Η βρύση του Σπανού και το εκκλησάκι του Σταυρού ή κάποτε η Άρνη ήταν Δήμος!......
ΔΗΜΟΣ ΑΡΝΗΣ - ΚΡΗΝΗ ΣΠΑΝΟΥ - ΑΝΕΓΕΡΘΕΙΣΑ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΔΗΜ. Α. ΚΟΚΚΙΝΗ - 1906
Περιπλανώμενος στη βόρεια Άνδρο ανακαλώ μνήμες και στέλνω φωτογραφία της βρύσης του Σπανού, χτισμένης το 1906 στο ράχη του βουνού μεταξύ Μπατσίου και Πανωχωρίου Άρνης. Αυτό αφηγείται η εγχάρακτη μαρμάρινη πινακίδα. Εκεί σταμάταγαν για να ξαποστάσουν οι αγωγιάτες που έκαναν τη διαδρομή Μπατσί-Αρνη, όταν φθάναμε με το Μοσχανθη στο Μπατσί για τις καλοκαιρινές διακοπές (γύρω στο 1960). Σχεδόν δίπλα είναι τα εκκλησάκια του Σταυρού και της Αγίας Παρασκευής.
Κάποτε η Άρνη ήταν Δήμος!...
Εδώ συναντώ μερικές από τις πρώτες παιδικές μνήμες μου από τις καλοκαιρινές διακοπές στην Αρνη, γύρω στο 1960. Το «Μοσχανθη» μετά από στάσεις σε Κάρυστο και Γαύριο, έδενε αρόδου στο λιμάνι του Μπατσιού και οι βαρκάρηδες ξεχυνόντουσαν να παραλάβουν τους αποβιβαζόμενους που κατέβαιναν προσεκτικά την πλαϊνή σκάλα αποβίβασης, με τη βοήθεια του πληρώματος, το οποίο συνοδευτικά κατέβαζε τα μπαγκάζια και τα παρέδιδε λίγα-λίγα στην λεμβούχο για τακτοποίηση, μαζί με τους επιβάτες, στη βάρκα.
Κάποτε η περιφραγμένη και ξεχασμένη σήμερα βρύση, ήταν στάση μιας πεζοπορίας από το Μπατσί στην Άρνη...
Στην προβλήτα, ο θείος ο Μιχάλης από την Άρνη περίμενε να μας παραλάβει, τη γιαγιά, τον αδερφό μου κι εμένα. Στο λιμάνι, εκεί που σήμερα περιμένουν τα ταξί, στεκόταν το κομβόι με τα ζώα, που θα μας πήγαιναν στο χωριό. Το κομβόι ήταν μεγάλο, πάνω από δέκα μουλάρια και γαϊδούρια, που περίμεναν και άλλους που αποβιβαζόντουσαν με προορισμό την Άρνη. Στο πιο γεροδεμένο μουλάρι ανέβαζαν την υπέρβαρη γιαγιά (τουλάχιστον εκατό δέκα κιλά), σε αλλά δυο ζώα φόρτωναν τις βαλίτσες και τα λοιπά μπαγκάζια και σε ένα γαϊδουράκι μαζί στο σαμάρι ο αδερφός μου κι εγώ.
Κάποτε το εκκλησάκι ήταν το αγνάντεμα ενός ολόκληρου καλοκαιριού...
Μετά από καμία ώρα πορεία, φτάναμε στου Σπανού τη βρύση, όπου αφιππεύαμε για να πιούμε νερό και να ξαποστάσουμε και να συνεχίσουμε την διαδρομή. Λίγο μετά τη βρύση βλέπαμε αριστερά μας το εκκλησάκι του Σταυρού να δεσπόζει πάνω από την Άρνη, αλλά και τη θαλάσσια περιοχή Μπατσίου-Γαυρίου και πιο δίπλα το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής.
Κάποτε το ξωκλήσι αυτό ήταν απάγκιο στην άκρη ενός καθημερινού μονοπατιού, που πια δεν υπάρχει, παρά μόνο στις θαμπές μνήμες της παιδικής ηλικίας μας...
Από εκεί, με θέα την κατάφυτη μαγευτική Άρνη, άρχιζε η κατάβαση μέσα από το μονοπάτι του Πανωχωρίου και καταλήγαμε στην Πλατεία όπου είναι η εκκλησία της Παναγίας, των Αγίων Πάντων και το Σχολείο, που τότε είχε δυναμικό πάνω από πενήντα παιδιά! Πέντε λεπτά πιο κάτω ήταν το σπίτι μας κι έτσι άρχιζαν οι σχεδόν τρίμηνες καλοκαιρινές διακοπές.
Γιώργος Γιαννίκος