Η ΑΝΔΡΟΣ των ΣΥΝΟΡΩΝ
Του Γιώργου Τρανάκου
Βενeτοκρατία 1537μ.Χ.: τα σύνορα των 12 φέουδων τηης Άνδρου συν το φέουδο του ηγεμόνα. Δυστυχώς δεν άλλαξαν και πολλά από τότε! Tόσα σύνορα έχουμε και σήμερα!!!
(Χάρτης του Ν. Βασιλόπουλου, σκίτσο του Τ. Χαλά)
Σύνορα, Σύνορα, Σύνορα, σύνορα παντού...
Μην τρομάζετε, δεν έχω καμία διάθεση να αναλύσω τις γεωπολιτικές εξελίξεις των συνόρων μας. Μετά και τις πρόσφατες δολοφονίες αθώων ανθρώπων, η σιωπή και η περισυλλογή μας πιστεύω ότι πρέπει να είναι ο σεβασμός μας προς αυτούς. Ούτε σημαίες με τις φάτσες μας, ούτε κραυγές. Θα πω μόνο αυτό που έμαθα σήμερα από την Μητέρα Τερέζα: Αν θέλεις να καλυτερέψεις τον κόσμο, γύρισε πίσω και αγάπησε την οικογένειά σου.
Για αυτό και εγώ θα σας απασχολήσω με τα δικά μας σύνορα, τα σύνορα της Άνδρου και τους ανθρώπους της. Άλλωστε μέσα σε αυτά τα σύνορα ζω σαρανταπέντε χρόνια τώρα. Κατά την διάρκεια αυτών των χρόνων, είχα συνειδητοποιήσει ότι ζούσα σε ένα ευλογημένο νησί με νερό άφθονο, γη αρκετή για όλους, με παράδοση και ιστορία από τους αρχαίους χρόνους. Αλλά... παράλληλα με ένα μεγάλο γεωγραφικό, δημογραφικό μειονέκτημα το οποίο και τελικά έχει καταστρέψει την νοοτροπία μας.
Η έκταση του νήσου Άνδρου σε συνδυασμό με τους ορεινούς της όγκους, τους κάμπους της, την παράλια γραμμή της, ώθησε να αναπτυχθούν τέσσερις μεγάλες περιοχές στο νησί μας (του Γαυρίου, του Μπατσίου, της Χώρας και του Κορθίου), με πάρα πολλά χωριά και οικισμούς αλλά αναγκαστικά με μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ τους και δύσκολο οδικό δίκτυο όπως γνωρίζουμε. Αυτή η πραγματικότητα σε συνδυασμό με την κατά το πρόσφατο παρελθόν διοικητική διαίρεση της Άνδρου σε τρεις Δήμους ( Υδρούσας, Χώρας, Κορθίου) αποξένωσε σχεδόν σε όλα, μα όλα, τα επίπεδα τους μόνιμους κατοίκους της και έθρεψε ιδιαίτερα τον τοπικισμό.
Υπάρχουν λοιπόν, μόνιμοι κάτοικοι στο νησί μας που ζουν σε μια περιοχή του νησιού, αλλά δεν έχουν πάει και δεν πρόκειται ίσως να επισκεφθούν μια άλλη περιοχή σε όλη τους την ζωή.
Κι ακόμα χειρότερα να μην γνωρίσουν ποτέ τον «βράχο», όπως πολλοί αποκαλούν, το νησί στο οποίο γεννήθηκαν και ίσως πεθάνουν.
Κορθιανοί δεν έχουν πάει ποτέ στον Αμμόλοχο, Στενιώτες δεν έχουν έρθει ποτέ στο Κόρθι,
Μπατσιώτες δεν έχουν πάει ποτέ στο Κοχύλου. Τι λέω τώρα; Γνωρίζω ανθρώπους από τα γύρω ορεινά χωριά της περιοχής μας που δεν έχουν κατέβει ποτέ τους στον Όρμο.
Πως ζουν;
Κλειστή κοινωνία, πιο κλειστή δεν γίνεται...
Σύνορα...
Η κάθε τοπική κοινωνία της Άνδρου ζούσε και ζει με τα προβλήματά της. Αλλά και με τα προβλήματα που είναι κοινά για όλους. Ενδεικτικά: Απορρίμματα, Λιμάνι, Συγκοινωνία, Χωροταξικό.
Κάθε περιοχή με την πορεία της και κάθε κάτοικος με την δική του, ακόμα και στα κρίσιμα ζητήματα όπως: παιδεία, υγεία, πολιτισμός, τουρισμός.
Τα αποτελέσματα τα γνωρίζουμε. Τα γύρω νησιά μας έχουν αναπτυχθεί, ενώ εμείς ακόμη συζητάμε τα αυτονόητα και δεν έχουμε καν αποφασίσει!!!
Ώσπου, ώσπου ξαφνικά αποφασίσθηκε ο «Καλλικράτης»: ένα νησί, ένας Δήμος, κοινά τα προβλήματα πλέον για όλους μας. Φάνηκε μια άλλη προοπτική στο νησί μας. Θα έπρεπε να συνηθίσουμε την κοινή αντιμετώπιση των προβλημάτων μας.
Πως όμως θα αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα με την νοοτροπία του τοπικισμού;
Πως θα τα αντιμετωπίσουμε με την νοοτροπία των συνόρων; Με το εμείς οι από εδώ και εσείς οι από εκεί; Με το να νιώθουμε ξένο τόπο ακόμα και το διπλανό χωριό;
Ποιοι είναι εκείνοι που θα έπρεπε να αλλάξουν αυτή την λάθος σκέψη και νοοτροπία;
Μα φυσικά οι άνθρωποι που θέλησαν να ασχοληθούν με τα κοινά. Εκείνοι που βγήκαν μπροστάρηδες για ένα καλύτερο μέλλον των κατοίκων της Άνδρου.
Και έχουμε μπροστά μας το μεγαλύτερο κοινό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το νησί μας: τα απορρίμματα.
Και πως το αντιμετωπίζουν οι «μπροστάρηδες»;
Με την νοοτροπία του χτες, του μακρινού χτες.
Και είναι αυτοί που βάζουν τα πρώτα σύνορα στην σκέψη μας.
Από την μια η αντιπολίτευση. Διαβάζω δήλωση της αντιπολίτευσης για τα απορρίμματα που ρίχνει ευθύνες στην Δημοτική Αρχή για την άθλια κατάσταση των ημερών. Και λέει πως τα σκουπίδια τα μάζευαν κρυφά στην Χώρα (γιατί ο Δήμαρχος είναι από την Χώρα) και δεν τα μάζευαν στο Μπατσί και στο Γαύριο για να τους τιμωρήσει! Μα με την νοοτροπία του τοπικισμού θα κάνουν αντιπολίτευση στον Δήμαρχο;
Σύνορα και στα σκουπίδια!
Από την άλλη η συμπολίτευση. Οι δημοτικοί σύμβουλοι της και οι πρόεδροι των διαφόρων περιοχών δεν έβλεπαν την εξέλιξη της κατάστασης; Ρώτησαν τι συμβαίνει; Είπαν κάτι σε κάποιο Δημοτικό Συμβούλιο; Τι μετέφεραν στους κατοίκους των περιοχών τους; Γιατί δεν βγήκαν μπροστά να ενημερώσουν τον κόσμο; Αντιλαμβάνομαι πως οι εκπρόσωποι των κοινών, ιδίως εκείνοι που διατυμπάνιζαν ότι "είναι έτοιμοι να αναλάβουν το πολιτικό κόστος» και τώρα μιλούν στους πολίτες για μια ενιαία Άνδρο, μπροστά στα δύσκολα, ακολουθούν την χειρότερη μέθοδο.
Οδηγούν έτσι τους Ανδριώτες να κλεισθούν σε νέα Σύνορα!!!