Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Κόσμος πάει κι έρχεται στην γεμάτη προβλήτα του Γαυρίου

Το καλοκαίρι τελειώνει με τον δικό του τρόπο στην Άνδρο. Αυτή μάλιστα την χρονιά ο τρόπος είναι ιδιαίτερος ως προς τις αναχωρήσεις και αφίξεις επισκεπτών. Πολλοί έφυγαν τα δύο τελευταία Σαββατοκύριακα, αλλά και αρκετοί ήρθαν αναπληρώνοντας κάπως τα κενά. 

Με άλλα λόγια αρκετοί από τους επισκέπτες της καλοκαιρινής περιόδου άργησαν να εμφανιστούν στο νησί. Έτσι ο μεν Ιούνιος ήταν από άποψης κίνησης «ξέπνοος» ο δε Ιούλιος εμφάνισε δυναμισμό προς το τέλος του. Ευτυχώς που ο Αύγουστος ήταν απροσδόκητα καλός. Κι αν δεν το πιστεύετε δες τε τις αναχωρήσεις και τις αφίξεις των δύο τελευταίων σαββατοκυριάκων του Αυγούστου.

Ευτυχώς δηλαδή που ο Αύγουστος ήταν καλός και το τουριστικό ρεύμα «πήρε τα πάνω του». Αυτό έδωσε ζωή στην προβληματική οικονομία της Άνδρου. Και το σημαντικό είναι πως το ρεύμα αυτό κράτησε σταθερά ακόμα και σε ημερομηνίες που άλλοτε είχαν κάμψη αριθμού επισκέψεων. Φαίνεται πως η οικονομική στενότητα των νοικοκυριών κράτησε αρκετούς πίσω, οι οποίοι ξανοίχτηκαν προς το τέλος Αυγούστου.

Για παράδειγμα έχουμε μαζική αποχώρηση (κυρίως των καλοκαιρινών κατοίκων) το Σαββατοκύριακο 23/24 Αυγούστου, αλλά και μαζική άφιξη επισκεπτών την ίδια στιγμή. Θυμίζουμε πως 23/24 Αυγουστου έφυγαν 5.502 επιβάτες και 1544 αυτοκίνητα και ήλθαν 2.526 επιβάτες και 544 αυτοκίνητα.

Και το ίδιο φαινόμενο επαναλήφθηκε και το δύσκολο τετραήμερο 29 Αυγούστου με 1^η Σεπτεμβρίου. Τότε τα τρία πλοία της γραμμής έκαναν 28 δρομολόγια! Σύμφωνα με το λιμεναρχείο Γαυρίου η πληρότητα των πλοίων ήταν της τάξης του 90% σε επιβάτες και σε 100% σε αυτοκίνητα.

Αναλυτικά μεταξύ 29 Αυγούστου και 1^η Σεπτεμβρίου αναχώρησαν συνολικά 8.334 επιβάτες και 1915 αυτοκίνητα. Αλλά το παράδοξο για την Άνδρο ήταν πως τις ίδιες μέρες ήλθαν στο νησί 4.697 επιβάτες και 767 αυτοκίνητα!

Με άλλα λόγια συνέχισαν να φεύγουν οι καλοκαιρινοί κάτοικοι και επισκέπτες, αλλά εξακολουθούσαν έρχονται  επισκέπτες, καθώς το καλοκαίρι συνέχιζε βοηθούντος και του καιρού. Έτσι η Άνδρος εξακολούθησε να έχει κόσμο. Ιδού η εξήγηση του γεγονότος γιατί δεν έβρισκε κανείς να παρκάρει πουθενά το πρωινό της 1^η Σεπτεμβρίου στην Χώρα!

Βέβαια η εβδομάδα που τρέχει (1^η Σεπτεμβρίου – 7^η Σεπτεμβρίου) αποτελεί πλέον το τελευταίο ορόσημο μιας θερινής περιόδου που ευτυχώς άργησε να τελειώσει εφέτος. Κι αυτό γιατί από το τέλος της άλλης εβδομάδας αρχίζουν τα σχολεία: το μεγάλο ορόσημο του φθινοπώρου. Και επιπλέον όπως όλα δείχνουν αρχίζουν και οι βροχές. Το άλλο μεγάλο ορόσημο του φθινοπώρου. Το τέλος μιας περιόδου που εφέτος τράβηξε μέσα στο φθινόπωρο είναι πια εδώ…

Και λίγα περί παράδοσης

Όμως το τέλος της εποχής στην παλιά παραδοσιακή Άνδρο χαρακτηριζόταν και από τις θρησκευτικές γιορτές της περιόδου, οι οποίες διέφεραν από περιοχή σε περιοχή. Ας μην ξεχνάμε πως οι θρησκευτικές γιορτές είχαν παλαιότερα και συχνά ακόμα εξακολουθούν να έχουν και ένα συμβολικό χαρακτήρα διαμορφώνοντας τα ορόσημα των εποχών.

Θα ναφέρουμε εδώ δύο μικρά αντιπροσωπευτικά εξωκλήσια σε δύο από τις περιοχές του νησιού μας που σηματοδοτούν με τον τρόπο τους το τέλος της εποχής. Το πρώτο είναι του Αγίου Φανουρίου στην περιοχή του Κορθίου που γιορτάζει στις 27^η Αυγούστου. Το δεύτερο είναι του Αγίου Συμεών στο Υψηλού που γιορτάζει την 1^η Σεπτεμβρίου. Οι μόνιμοι κάτοικοι, αλλά και οι καλοκαιρινοί, προσέρχονται σε αυτά μιας και αποτελούν την τελευταία κοινή μάζωξη της θερινής περιόδου.

Η γιορτή του Αγίου Φανουρίου στο Κόρθι

Το εξωκκλήσι του Αγίου Φανουρίου είναι στα νότια του κόλπου του Όρμου Κορθίου. Κτίστηκε την δεκαετία 1930-40 απέναντι από την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, που είναι στην βόρεια πλευρά του κόλπου.

Πλήθος κόσμου από όλο το Κόρθι στην γιορτή του Αγίου Φανουρίου (φωτογραφία Δημήτρης Αντωνέλλος)

Μετά το τέλος του εσπερινού μοιράζονται στους παρευρισκομένους κομμάτια από τις σπιτικές φανουρόπιτες. Όσοι παίρνουν ένα κομμάτι συνηθίζεται να λένε μια ευχή στην μνήμη της μητέρας του Αγίου Φανουρίου!

Πανοραμική άποψη από τον εσπερινό με φόντο τον Όρμο του Κορθίου (φωτογραφία Δημήτρης Αντωνέλλος)

Για τους κατοίκους του Όρμου Κορθίου η γιορτή αυτή σηματοδοτεί το τέλος της καλοκαιρινής περιόδου. Συνήθως από την επομένη μέρα, κιόλας, αρχίζει η επιστροφή των παραθεριστών στην έδρα τους και το Κόρθι αρχίζει να μπαίνει σε ρυθμούς φθινοπωρινούς…

Η γιορτή του Αγίου Συμεών στο Υψηλού

Το εξωκλήσι του Αγίου Συμεών είναι χτισμένο πολύ κοντά στην κάποτε «πλατεία» του Υψηλού. Τώρα πια δεν υπάρχει πλατεία γιατί πέρασε πριν χρόνια ο δρόμος και η πλατεία έγινε στροφή! Όμως η γειτνίαση του εξωκλησιού με το κάποτε κέντρο του χωριού προσδίδει μια μαζικότητα στον εσπερινό και οι κάτοικοι (μόνιμοι και καλοκαιρινοί) προσέρχονται στην γιορτή μιας και αποτελεί την τελευταία αναφορά ενός καλοκαιριού που πέρασε.

Από τον εσπερινό του Αγίου Συμεών στο Υψηλού

Κάτοικοι συνεορτάζουν το τέλος της περιόδου προσφέροντας γλυκά και πίτες

Από αυτή την άποψη δεν εκπλήττει το γεγονός πως ακόμα και σήμερα που πολλά έχουν αλλάξει όσοι είναι την μέρα στο Υψηλού και στα γύρω χωριά (Στραπουργίες, Μαίνητες) προσέρχονται σε αυτή την τελευταία κοινή μάζωξη πριν το επερχόμενο φθινόπωρο. Μια ακόμα απόδειξη πως πέρα από τις όποιες εξελίξεις μερικά από τα παλιά ορόσημα διατηρούν μια περίεργη αναφορά στις καρδιές των ανθρώπων κάθε περιοχής.