Εν Άνδρω

Ήταν μια εντελώς διαφορετική παρουσίαση βιβλίου. Δεν υπήρχε πάνελ. Υπήρχε μόνο ένας ομιλητής: ο υφυπουργός για την Ανώτατη Παιδεία Άγγελος Συρίγος. Και υπήρχε ένα ξεχωριστό ντεκόρ μπροστά στο οποίο μίλησε: η προτομή του αγωνιστή και δάσκαλου του έθνους Θεόφιλου Καΐρη. Στην πλατεία Καΐρη της Χώρας. Σκηνικό κατάλληλο για το θέμα που ήταν και το περιεχόμενο του βιβλίου: η Άνδρος και τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Χώρος και βιβλίο ταιριαστά. Και ο καθηγητής και βουλευτής Άγγελος Συρίγος συγγραφέας δύο σημαντικών βιβλίων νομικής και ιστορίας ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος να μιλήσει για το βιβλίο, την Άνδρο και την Ελληνική Επανάσταση.

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 

Θέμα, λοιπόν, τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση και η Άνδρος. Η Άνδρος του Θεόφιλου Καΐρη, της Ευανθίας Καΐρη, των δύο μεγάλων ναυμαχιών που έγιναν στις θάλασσες της. Αλλά και η μικροϊστορία της Άνδρου του 19ου αιώνα. Πως ένα αγροτικό νησί μέσα σε 20-30 χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση κυριάρχησε στις θάλασσες αναδεικνυόμενο εμπορική ναυτική δύναμη συγκροτώντας μια αστική κοινωνία.  

Γνωστός στην κοινωνία της Άνδρου ο Άγγελος Συρίγος εδώ και χρόνια τόσο από τις τακτικές παρεμβάσεις του για εθνικά θέματα (ελληνοτουρκικά και μακεδονικό) λόγω της ειδίκευσης του και των βιβλίων του (ένα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ένα για το Μακεδονικό) όσο και για τη στενή προσωπική σχέση με το νησί, ιδίως με το Κόρθι (από όπου κατάγεται η σύζυγός του Ειρήνη Σταματούδη). Γνωστός και με ιδιαίτερη εκτίμηση στην κοινωνία της Άνδρου, καθώς ο νηφάλιος και περιεκτικός λόγος του, η συγκροτημένη επιχειρηματολογία του και οι γνώσεις του, έχουν κερδίσει και την πανελλήνια εκτίμηση. Για τον λόγο αυτό η πολιτική ηγεσία, αλλά και επιχειρηματίες και ακαδημαϊκοί προσήλθαν στην ομιλία του.  

Ο Άγγελος Συρίγος μίλησε με τρόπο ιδιαίτερο για την διαδρομή του Θεόφιλου Καΐρη και τους σημαντικούς ρόλους που είχε σε όλη την διάρκεια της Επανάστασης. Για τις μεγάλες στιγμές του στην πολιτική και στην εκπαίδευση. Για τον σεβασμό και την εκτίμηση που απολάμβανε στην Άνδρο και στην Ελλάδα της εποχής. Αλλά και για το τραγικό τέλος του.

Ήταν μια ομιλία ψυχής με γνώση και περίσκεψη και με συχνές αναφορές στο βιβλίο που παρουσίαζε τιμώντας την προσπάθεια και τονίζοντας την συμβολή του στην μικροΐστορία της Άνδρου. Ιδίως όταν αναφέρθηκε εκτενώς στους πίνακες και στις επεξεργασίες και αναλύσεις που τους συνοδεύουν καθιστώντας βιβλίο αναφοράς τόσο για την γνώση της ιστορίας των ανθρώπων και των χωριών. Μιλώντας για την κάποτε ανοικτή κοινωνία της Άνδρου δέχτηκε και υποδέχτηκε ανθρώπους από πολλά μέρη. 

Ως παράδειγμα επέλεξε από τους πίνακες αυτόν του 1844 και μίλησε για την μικροΐστορία της οικογένειας του πεθερού του Αναστασίου Σταματούδη, που φέρει το όνομα του προ-προπάππου του. Ο προ-προπάππους του πεθερού του είχε το ίδιο όνομα με τον πεθερό του. Η ιστορία του Αναστασίου Σταματούδη είναι μέρος της ανοικτής ιστορίας της Άνδρου. Έφτασε στην Άνδρο κυνηγημένος το 1822 μετά την καταστροφή των Μοσχονησίων από τους Τούρκους. Έζησε στο Κόρθι κι άφησε απογόνους που άπλωσαν στην Άνδρο. Ένας από αυτούς και ο πεθερός του.

Και κατέληξε λέγοντας πως είναι προφανές πως οι πίνακες και οι αναλύσεις που τους συνοδεύουν αποτυπώνουν την ιστορία ενός εκάστου που έζησε στο νησί. Και όλοι μαζί την τοπική ιστορία της Άνδρου. Τέλος αναφέρθηκε και στην ανδριώτικη - διασπορά λόγω της ναυτιλίας και της επιχειρηματικότητας - που άπλωσε τους ανδριώτες σε όλο τον κόσμο. Κάτι που αναφέρεται στις αναλύσεις των πινάκων του 1877 και του 1890.

  

Τέλος με την ευκαιρία της μεγάλη επετείου και με δεδομένο πως η εκδήλωση είχε και τον χαρακτήρα τιμής για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση μίλησε για τους λόγους που η Επανάσταση ήταν καθαρά ελληνική υπόθεση στην οποία μπορεί να είχαν συμμετοχή και φιλέλληνες και ευρωπαϊκά έθνη στο τέλος της,

Όμως από την αρχή μέχρι το τέλος αυτοί που πάλεψαν 8 ολόκληρα χρόνια κρατώντας άσβεστη την φλόγα του αγώνα ήταν οι απλοί άνθρωποι του λαού. Ήταν το έθνος των Ελλήνων σε όλες τις εκφάνσεις του. Και η επανάσταση δεν πέτυχε πουθενά αλλού εκτός Ελλάδος. Πέτυχε στην Πελοπόννησο, στη Ρούμελη και στα νησιά - όπως η Άνδρος - που υπήρχαν συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί. Αυτοί ένοιωσαν την καταπίεση και αναζήτησαν πρώτοι την ελευθερία τους.

Αυτοί χρηματοδότησαν με τις περιουσίες τους τον Αγώνα. Οι απλοί άνθρωποι όπως ο Καραϊσκάκης και οι μορφωμένοι δάσκαλοι όπως ο Καΐρης σήκωσαν στους ώμους τους το βάρος της μέχρι τέλος. Τα δάνεια που πήρε η Ελλάδα από τους ξένους κατέληξε ο Άγγελος Συρίγος χρηματοδότησαν τους εμφυλίους πολέμους της Επανάστασης!

Οι ξένοι προσήλθαν σε βοήθεια των Ελλήνων όταν διαπίστωσαν πως είχαμε δώσει στον Αγώνα το άπαν των δυνάμεων μας. Χωρίς την ελληνική αντοχή και χωρίς τις ελληνικές θυσίες δεν θα έρχονταν οι άλλοι να συμβάλουν στον Αγώνα μας. Και στο σημείο αυτό ολοκλήρωσε την ιστορική αναφορά του ο υφυπουργός Παιδείας και καθηγητής του Παντείου στην ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης που τιμούμε τα 200 χρόνια της εφέτος.

ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

 Ο χώρος κατάλληλος. Ομιλία για την Άνδρο της Επανάστασης, του 1821 και την Άνδρο του 19ου αιώνα υπό το βλέμμα του αγάλματος του μεγάλου ανδριώτη αγωνιστή, πολιτικού και δάσκαλου Θεόφιλου Καΐρη που κυριάρχησε στην πολιτική και διδασκαλική ζωή της Άνδρου και της Ελλάδας σε το πρώτο ήμισυ του 19ου αιώνα. Ομιλία και για την μικροϊστορία της Άνδρου στην πλατεία που υπήρξε λίκνο όλων των μεγάλων πολιτικών και κοινωνικών ζυμώσεων της Άνδρου μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα. Η υποβολή του χώρου καθήλωσε ακόμα και τον καλοκαιρινό κόσμο των γύρω καταστημάτων. 

 Οι άνθρωποι που συνέβαλαν στην εκδήλωση αρκετοί. Πρώτος ο Νίκος Σίμπουρας, ιδιοκτήτης του Notre, που προσέφερε τον χώρο του και τα καθίσματα του για την εκδήλωση. Δεύτεροι οι άνθρωποι του Δήμου Άνδρου που μετέφεραν καρέκλες συμπληρώνοντας την διαμόρφωση του χώρου και την ηχητική εγκατάσταση. Τον έπαρχο Άνδρου. Και τέλος, τον πλοιοκτήτη Γιώργος Στεφάνου που φιλοξένησε σε ταβέρνα των Στενιών τον ομιλητή, την σύζυγό του, τους παρόντες πολιτικούς του νησιού και την αδελφότητα της Μονής Παναχράντου. Όλα αυτά μετά την παρουσίαση του βιβλίου για τα 200 χρόνια της Άνδρου.

Το Εν Άνδρω και ο διαχειριστής του θέλουν να ευχαριστήσουν τον ομιλητή και παλαιό φίλο Άγγελο Συρίγο για την χαρισματική ομιλία του, που έδωσε άλλη διάσταση στην παρουσίαση. Αλλά και τον δήμαρχο Άνδρου που ήταν ο εμπνευστής της εκδήλωσης στο κατάλληλο χώρο. Ο Θεόφιλος Καΐρης τιμήθηκε στην δική του πλατεία. Στην δική του Άνδρο. Στην καρδιά της μικρής πόλης που αγωνίστηκε, εκπροσώπησε και δίδαξε.

Τέλος θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους δεκάδες απλούς πολίτες της Άνδρου που προσήλθαν μαζικά στον χώρο της εκδήλωσης, αλλά όσους στα γύρω καταστήματα άκουσαν με προσοχή τον ομιλητή. Η πολύβουη πλατεία Καΐρη για μια ώρα τήρησε το πρωτόκολλο της προσοχής στον ομιλητή. Και ήταν στο τέλος τόση η προσέλευση για την αγορά του βιβλίου που μερικοί δεν πρόλαβαν, γιατί τα αντίτυπα που είχε φέρει ο βιβλιοπώλης Γιάννης Τηνιακός εξαντλήθηκαν!!! Όσοι δεν πρόλαβαν θα τα βρουν στα βιβλιοπωλεία της Άνδρου...

 Φεύγοντας από την πλατεία Καΐρη μετά τις 9 το βράδυ ένα μαγικό ολόγιομο φεγγάρι ξεπρόβαλε από τους Γερακώνες πάνω από την Χώρα. Εκείνη τη στιγμή ήρθε στο μυαλό η φράση που είπε η Κορθιανή εκπαιδευτικός Αναστασία Σκορδου σε μια συζήτηση: "αναλογίζεσαι τι θα ήταν η Άνδρος σήμερα αν η σχολή του Θεόφιλου Καΐρη είχε υπάρξει για δέκα χρόνια αντί για τρία;"... 

"ΕΝ ΑΝΔΡΩ"