλλων σχέσεων
Του Διαμαντή Μπασαντή
Ασφυκτικά γεμάτη η αίθουσα. Στην πρώτη σειρά οι πολιτικοί (διακρίνονται οι Ε. Στυλιανίδης, Σ. Λυκούδης, Κ. Τασούλας κ.ά). Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν και είναι καυτό θέμα για την ελληνική κοινωνία (φωτο: εν Άνδρω)
«Το κυπριακό μπορεί να λυθεί μόνο αν εκλείψουν οι αιτίες που το δημιούργησαν. Και οι αιτίες αυτές έχουν να κάνουν με τις εγγυήτριες δυνάμεις. Πρέπει να φύγει από το νησί και η τελευταία μπότα που θυμίζει πως πέρασε από το νησί τούρκος στρατιώτης. Δεν μπορεί πλέον στην εποχή μας να υπάρχουν εγγυήτριες δυνάμεις. Την ανεξαρτησία της Κύπρου πρέπει να εγγυηθεί η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση».
Αυτή ήταν η επίσημη ελληνική θέση του υπουργού Εξωτερικών Νϊκου Κοτζιά (λίγες μέρες πριν πάει στην Τουρκία) μιλώντας στην παρουσίαση του βιβλίου «Ελληνοτουρκικές Σχέσεις» του καθηγητή Άγγελου Συρίγου μπροστά σε ένα πολυπληθές ακροατήριο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το απόβραδο της Δευτέρας 4ης Μαΐου 2015. Ανάμεσα στους οποίους ήταν ΟΛΟΙ οι γραμματείς του υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας των τελευταίων 20 χρόνων!!!
(Τον Άγγελο Συρίγο τον γνώρισα στη δεκαετία του 1990. Αρθρογραφούσαμε στο σπουδαίο περιοδικό «Οικονομικός Ταχυδρόμος». Μετά χαθήκαμε για χρόνια. Τον ξανασυνάντησα τυχαία στην Μονή Παναχράντου το καλοκαίρι του 2014!!! Αν και Καλαματιανός (κανείς δεν είναι τέλειος) παντρεύτηκε την Ρένια Σταματούδη από το Κόρθι (μήπως και εξιλεωθεί)!!! Περνά όλα τα καλοκαίρια του στον Όρμο Κορθίου!! Δεινός ψαροντουφεκάς (ψαρεύει με τον Ηλία - έχουμε φάει ψάρια από τα χέρια τους στο Seasatin)! Ήρθε σε δύο παρουσιάσεις βιβλίων μου: για την Άνδρο! Καιρός ήταν να πάω κι εγώ σε μια παρουσίαση βιβλίου του: για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις!)
Μετά την παρένθεση περί της σχέσης του συγγραφέα με την Άνδρο ας ξαναπιάσουμε τα της παρουσίασης του βιβλίου από την αρχή. Την Δευτέρα 4η Μαΐου σε αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής, που κατέκλυσαν εκατοντάδες πολίτες (ανάμεσα τους πολλοί πολιτικοί, καθηγητές και άλλοι παράγοντες της δημόσιας ζωής στην Ελλάδα) παρουσιάστηκε το 900 σελίδων πόνημα «Ελληνοτουρκικές Σχέσεις» του Άγγελου Συρίγου, καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου και πρώην ΓΓ υπουργείου Εσωτερικών (2012-2014).
Από αριστερά ο διευθυντής της εφημερίδας "Καθημερινή" Αλέξης Παπαχελάς, ο καθηγητής και πρόεδρος του του Διοικητικού Δικαστηρίου του Συμβουλίου της Ευρώπης Χρήστος Ροζάκης, ο Άγγελος Συρίγος και ο υπουργός Εξωτερικών και καθηγητης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς Νίκος Κοτζίας (φωτο: εν Άνδρω).
Ένα έργο που πήρε 5,5 χρόνια για να το γράψει, αλλά κι ένα έργο ζωής όπως αποκάλυψε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς μιας και το ξεκίνησε το 2001 στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που ήταν εκεί παρέα. Το έργο αποτελεί ουσιαστικά μια ολοκληρωμένη αναφορά των ελληνοτουρκικών σχέσεων από το 1923 μέχρι σήμερα, που μπορεί κανείς να ανατρέξει σαν εγκυκλοπαίδεια μιας μακράς και δύσκολης πορείας του έθνους, όπως είπε ο εκ των παρουσιαστών, διευθυντής της εφημερίδας «Καθημερινή» Αλέξης Παπαχελάς. Έργο εξέχον και λεπτομερειακό που καλύπτει όλες τις πτυχές μιας ιστορίας 90 και πλέον χρόνων, όπως τόνισε και ο Πρόεδρος του Διοικητικού Δικαστηρίου του Συμβουλίου της Ευρώπης καθηγητής Χρήστος Ροζάκης. Αλλά κι ένα έργο άρτιο, που όμως θα μπορούσε να περιλάβει και μερικά ακόμα κεφάλαια επεξηγήσεων, όπως υπογράμμισε ο φίλος και συνάδελφος του στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, καθηγητής Στέλιος Περράκης. Τέλος, ένα έργο βαρύ, όπως είπε με χιούμορ, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος το ζύγισε και το βρήκε 2,3 κιλά!!!
Ο Άγγελος Συρίγος και ο Νίκος Κοτζιάς κατά την παρουσίασε του βιβλίου "Ελληνοτουρκικές Σχέσεις". όπου έγιναν και οι δηλώσεις του έλληνα υπουργού Εξωτερικών ενόψει του ταξιδιού του στην Τουρκία τις επόμενες μέρες (φωτο: εν Άνδρω)
Δεν θα αναλύσουμε εδώ το βιβλίο του Άγγελου Συρίγου. Δεν προλάβαμε να το διαβάσουμε. Θα πούμε μόνο δύο λόγια κι εμείς από την κοινή πορεία μας στον Οικονομικό Ταχυδρόμο. Ο Άγγελος ήταν και είναι μεθοδικός και ακάματος στην μελέτη του. Γράφει με ενάργεια και αναλυτικά. Ήταν και είναι αφοσιωμένος σε ότι κάνει και περισσότερο σε ότι γράφει. Ήταν και είναι πολιτικά ενεργός και νηφάλιος. Τα δημόσια αξιώματα δεν τον άλλαξαν κατ' ελάχιστο. Ήταν και παρέμεινε προσωπικά ειλικρινής και εργατικός, πολιτικά σταθερός και λιτός.
Στην πρώτη σειρά οι Γ. Μπαμπινιώτης, Γ.Μανιάτης, Τ. Κουΐκ, Π.Εμφιετζόγλου κ.ά.
Μα πάνω από όλα ήταν και είναι έλληνας με μια φινέτσα ευρωπαϊκότητας που έχουν οι έλληνες στις μεγάλες στιγμές τους. Με βαθειά γνώση και περίσκεψη, με φειδώ, με αφοσίωση και προσήλωση στους νέους: για τον λόγο αυτό η αίθουσα του μεγάρου Μουσικής πλημμύρισε από προπτυχιακούς και από μεταπτυχιακούς φοιτητές. Αλλά και εκλεκτός συνεργάτης: για τον λόγο αυτό η αίθουσα γέμισε με πάρα πολλούς από τους έχοντες σχέση με το ΥΠΕΞ στο οποίο ο Άγγελος εργάστηκε μαζί με τον Νίκο Κοτζιά (ως εμπειρογνώμονες) στη δεκαετία του 1990. Τέλος πολλοί ήταν και πολλοί πολιτικοί από όλο το πολιτικό φάσμα (Ε.Στυλιανίδης, Κ.Χατζηδάκης, Α.Λυκουρέζος, Γ. Μπαμπινιώτης, Γ.Μανιάτης, Κ.Τασούλας, Σ.Λυκούδης, Τ. Κουΐκ, Δ.Χατζησωκράτης κ.ά.)
Σημ.: Φεύγοντας από την εκδήλωση (στην οποία συνάντησα και τον γιατρό Φαίδωνα Βασιλειάδη από τα Αποίκια) με συγκίνησαν η κυρία και ο κύριος Σταματούδης (γονείς της Ρένιας) από τον Όρμο, που έσπευσαν χαμογελαστοί να με χαιρετίσουν με εκείνη την εγκάρδια ευγένεια και την ζεστή οικειότητα των παλιών ανδριωτών. Ήταν κάτι το ξεχωριστό ανάμεσα σε ένα πολυπληθές αθηναϊκό κοινό ξαφνικά δύο οικεία και χαρούμενα πρόσωπα από την Κόρθι! Αυτή είναι η άλλη Άνδρος, που είναι παντού...