Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Το κοινό στο Δημοτικό Θέατρο περιμένοντας να αρχίσει η παράσταση ενός από τους θεατρικούς ομίλους του νησιού

 Έχουμε γράψει πολλές φορές για τα τρία πρόσωπα της Άνδρου. Τρία πρόσωπα της κοινωνίας ενός νησιού που αλλού συγκλίνουν και αλλού αποκλίνουν. Τρια πρόσωπα που καλό είναι να γνωρίσουμε τις διαφορές τους αν θέλουμε να …μας καταλάβουμε! Ας διατρέξουμε, λοιπόν, το νησί παρέα ξεκινώντας από τον Βορά προς το Νότο.

Το Γαύριο

Το Γαύριο είναι πύλη κι όπως σε κάθε πύλη σημασία έχει το άνοιγμα της. Τουτέστιν πότε φτάνουν τα καράβια. Γιατί τότε ανοίγει η πύλη. Η ζωή στο Γαύριο ακολουθεί τις ώρες των καραβιών σε πάρα πολλά σημεία. Πολύ δε περισσότερο στις παρουσιάσεις βιβλίων και στις άλλες μικρές και μεγάλες εκδηλώσεις.

Ανάλογα με τις εκδηλώσεις είναι και το ακροατήριο. Για παράδειγμα η προσέλευση σε παρουσιάσεις βιβλίων είναι καλή και η ανταπόκριση του κοινού ακόμα καλύτερη. Φτάνει το βιβλίο να αναφέρεται στην Άνδρο. Μεγάλο μέρος της προσέλευσης στηρίζεται στους “εποίκους", δηλαδή στους έχοντες παραθεριστικά σπίτια και λιγότερο στους ντόπιους. Όμως οι ντόπιοι κινητοποιούνται αποτελεσματικά σε συναυλίες γνωστών βάρδων και σε πανηγύρια. Σε αυτά οι ντόπιοι δίνουν …βροντερό παρών!

Στο Γαύριο ...γίνεται χορός! Οι μόνιμοι κάτοικοι δίνουν βροντερό παρών στις καλοκαιρινές συναυλίες και στο πανηγύρι του Φιλοπρόοδου Ομίλου (9/8 - φωτογραφία Μαριάνα Κατσίκη).

Πρακτικά το Γαύριο στα πολιτιστικά θέματα πάει λίγο μονόπαντο. Δεν έχει ιδιαίτερη αυτόνομη πολιτιστική παραγωγή το ίδιο. Από αυτή την άποψη οι ρόλοι του Φιλοπρόοδου Ομίλου «Το Γαύριο», της λέσχης ανάγνωσης και του βιβλιοπωλείου «Το Λογάρι» (της Αγγελικής και του Γιώργου Αποστολίδη) είναι καθοριστικοί για την πολιτιστική παρουσία της περιοχής.

Η Χώρα

Η Χώρα είναι γεωγραφικά κεντρο-απόκεντρα στο νησί. Όμως πολιτιστικά είναι το κέντρο. Και αυτό το έχει καταφέρει με την ενεργή παρουσία μεγάλου μέρους των κατοίκων της. Βεβαίως βοηθούν τα μεγάλα πολιτιστικά ιδρύματα, η βιβλιοθήκη της, οι υποδομές της κλπ.

Όμως αυτό που κάνει την διαφορά στη Χώρα είναι οι κάτοικοι που δίνουν το παρών και μεγάλο βάρος στις πολιτιστικές εκδηλώσεις του καλοκαιριού, αλλά και σε αρκετές από αυτές του χειμώνα.

Η Χώρα είναι η περιοχή με τους ενεργούς πολιτιστικούς θύλακες καλοκαίρι και χειμώνα. Κατάλοιπό μιας αστικής ζωής που αναπτύχθηκε παλαιότερα στην περιοχή σε μια εποχή που άκμασε η ναυτιλία στο νησί. Έτσι ακόμα και ως απόηχος η κουλτούρα είναι αναφορά και αρκετοί νέοι και μεγαλύτεροι δραστηριοποιούνται, αξιοποιώντας και την υποδομή που υπάρχει, ως δημιουργοί παράγοντας πολιτισμό και προϊόντα (βιβλία, θεατρικές παραστάσεις κλπ) που απευθύνονται στην ανδριώτικλη κοινωνία μέσα από την οποία προέρχονται. Εδώ η δημιουργία και η απόλαυση της είναι μέρος του πολιτιστικού κύκλου της κοινωνίας. Δημιουργοί και κοινό είναι μέρος ενός κύκλου που ανοίγει και βοηθά την κοινωνία να πάει λίγο παραπέρα.

Εκατοντάδες κάτοικοι και επισκέπτες παρακολουθούν την συναυλία των παιδιών της φιλαρμονικής του Μουσικού Συλλόγου Άνδρου στην πλατείας Αγίου Γεωργίου της Χώρας (16/8).

Να ξεχωρίσουμε ειδικά εδώ τον Μουσικό Σύλλογο Άνδρου που χρόνια τώρα εκπαιδεύει δεκάδες παιδιά που δίνουν σπουδαίο παρών στην φιλαρμονική και δεκάδες μεγάλους που δίνουν μαζικό παρών στην χορωδία. Καθόλου τυχαίο πως και εφέτος είχαμε λαμπρές παρουσιάσεις τόσο στο φεστιβάλ χορωδίας (όπου η ανδριώτικη χορωδία στάθηκε ισάξια απέναντι σε αναγνωρισμένες χορωδίες όπως της Λεοντείου Σχολής) όσο και στην επιτυχημένη συναυλία των μικρών μουσικών την επομένη του Δεκαπενταύγουστου. Και οι δύο εκδηλώσεις στήθηκαν με ανδριώτες μουσικούς και χορωδούς και προσέλκυσαν μεγάλο πλήθος. Ήταν η  Άνδρος που δημιουργούσε και που παρουσίαζε στην Άνδρο!

Τα παιδιά της φιλαρμονικής στην μεγάλη συναυλία στην Χώρα (16/8).

Αλλά η Χώρα δείχνει πολιτιστικό δυναμισμό και με άλλους τρόπους. Από τις συχνές και επιτυχημένες παρουσιάσεις βιβλίων (στην έκδοση ορισμένων από αυτών συμβάλουν ιδιώτες, ενώσεις και ιδρύματα) μέχρι τις πολλές και επιτυχημένες παραστάσεις των τριών θεατρικών ομάδων. Και εδώ δημιουργοί πολιτισμού είναι ανδριώτες που απευθυνονται σε ανδριώτες δημιουργώντας αναγνώστες η προσελκυοντας το κοινό στην θεατρική παιδεία.

Στιγμιότυπο από την πολυπληθή παρουσίαση του βιβλίου Λατινοκρατία στην Άνδρο του Νλικου Βασιλόπουλου στην Χώρα στις 13 Αυγούστου

Ακόμα σημαντικη είναι στην Χώρα η ύπαρξη ενός πλήρως οργανωμένου βιβλιοπωλείου και τυπογραφείου (της Σοφίας Γαρυφάλλου και του Γιάννη Τηνιακού). Επίσης στα θετικά η ύπαρξη θερινού κινηματογράφου και κινηματογραφικής λέσχης, επιστημονικών εταιρειών, λέσχης ανάγνωσης, καθώς και η ύπαρξη αθλητικού και ναυτικού ομίλου με έξοχες εγκαταστάσεις κλπ.

Το Κόρθι

Το Κόρθι δεν είναι πύλη και δεν είναι κέντρο. Είναι όμως η περιοχή της Άνδρου με τους πιο δεμένους κατοίκους. Μια ιδιότυπη αλληλεγγύη είναι φανερή στη ζωή, αλλά και στις εκδηλώσεις της περιοχής. Ίσως γιατί νοιώθουν λίγο μακριά από την πύλη που είναι το Γαύριο. Ή, από το τουριστικό κέντρο που είναι το Μπατσί. Ή, νοιώθουν και λίγο παράμερα ως προς την Χώρα. Το Κόρθι, λοιπόν, που άκμασε στο παρελθόν στηρίζει την ιδαιτερότητα του σε μια δική του ιδιότυπη συλλογικότητα. Που με τον τρόπο της δημιουργεί μια οικειότητα.

Από αυτή την άποψη το Κόρθι είναι …Κόρθι! Οι κάτοικοι του είναι ακριβείς στο ραντεβού με τις εκδηλώσεις. Όταν έλθουν θα έλθουν για να σε ακούσουν όση ώρα κι αν χρειαστεί. Τον χειμώνα πολιτισμός είναι τα παραδοσιακά ήθη και έθιμα (πανηγύρια, γιορτές κλπ). Ενώ τα καλοκαίρια πυκνώνουν ολοένα οι δράσεις και οι εκδηλώσεις. Τους ενδιαφέρουν ιδιαίτερα αυτά που αφορούν την Άνδρο και την περιοχή τους. Και όπου συμμετέχουν …συμμετέχουν! Δεν προσποιούνται.

Το Κορθι, λοιπόν, είναι μια άλλη Άνδρος, που στιγμές-στιγμές μοιάζει να έρχεται από το παρελθόν. Είναι το χαμένο ανδριώτικο χωριό που σε περιμένει στην άκρη του νησιού για να σου μιλήσει για μνήμες του μοιάζει να έχουν γαντζώσει στη γη ανάμεσα στις πέτρες. Μικρός κοινωνικά τόπος, αλλά πολύ δεμένος. Και δένει κι εσένα γύρω του όσο το πλησιάζεις με τρόπο περίεργο. Δεν είναι τυχαίο που φίλοι, από άλλα μέρη της Ελλάδας, που παντρεύτηκαν κορθιανές (έχω μερικούς είναι αλήθεια) πρώτα πάνε στο οικείο Κόρθι κι αν τους περισσεύουν μέρες ίσως πάνε κι αλλού...

Αυτό το Κόρθι το ανακαλύπτουν σιγά-σιγά και οι Χωραϊτες που ολοένα και συχνότερα προγραμματιζουν εκεί εκδηλώσεις. Αλλά και αυτό το Κόρθι ανοίγει με τον τρόπο του και συμμετέχει ολοένα και περισσότερο στην πολιτιστική ζωή της Άνδρου.