Ο ΧΥΤΥ στην Άνδρο: παθογένεια που δε λέει να ξεπεραστεί
Της Αλεξάνδρας Σκαμάγκα
Αρχιτέκτων, Διευθύντρια Τ.Υ. Δήμου Ραφήνας
Όλη η προσπάθεια για την δημιουργία ΧΥΤΥ στην Άνδρο για την ώρα εξαντλείται στο πού δεν θα γίνει η χωροθέτηση του ΧΥΤΥ. Δεν διακρίνεται κάποια προτεραιότητα για το πόσο σωστά και με σύγχρονη τεχνολογία θα γίνει το έργο και για το πως θα διασφαλιστεί η βιώσιμη λειτουργία του. Ακόμα, δεν φαίνεται να μπαίνουν στον προβληματισμό οι πρόσθετες υποδομές που θα απαιτηθούν, όπως δρόμοι με συγκεκριμένες προδιαγραφές, νόμιμος και εξοπλισμένος χώρος για επί τόπου διαλογή ανακυκλώσιμων υλικών.
Για παράδειγμα θα μπορούσε να προβλεφθεί τα υπολείμματα του πρασίνου από κλαδέματα και καθαρισμούς χωραφιών να μην καίγονται, αλλά να φέρνουν εισόδημα στον Δήμο. Και βεβαίως οι ιδιώτες να συμβάλλουν φροντίζοντας και αυτοί στην καλή λειτουργία της ανακύκλωσης των πράσινων υπολειμμάτων. Η δημιουργία μιας τέτοιας οργάνωσης θα συμβάλει στην μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Η διασφάλιση, λοιπόν, ποιοτικών χαρακτηριστικών λειτουργίας του έργου μπορεί να αντιστρέψει ακόμα και το βαθμό αποδοχής του σε τοπικό επίπεδο και από αρνητικός να γίνει θετικός. Όμως μια τέτοια διασφάλιση δεν είναι αυτονόητη. Αυτά τα θέματα ανήκουν πλέον στις τοπικές δημοτικές αρχές. Αυτές πρέπει να φροντίσουν έγκαιρα ώστε τα έργα να προετοιμαστούν σωστά με σύγχρονες προδιαγραφές.
Μετά τη ισχύ του Καλλικράτη το 2010 και τη σταδιακή μεταβίβαση στις δημοτικές διοικήσεις, σοβαρών αρμοδιοτήτων, όπως η διαχείριση των απορριμμάτων και όλων των σχετικών έργων, τέλειωσαν οι δικαιολογίες. Αν κάποιοι δεν γνωρίζουν οφείλουν να εξαντλήσουν τις δυνατότητες ενημέρωσης και συνεργασίας με άλλους φορείς που έχουν χειριστεί με επιτυχία τέτοια έργα. Κι αν δεν μπορούν να διαχειριστούν τις νέες αρμοδιότητες πρέπει να βρουν συνεργάτες ώστε να έχουν τις καλύτερες λύσεις.
Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας πως ο χρόνος επείγει μιας και οι διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης κλείνουν τον κύκλο τους. Χωρίς να υπάρχουν όμως όλες οι απαιτούμενες αδειοδοτήσεις δεν μπορεί να δοθεί η χρηματοδότηση. Χρειάζονται, λοιπόν, μια σειρά από άδειες για να φτάσει το έργο στην δημοπράτηση. Γι αυτό είναι απαραίτητο ένα χρονοδιάγραμμα ενεργειών τόσο ως προς τις αναγκαίες προϋποθέσεις όσο και ως προς τους αναγκαίους χρόνους που χρειάζεται κάθε άδεια. Χρονοδιάγραμμα που θα έχει σχέση και με την νομοθεσία, αλλά και με τις δυνατότητες λειτουργίας των αρμόδιων υπηρεσιών σήμερα.
Ένα τόσο σοβαρό και δαπανηρό έργο δεν μπορεί να εξαντληθεί σε τοπικισμούς και εγωισμούς, από το πρώτο βήμα, όπως είναι η χωροθέτηση. Αν συμβεί αυτό τότε θα μείνει πολύ λίγη ενέργεια για όλα τα επόμενα. Κι αν δεν δοθεί η μάχη των προδιαγραφών του έργου σε κάθε βήμα τότε πως θα έχουμε ένα σωστό και λειτουργικό έργο;
Από τα παραπάνω είναι προφανές πως τέτοιου μεγέθους μάχες δεν μπορεί να είναι ατομικές. Και δεν κερδίζονται ή χάνονται από έναν και μόνο υπηρεσιακό παράγοντα. Αντιθέτως κάθε ενέργεια ή αποτυχία σε τέτοια έργα είναι συλλογική. Μέχρι να φτάσουμε σε όσα αναφέρονται παραπάνω έχουμε πολύ μεγάλο διάστημα να διανύσουμε στην Άνδρο. Για την ώρα δίνουμε μέχες στην αρχική ενέργεια που είναι η χωροθέτηση. Μη υποψιαζόμενοι την σοβαρή προετοιμασία για τις πολλές και πολύ μεγαλύτερες ενέργειες που θα ακολουθήσουν.