Στρόφιλας: Μελέτες στα συρτάρια...
Του Γιάννη Μηνδρινού
Δακτυλιόσχημα και τηγανόσχημα ευρήματα και εικόνες βραχογραφιών από τον μοναδικό νεολιθικό πολιτισμό της Άνδρου πριν 6000 χρόνια (φωτογραφία Χ. Τελεβάντου)
Το αληθινά εξαιρετικό κείμενο της κ. Χριστίνας Τελεβάντου για τον Στρόφιλα, που δημοσιεύεται στο «εν Άνδρω», θεωρώ πως αποτελεί μια σπουδαία αφορμή για να ανοίξει μια κουβέντα γύρω από την ανάδειξη της «αρχαιότερης πόλης στην Ευρώπη» και την μετατροπή της σε επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο. Σε πείσμα κάποιων πρώην τοπικών αρχόντων, που δεν ήθελαν «ούτε το πόδι τους να πατήσουν εκεί κάτω», όπως χαρακτηριστικά έλεγαν σε συσκέψεις για τη χωματερή ενώπιον του (τότε) Νομάρχη Κυκλάδων...
Για τους λίγους που τυχαίνει να γνωρίζουμε «δυο πράγματα παραπάνω» για την περιοχή και για διάφορες ενέργειες που έχουν γίνει κατά καιρούς και πάντα με πρωτοβουλία της κ. Τελεβάντου, παραμένει ένα μεγάλο μυστήριο- ακόμη και τώρα που (πιστεύουμε πως) γνωρίζουμε αρκετά καλά το παρασκήνιο- το γεγονός ότι δεν έχει αναδειχτεί η περιοχή και δεν έχει γίνει επισκέψιμη.
Στα συρτάρια των αρμοδίων Υπηρεσιών, υπάρχουν μελέτες που μετατρέπουν τον Στρόφιλα σε ένα πραγματικό κόσμημα για την Άνδρο και την Ελλάδα. Η πιο πρόσφατη από αυτές, αν δεν κάνω λάθος, ολοκληρώθηκε πριν τρία χρόνια και κατατέθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια, προκειμένου να ενταχθεί στο περιβόητο ΕΣΠΑ.
Προϋπολογισμός; Ενα εκατομμύριο ευρώ. Τι κάλυπτε η μελέτη; Την πρόσβαση στο χώρο, τη διαμόρφωσή του ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να δει από κοντά τα ευρήματα και ένα σκέπαστρο. Τα απολύτως απαραίτητα, δηλαδή. Να ανοίξουμε εδώ μια παρένθεση: Η πλήρης ανάδειξη του χώρου, κατά τα πρότυπα της Υψηλής, απαιτεί αρκετά περισσότερα χρήματα (ίσως και πάνω από 3,5 εκατομμύρια ευρώ).
Η μελέτη, ωστόσο, προέβλεπε τα απολύτως απαραίτητα, ώστε να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση πιο εύκολα. Από το Υπουργείο, μάλιστα, είχαν πει τότε πως ήταν το μοναδικό ώριμο έργο τους και συνεπώς δεν υπήρχε περίπτωση να μη χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ.
Τι απέγινε εκείνη η μελέτη; Παραμένει στα συρτάρια! Ποτέ δεν μπήκε στο ΕΣΠΑ, προφανώς επειδή κάποιοι δεν ήθελαν να μπει... Όπως στα συρτάρια παραμένουν και άλλες μελέτες – το γνωρίζουμε καλά αυτό από διασταυρωμένες δημοσιογραφικές πληροφορίες - για την πλήρη αποκατάσταση και ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής. Συμπεριλαμβανομένου και του κομματιού που αφορά την αποκατάσταση του χώρου της χωματερής. Μελέτες που περιλαμβάνουν δεντροφυτεύσεις, δημιουργία πάρκου – ακόμη και ανοιχτό θέατρο προβλέπει κάποια από αυτές!
Προϊστορικό πυθάρι από τον Στρόφιλα
Ποιοι δεν θέλουν να προχωρήσουν όλα αυτά στον Στρόφιλα; Προφανώς εκείνοι που επί χρόνια θεωρούσαν πως «ο Θεός έκανε τη Σταυροπέδα για να γίνει εκεί η χωματερή». Εκείνοι που αρνούνταν πεισματικά να δουν το πρόβλημα των σκουπιδιών και επέμεναν στην καταστροφή αρνούμενοι να προχωρήσουν με τόλμη και όραμα, πέρα και πάνω από τα μικροσυμφέροντα της περιοχής και της μιας μέρας ή της μιας χούφτας ψήφων. Εκείνοι που εξαντλούσαν όλη την επιρροή τους σε υπουργούς, βουλευτές, γενικούς γραμματείς υπουργείων όχι για να φτιάξουν ένα μοναδικό έργο για την Άνδρο και την Ελλάδα, αλλά για να μη φύγει η χωματερή από τον περιβάλλοντα χώρο του Στρόφιλα!
Θεωρώ πως ήρθε η ώρα να ανοίξουν τα συρτάρια και τα στόματα και να βγουν στην επιφάνεια οι σκονισμένες μελέτες ανάδειξης της αρχαιότερης πόλης της Ευρώπης. Όπως θεωρώ πως πρέπει – επιτέλους - οι επισκέψεις στους αρχαιολογικούς χώρους της Άνδρου να γίνουν πια και οργανωμένες και αποτελεσματικές. Με την παρουσία ξεναγού, που – εξ΄ όσων γνωρίζω- δεν διαθέτει το νησί...
