Εν Άνδρω

Θα σταθούμε σε δύο μοναστήρια, στην  Μονή Παναχράντου & Αγίου Παντελεήμονος και την Μονή Αγίας Ειρήνης που πρόσφατα ανακαινίστηκαν. Και μαζί με τις ανακαινισμένες Μονές Αγίου Νικολάου, Αγίας Μαρίνας και Αγίου Μάμα δίνουν μια νέα εικόνα στην Άνδρο.

Ας ξεκινήσουμε με την Μονή Παναχράντου και Αγίου Παντελεήμονος που πάντα είχε και εξακολουθεί να έχει την πρωτοκαθεδρία και την τιμητική της στο νησί. Ιδίως το καλοκαίρι. Ο λόγος είναι τόσο η εορτή του Αγίου Παντελεήμονα μέσα στο κατακαλόκαιρο όσο και η μακραίωνη ιστορία της Μονής, αλλά και η εξαιρετική φυσική θέση της (δεσπόζει της Χώρας και γειτνιάζει με το γειτονικό Κόρθι). Το δύο αυτά δεδομένα την καθιστούν από μόνα τους κέντρο αναφοράς για το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο μέρος του νησιού.

Η εφετινή γιορτή του Αγίου Παντελεήμονος έτυχε και ήταν διπλή. Εκτός από τους εκατοντάδες που προσήλθαν για το καθιερωμένο και δημοφιλέστατο πανηγύρι του νησιού στις 27 Ιουλίου είχαμε και την ολοκλήρωση της ανακαίνισης μεγάλου μέρους της Μονής, αλλά και την αποκάλυψη μνημείου της ελληνικής επανάστασης, από τον μητροπολίτη Σύρου & Άνδρου Δωρόθεο ΙΙ, με θέμα την συμβολή του μοναστηριού σε αυτήν.

Το μνημείο της συμμετοχής της Μονής στην ελληνική επανάσταση

Η ανακαίνιση και το μνημείο, είναι κορύφωση και τα δύο της εργώδους προσπάθειας των πατέρων Αέτιου και Φιλάρετου, οι οποίοι κατάφεραν μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και ανακαίνισαν εκ βάθρων το μισογκρεμισμένο αρχονταρίκι, αναστύλωσαν τον προαύλιο χώρο του καθολικού, συν τη νέα πτέρυγα διαμονής των μοναχών, που διαμόρφωσαν πέρσι.

Όλα αυτά υπό την επίβλεψη του πατέρα – Ευδόκιμου που κατάφερε μόνος και διάσωσε το μοναστήρι από την ερήμωση μένοντας εκεί επί 60 χρόνια. Και σήμερα βλέπει με συγκίνηση το έργο της ζωής του να δικαιώνεται.

Κάτι που αποτυπώθηκε και από την προσέλευση πολύ μεγάλου πλήθους πιστών και φίλων της Μονής τόσο στην περσινή δημόσια εσπερίδα, την πρώτη του είδους, για την ιστορία της Μονής όσο και στις εφετινές παρουσιάσεις του χαριστικού τόμου που ακολούθησε.

Το κάποτε μισο-ερειπωμένο μοναστήρι έχει πλέον αποκτήσει εξαιρετική όψη και νέα ζωή. Πάντα η Μονή είχε εκατοντάδες επισκέπτες από το νησί και χιλιάδες από την Ελλάδα και την Κύπρο. Σήμερα όμως πλέον είναι εστία αναφοράς για ακόμα περισσότερους. Και αυτό αποδείχθηκε από τις εκατοντάδες που προσήλθαν κι αυτή τη χρονιά στην γιορτή του Αγίου Παντελεήμονα.

Ο χρυσός σταυρός της Αγίας Μεθοδίας της Κιμώλου

Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου και η απονομή του χρυσού σταυρού της Αγίας Μεθοδίας της Κιμώλου στον μεγάλο ευεργέτη της Μονής Αλέξανδρο Νικ. Γουλανδρή, από τον μητροπολίτη Άνδρου & Σύρου Δωρόθεου ΙΙ, ήταν οι στιγμές που ξεχώρισαν από τον εφετινό εορτασμό. Όπως επίσης ξεχωρίζει πάντα η εργασία των εθελοντών που ειδικά εφέτος προσήλθαν επί μέρες καθάρισαν και στόλισαν τους νέους χώρους. Και στο τέλος εργάστηκαν ακούραστα για να παρασκευάσουν γεύμα για 200-300 άτομα!

Εθελοντές επί το έργον στην κουζίνα του μοναστηριού

Αλλά εκτός από το μεγάλο τραπέζι που στήθηκε στην κεντρική τραπεζαρία της Μονής είχε στηθεί, από τους κατοίκους των Λειβαδίων, μεγάλος μπουφές με όλα τα καλά στο εξωτερικό προαύλιο. Δεκάδες ήταν οι Λειβαδιανοί αλλά και άλλοι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να φάνε και να πιούνε και να συνεορτάσουν το δημοφιλέστερο πανηγύρι της Άνδρου.

Η Μονή Αγίας Ειρήνης ανακαινισμένη

Επόμενη στάση μας η Μονή Αγίας Ειρήνης στ’ Αποίκια. Το μικρό αυτό μοναστήρι έχει εντελώς διαφορετική διαδρομή. Στην περίπου 270 χρόνων ιστορία του το μοναστήρι εγκαταλείφθηκε, πουλήθηκε και εγκαταλείφθηκε. Κάποια στιγμή ο αποικιανός πλοίαρχος και πλοιοκτήτης Λευτέρης Πολέμης αγόρασε τον χώρο και βάλθηκε με μεράκι και επιμέλεια να ανακαινίζει το παλιό ερείπιο. Μέσα σε 7 χρόνια κατάφερε και έφτιαξε ένα πέτρινο κόσμημα στην περιοχή, το οποίο λειτουργεί τις μέρες που εορτάζει.

Ο πέτρινος ναός και περίβολος της Μονής

Ο εφετινός καλοκαιρινός εορτασμός της Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου στις 28 Ιουλίου έδωσε την ευκαιρία σε δεκάδες επισκεπτών από τ’ Αποίκια και τα άλλα γύρω χωριά να προσέλθουν στον επιμελώς διαμορφωμένο χώρο για την λειτουργία και τον ακολουθήσαντα εορτασμό.

Όπως μας εξήγησε λάμποντας από χαρά ο Λευτέρης Πολέμης σύντομα η Άνδρος θα αποκτήσει στον χώρο της μικρής και εξαιρετικά προσεκτικά ανακαινισμένης Μονής έναν θρησκευτικό και συνάμα πολιτιστικό χώρο. Ήδη ο Λ. Πολέμης έχει διαμορφώσει πτέρυγα για μουσείο με εκθέματα που θα δώσει δωρητής που κατάγεται από τα Αποίκια. Και έπεται συνέχεια.

Στόχος του Λευτέρη Πολέμη να διαμορφωθεί ένα πολιτιστικό κέντρο που να έχει και θρησκευτική χρήση τις μέρες που εορτάζει το παλιό μοναστήρι για τους πιστούς.

Η είσοδος της Μονής Αγίας Ειρήνης

Στο πετρόχτιστο και εξαιρετικής θέας παλιό μοναστήρι είναι σπουδαίο να διαμορφωθεί ένα πολλαπλής λειτουργίας κέντρο πολιτισμού τόσο για την περιοχή όσο και για την Άνδρο, ενώ να εξακολουθήσει ο εξαιρετικής κατασκευής πέτρινος ναός να λειτουργεί τακτικά για τους πιστούς.

Συμπέρασμα:η Άνδρος της ατομικής και κοινωνικής πρωτοβουλίας έχει κάνει πολλά και ήδη κάνει ακόμα περισσότερα. Τα πέντε μοναστήρια που αναφέραμε στην εισαγωγή είναι ένα δείγμα των θαυμάτων που έγιναν στην Άνδρο τα τελευταία 15 χρόνια. Θαύματα στα οποία συνέβαλαν μικροί και μεγάλοι δωρητές (που υπήρχαν και υπάρχουν), αλλά και ο εθελοντισμός και η συνεισφορά κατοίκων και επισκεπτών, καθένας με τον τρόπο του, δείχνοντας αγάπη για τον τόπο, την ιστορία και τις παραδόσεις του.

«εν Άνδρω»