Εν Άνδρω

Του Γιάννη Μηνδρινού

H πλούσια γη της Άνδρου μπορεί και πρέπει να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης του νησιού

Ένας καλός φίλος είχε την καλοσύνη να μας στείλει μια εξαιρετική μελέτη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, που αναφέρεται στην Άνδρο. Ο τίτλος: Επιχειρησιακό Σχέδιο Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020.

Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τις 36 σελίδες της μελέτης (περιλαμβάνει πρόσφατα στοιχεία της κτηνιατρικής υπηρεσίας Σύρου, της ΕΛ.ΣΤΑΤ και άλλων υπηρεσιών), θα δει πόσο μεγάλος είναι ο θησαυρός που κρύβει μέσα της η ανδριώτικη γη και τα μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης του πρωτογενή τομέα.

Ένα μόνο στοιχείο αρκεί, για να καταλάβει κανείς τη δυναμική του πράγματος: Στην Άνδρο, σύμφωνα με στοιχεία του Ιουνίου 2013 της κτηνιατρικής υπηρεσίας Σύρου, υπάρχουν (τουλάχιστον έτσι γράφεται) περίπου 45.000 αιγοπρόβατα! Και δεν υπάρχει σύγχρονο σφαγείο!!! Ούτε κάποιο σχέδιο για συγκεκριμένη πολιτική στην δημιουργία βοσκοτόπων και την παραγωγή ζωοτροφών. Κανονικά θα έπρεπε να λειτουργεί όχι μόνο ένα υπερσύγχρονο σφαγείο βιολογικής γραμμής, αλλά θα έπρεπε να έχει προβλεφθεί και τυποποιητήριο. Για να μπορεί ο Ανδριώτης κτηνοτρόφος να απολαμβάνει ένα αξιοπρεπές έσοδο και να μην (ξε)πουλά τα αιγοπρόβατά του σε τιμές εξευτελιστικές στον κάθε μεσάζοντα.

Στη νησί υπάρχουν, επίσης, σχεδόν 190.000 ελαιόδενδρα. Και μπορεί τα λιοτρίβια που λειτουργούν να είναι αρκετά σύγχρονα, ωστόσο δεν υπάρχει μονάδα τυποποίησης ελαιολάδου. Όπως, βεβαίως, δεν υπάρχει ούτε μονάδα τυποποίησης μελιού, παρά το γεγονός πως το ανδριώτικο μέλι είναι άριστης ποιότητας. Φυσικά δεν υπάρχει ούτε οινοποιείο, παρά το γεγονός πως καλλιεργούνται συνολικά σχεδόν 1.500 στρέμματα με σταφύλια και τα τελευταία χρόνια αυτή η καλλιέργεια γίνεται όλο και πιο συστηματικά.

Ακόμη, όμως, και στους τομείς που τα πράγματα είναι κάπως πιο οργανωμένα, υπάρχουν προβλήματα. Τα τρία τυροκομεία που λειτουργούν στο νησί και παράγουν άριστης ποιότητας προϊόντα, όμως, δυσκολεύονται αρκετά να τα διαθέσουν στις αγορές.

Μια κινέζικη ρήση λέει ότι είναι προτιμότερο να μάθεις κάποιον να ψαρεύει, παρά να του δώσεις ένα ψάρι να φάει. Για τον απλούστατο λόγο ότι, ψαρεύοντας, κάποιος δεν πρόκειται να πεινάσει ποτέ. Κάπως έτσι-κατά την προσωπική μου άποψη- πιστεύω πως πρέπει να πορευτούμε και στην Άνδρο, όσον αφορά τον πρωτογενή τομέα.

Η συγκεκριμένη μελέτη, πέρα από την αναλυτική και εμπεριστατωμένη καταγραφή, προτείνει λύσεις στον πρωτογενή τομέα. Λύσεις που αφορούν και τον δημόσιο (Δήμος Άνδρου), αλλά και τον ιδιωτικό τομέα. Λύσεις που έχουν προσωρήσει εδώ και καιρό σε αρκετά νησιά των Κυκλάδων όπως είναι η Νάξος, η Πάρος, η Σαντορίνη. Υπενθυμίζουμε πως στην Άνδρο μέχρι στιγμής έχουν γίνει κάποιες πρώτες αξιεπαινές, αλλά μεμονωμένες προσπάθειες, ενημέρωσης: στην αμπλεοκαλλιέργεια, στην μανιταροκαλλιέργεια, στην μελισσοκομία κλπ. Μόνο που όλα αυτά μέχρι στιγμής στηρίχτηκαν μάλλον στις μεμονωμένες προσπάθειες ατόμων και φορέων (Γ. Καπάκης, Φιλοπρόοδος Όμιλος, ΚΟΙΝΣΕΑ, κλπ). Όπως και η πρώτη αποτελελσματική προσπάθεια που έκανε η δημοτική αρχή με την έλευση ψηγείου στο Γαύριο (Μ. Μαμάη) για τα υπολείματα των σφάγιων του παλιού σφαγείου. Πρέπει τα επόμενα χρόνια όλα αυτά να γίνουν οργανωμένα και να εστιάσουν στους νέους και στους επαγγελματίες ώστε να έχουν εύρος και αποτέλεσμα.  

Η νέα δημοτική αρχή, είναι αλήθεια, πως ξεκίνησε με όρεξη και διάθεση να φτιάξει πράγματα στην Άνδρο. Πιστεύουμε πως έχει μπροστά της μια τεράστια ευκαιρία να αξιοποιήσει τον πλούτο της ανδριώτικης γης, προς όφελος των κατοίκων της. Το σχέδιο της Περιφέρειας έχει χρονικό ορίζοντα το 2020.

Ήδη ο πρώτος χρόνος (2014) πέρασε. Οι ευθύνες βέβαια δεν είναι της νέας δημοτικής αρχής που ανέλαβε μόλις τον Σεπτέμβριο. Όμως, το αμέσως προσεχές διάστημα έρχονται διάφορα προγράμματα του ΕΣΠΑ που απευθύνονται και στους Δήμους, αλλά και σε ιδιώτες. Μήπως ήρθε η ώρα – με οδικό χάρτη τη συγκεκριμένη μελέτη - να προχωρήσει και να υλοποιήσει σταδιακά η Άνδρος ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης στον πρωτογενή τομέα;

Ο λόγος πλέον ανήκει στην δημοτική αρχή, που πρέπει να αναλάβει τη σχετική πρωτοβουλία και να σχεδιάσει συγκεκριμένα πράγματα ώστε να οργανώθεί αποτελεσματικά και να έχει απόδοση τόσο η γεωργία όσο και η κτηνοτροφία στο νησί μας.