Εν Άνδρω

 

Αγαπητέ Διαμαντή,

έγραψα ένα κειμενάκι σχετικά με τη συζήτηση για τον τουρισμό. Αν το δημοσιεύσεις μην βάλεις όνομα ή βάλε όποιο άλλο θέλεις. Το έγραψα βιαστικά παρακολουθώντας τη συζήτηση που έχει ξεκινήσει στο Εν Άνδρω σχετικά με το τουριστικό μέλλον του νησιού. Και ξεκινώ λέγοντας πως το πρόβλημα του νησιού δεν είναι το τουριστικό μέλλον του, αλλά το αναπτυξιακό μέλλον του, που αγγίζει του πάντες, κατοίκους και επισκέπτες/τουρίστες. Πρώτα φτιάχνεται η υποδομή και μετά έρχονται οι άνθρωποι. Διαφορετικά, οι άνθρωποι φεύγουν, όπως ακριβώς γίνεται τα τελευταία χρόνια και η Ανδρος φθίνει.

Όπως πολύ καλά γνωρίζουν όλοι (τουλάχιστον όσοι έχουν δει και άλλα μέρη), το νησί βρίσκεται πολύ πίσω σε κάθε σχεδόν τομέα και η όποια σύγκριση με άλλους τόπους είναι τραγική. Ενδεικτικά παραθέτω μερικούς βασικούς τομείς. Πρώτα και κύρια χρειάζονται χρήματα και επενδύσεις, είτε ιδιωτικές είτε δημόσιες. Χρειάζεται όμως και έλεγχος για την ασυδοσία και το υπερβολικό κέρδος σε αντιδιαστολή με το δίκαιο κόστος, που αντιστοιχεί στο προϊόν ή την υπηρεσία. Κυρίως όμως χρειάζεται το όραμα και οι κατάλληλες πολιτικές για την προσέγγισή του.

Συγκοινωνία: Εκτός από την ανταπόκριση για τα πλοία, είναι πρακτικά ανύπαρκτη. Δεν συνδέονται τα χωριά και τα σημεία ενδιαφέροντος μεταξύ τους, τα λεωφορεία είναι τραγικής ποιότητας, οι στάσεις (όπου υπάρχουν) τραγικές, οι χρόνοι απογοητευτικοί, το ίδιο και η εξυπηρέτηση εντός και εκτός των λεωφορείων, δρομολόγια αλλάζουν ή δεν εκτελούνται χωρίς προειδοποίηση, τιμές στο θεό (είναι φθηνότερη η χρήση του ΙΧ ακόμη και για ένα άτομο!), ελάχιστα δρομολόγια.

Πρόταση: Σύγχρονος κεντρικός σταθμός λεωφορείων στην περιοχή της Σταυροπέδας και συχνά ακτινικά δρομολόγια προς όλους τους προορισμούς, με συνέπεια στους χρόνους και τις ανταποκρίσεις. Στάσεις αξιοπρεπείς με σωστή σήμανση και πληροφόρηση, με προστασία για βροχή και αέρα. Εργαζόμενοι με αποδεδειγμένη γνώση τουλάχιστον αγγλικών. Δυνατότητα πληρωμής με κάρτες και online αγοράς εισιτηρίων. Τιμές ίσες με της αττικής (με ενδεχόμενη κρατική επιδότηση, όπως πχ. το μεταφορικό ισοδύναμο). Σύγχρονα λεωφορεία. Υποχρεωτική ανταπόκριση με όλα τα δρομολόγια των πλοίων με λεωφορεία, τόσο στην Άνδρο, όσο και στη Ραφήνα.

Άλλα νησιά μας ξεπερνούν αιώνες. Εμείς ακόμα περιμένουμε τα υδροπλάνα που για διάφορους λόγους δεν θα έρθουν ποτέ και την ίδια στιγμή διπλανό νησί έχει ήδη τακτικά δρομολόγια με ελικόπτερα με εξαιρετικά προσιτές τιμές.

Δρόμοι: με μια λέξη τραγικοί. Στενοί, επικίνδυνοι, με υπερβολικό αριθμό στροφών. Οι μπαριέρες που πρόσφατα μπήκαν είναι λάθος, στην πραγματικότητα αναδεικνύουν το γεγονός ότι οι δρόμοι είναι τόσο στενοί, που με 30-40 εκατοστά λιγότερο πλάτος γίνονται αδιάβατοι από 2 ταυτόχρονα μεγάλα οχήματα. Χρειάζεται επειγόντως σταδιακή βελτίωση όλων των γεωμετρικών χαρακτηριστικών τους και καλής ποιότητας ασφαλτοτάπητας. Ναι χρειάζονται πολλά χρήματα. Ε, ας ξεκινήσουν να δίνονται. Δυστυχώς, δεν υπάρχει καν ως στόχος. Διαβάζω ότι σπαταλώνται πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για καθαριότητα χωριών που την κάνουν τελικά οι ίδιοι οι κάτοικοι. Ας δοθούν για τους δρόμους και η καθαριότητα να γίνεται από τους εργάτες καθαριότητας, κι αν δεν φτάνουν ας προσληφθούν και άλλοι.

Καταστήματα, εστιατόρια, καφέ, καταλύματα, κλπ: Σε μια συγκεκριμένη ευρωπαϊκή χώρα, οποιοδήποτε κατάστημα ή επιχείρηση ανοίγει, οφείλει να λειτουργεί όλο το χρόνο υποχρεωτικά, διαφορετικά αφαιρείται η άδεια. Δεν προτείνω αυτό, αλλά από την άλλη δεν είναι δυνατόν να λιμοκτονεί κάποιος το χειμώνα επειδή δεν υπάρχει κανένα εστιατόριο ανοιχτό. Πρέπει με κάποιο τρόπο να υπάρχει αδιάλειπτη εξυπηρέτηση. Ας ακολουθηθεί το παράδειγμα των φαρμακείων, με πρωτοβουλία των συλλόγων ή του κράτους. Ας αναζητηθεί η χειμερινή επιδότηση. Ή εντέλει, ας υποχρεωθούν οι επαγγελματίες να μετριάσουν το ετήσιο κέρδος τους με το χειμερινό άνοιγμα των επιχειρήσεών τους.

Ξενοδοχεία: Ναι, λείπει το μεγάλο πεντάστερο ξενοδοχείο. Κυρίως γιατί όπου υπάρχουν λειτουργούν ως σημεία αναφοράς για τον τόπο. Εχουν μεγάλες αίθουσες που μπορούν να φιλοξενήσουν πολυπληθείς εκδηλώσεις, δίνουν δουλειά σε αρκετά άτομα, μπορούν να προσελκύσουν μέσω των μεγάλων τουριστικών γραφείων τουρισμό υψηλού επιπέδου και τελικά επιδρούν προωθητικά στο τουριστικό προϊόν του τόπου. Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε τόπος/νησί έχει τουλάχιστον μια τέτοια υποδομή. Ας μετριαστεί η γραφειοκρατία και οι περιορισμοί, δεν θα καταστραφεί η Ανδρος με 2 μεγάλα ξενοδοχεία.

Υποδομές: Ακόμα και σήμερα υπάρχουν χωριά χωρίς ύδρευση. Γραφικό για μια πρωτόγονη κοινωνία στην Αφρική, αλλά απολύτως απαράδεκτο εδώ και σήμερα. Διαβάζω ότι θα γίνουν 2 βιολογικοί καθαρισμοί σε Γαύριο και Μπατσί, επειδή δεν τα βρήκαν μεταξύ τους για τη διανομή των λυμάτων. Ετσι, το κόστος λειτουργίας θα είναι διπλάσιο! Σκουπίδια, ανακύκλωση, κομποστοποίηση, κυκλική οικονομία, ακόμα αναζητούνται. Βλέπω καθυστερήσεις, αυτοσχεδιασμούς και υπαναχωρήσεις. Ας δούμε επιτέλους τα καλά παραδείγματα άλλων προηγμένων κοινωνιών κι ας κάνουμε μικρά βήματα προς τα εκεί. Όμως δυστυχώς πάμε πίσω…

Πώς περιμένουμε να μείνουν άτομα στο νησί και πώς περιμένουμε να έρθουν επισκέπτες με αυτά τα χάλια; Συγκρίνουμε με άλλα κυκλαδονήσια τις αφίξεις. Δείτε όμως τι κάνουν αυτά τα νησιά για να έχουν αυτές τις αφίξεις. Αναζητήστε το όραμά τους και τους τρόπους που το προσεγγίζουν. Ενδεικτικά, δείτε πώς λειτουργούν σε σχέση με τους τομείς που ανέφερα.

Παράθεσα επιγραμματικά ορισμένους ενδεικτικούς τομείς, στους οποίους το νησί υστερεί τραγικά. Υπάρχουν δυστυχώς και αρκετοί άλλοι. Εγραψα και μερικές ιδέες. Είναι επιτακτική η ανάγκη να υπάρξει όραμα αποδεκτό από τους πολλούς (ή έστω από λίγους πρωτοπόρους σε θέσεις ευθύνης), με συνέπεια στη στόχευσή του και διαρκή αναζήτηση πόρων για αυτό.

Φιλικά Ν.Ι.

Μόνιμος κάτοικος Άνδρου