Εν Άνδρω

 Γράφει ο Μάνος Διαμαντάρας

 

Ο Άγιος Ιωάννης Θεολόγος Λιβαδείων

(Από τον δικηγόρο παρ΄ Αρείω Πάγο Μάνο Διαμαντάρα, λάβαμε δύο σημαντικές δικαστικές αποφάσεις σχετικά με την ιδιοκτησία του εξωκλησίου του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου στο Πίσω Χωριό Λιβαδείων. Μαζί και ένα καλογραμμένο ιστορικό μιας δικαστικής διαμάχης που δημιουργεί δεδικασμένο για τα μικρά ιδιωτικά εξωκλήσια της Άνδρου. Ο κ. Διαμαντάρας, που κέρδισε τις δίκες σε Εφετείο και Άρειο Πάγο περιέγραφε την διαδρομή της υπόθεσης που απασχόλησε το χωριό. Τον ρωτήσαμε τηλεφωνικά μερικές διευκρινιστικές ερωτήσεις για να γίνει σαφές στους αναγνώστες και στους ανδριώτες η υπόθεση για το καθεστώς που διέπει τα εξωκλήσια: Πότε αυτά θεωρούνται ιδιωτικά και πότε όχι. Επειδή το θέμα δεν αφορά μόνο τα Λιβάδεια, αλλά και πολλά ξωκλήσια της Άνδρου και άλλων περιοχών της Ελλάδας και υπάρχουν πολλές παρανοήσεις γύρω από το θέμα οι απαντήσεις του κ. Διαμαντάρα φωτίζουν μια πτυχή ιδιαίτερα σημαντική για το νησί μας – ΕΝ ΑΝΔΡΩ)

Με την απόφαση 27/2020 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Σύρου (δικάζον ως Εφετείο) αντιμετωπίστηκε ενα πολύ ιδιάζον νομικό θέμα αναφορικά με το υπο προϋποθέσεις μια εκκλησία έχει αποδοθεί στη θεία λατρεία και έχει καταστεί πράγμα εκτός συναλλαγής . Αντικείμενο της εμπράγματης αυτής διαφοράς ήταν ένας μικρός ναός στο Πίσω Χωρίο στα Λιβάδεια της Άνδρου του οποίου την κυριότητα διεκδίκησαν οι φερόμενες ιδιοκτήτριες του ναού αυτού εγείροντας αγωγή σε βάρος του Ενοριακού Ναού του χωριού και του Εφημερίου του.

Υποστηρίχθηκε οτι υπήρχαν τίτλοι ιδιοκτησίας και πράγματι έτσι ήταν και οτι ο Ναός είναι ιδιωτικός. Τον ισχυρισμό αυτό δέχτηκε το Ειρηνοδικείο Άνδρου με την υπ΄αριθμόν 6/2018 οριστική απόφαση του. Η απόφαση αυτή εφεσιβλήθηκε απο το Νομικό Πρόσωπο του Ενοριακού Ναού και τον Εφημέριο αυτού και εκδόθηκε η υπ΄αριθμόν 27/2020 τελεσίδικη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Σύρου η οποία έκανε δεκτή την έφεση ως προς όλους τους λόγους της.

Κρίσιμο στοιχείο για να αχθει στην κρίση του αυτή το δικάσαν ως εφετείο Μονομελές Πρωτοδικείο Σύρου αποτέλεσε κατ αρχήν οτι ο επίδικος ναός γκρεμίστηκε και χτίστηκε εκ νέου πέριξ της Αγίας Τράπεζας “εκ βάθρων” με χρήματα όλων των ανδριωτών και όχι μόνο των ιδιοκτητών “πανανδριακώ εράνω”. Το δεύτερο στοιχείο ήταν ότι τελούνταν μυστήρια του δόγματος της Ανατολικής Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας , όπως γάμοι βαπτίσεις κλπ. Και το τρίτο και πιο σημαντικό στοιχείο ήταν οτι την διαχείριση του ναού την συντήρηση του και εν γένει τη λειτουργία του την έκανε ο εκάστοτε εφημέριος του Ενοριακού Ναού και το εκκλησιαστικό συμβούλιο με την οικονομική βοήθεια του πληρώματος της Ενορίας.

Ετσι με την απόφαση 27/2020 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Σύρου δημιουργήθηκε νομολογία και μάλιστα επίκαιρη και πρόσφατη σχετικά με το πότε ένα ναός θεωρείται ιδιωτικός και πότε πράγμα εκτός συναλλαγής και “θωρακίστηκαν”  νομικά  πολλοί τέτοιοι ναοί - παρεκκλήσια, που έχουν αποδοθεί στη θεία λατρεία και  που οι κάτοικοι πέριξ αυτών τα θεωρούν καταφύγιο και “σπίτι” τους.

Η απόφαση 27/2020 κατέστη αμετάκλητη μετά την απόρριψη της αναίρεσης που άσκησαν οι ενάγουσες ιδιοκτήτριες του ναού με την υπ΄αριθμόν 763/2022 Απόφαση του Γ Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου.  Απο το σκεπτικό και το διατακτικό της απόφασης αυτής αναδεικνύεται το πόσο εμπεριστατωμένη και ορθά αιτιολογημένη ήταν η 27/2020 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Σύρου, ώστε οι αναιρεσείουσες δεν κατάφεραν να αντλήσουν ισχυρά επιχειρήματα και λόγους αναιρέσεως και να την πλήξουν.

 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ Μ. ΔΙΑΜΑΝΑΡΑ

 

Ο δικηγόρος Μάνος Διαμαντάρας

- Πληροφορηθήκαμε οτι υπήρξε μια διαμάχη για το ιδιοκτησιακό καθεστώς ενός παρεκκλησίου στα Λιβάδεια της Άνδρου  τι συνέβη ;

- Πράγματι, ένα παρεκκλήσιο που το φρόντιζαν ολοι οι κάτοικοι του χωρίου και η διαχείριση του ανήκε στην Ενορία του Χωριού “Αγιος Κωνσταντίνος και Αγία Ελένη” έγινε αντικείμενο δικαστικής διαμάχης όταν διεκδίκησαν την κυριότητα του τρεις κυρίες καταγόμενες απο το Χωριό προβάλλοντας οτι είχαν συγκυριότητα αυτού του παρεκκλησίου λόγω κληρονομιάς. Αλλά η αγωγή εν τέλει δεν ευδοκίμησε και νομικά το παρεκκλήσιο θεωρείται πράγμα εκτός συναλλαγής και ανήκει στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου της Ενορίας του Χωριού.

- Αν είχαν συγκυριότητα γιατί τελικά δικαιώθηκε η Ενορία του Χωριού και ο Εφημέριος της ;

- Διότι αποδείξαμε ότι το συγκεκριμένο παρεκκλήσιο έχει αποδοθεί στην θεία λατρεία και εκ του λόγου αυτού έχει καταστεί πράγμα εκτός συναλλαγής. Αυτό έκρινε αμετάκλητα το Μονομελές Πρωτοδικείου Σύρου με την υπ΄αριθμόν 27/2020 Απόφαση του, μια απόφαση πολύ σημαντική.

- Γιατί η απόφαση αυτή είναι σημαντική ;

Γιατί δημιουργεί μια επίκαιρη νομολογία ως προς το υπό ποιες προϋποθέσεις ένας ναός θεωρείται οτι έχει αποδοθεί  στη θεία λατρεία, οι οποίες κατα την απόφαση ειναι οι εξής : (α) Να τελούνται μυστήρια της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, (β) να έχει τη διαχείριση η ενορία στην περιφέρεια του οποίου υπάγεται ο Ναός και να έχουν ακώλυτη πρόσβαση οι πιστοί. Στην προκειμένη περίπτωση πολύ σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε το γεγονός οτι ο ναός είχε στο παρελθόν γκρεμιστεί και ανεγέρθηκε εκ νέου με χρήματα όλων των ανδριωτών “πανανδριακω εράνω” και μάλιστα υπάρχει και σχετική πλάκα στο υπέρθυρο του Ναού. Με την απόφαση αυτή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Σύρου θωρακίζονται νομικά όλα τα παρεκκλήσια όχι μόνο στην Άνδρο αλλά και σε όλη την Ελλάδα. 

- Πληροφορηθήκαμε ότι οι φερόμενες ως συνιδιοκτήτριες του Ναού προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο.

- Πράγματι, άσκησαν αίτηση αναιρέσεως κατά της υπ αριθμόν 27/2020 Απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Σύρου, αλλά αυτή απορρίφθηκε με την υπ΄αριθμόν 763/2022 Απόφαση του Γ Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου. Ηταν τόσο καλά αιτιολογημένη και τόσο εμπεριστατωμένη η 27/2020 Απόφαση του ΜΠρΣύρου που δεν κατάφεραν οι αναιρεσείουσες να βρουν έστω ένα λόγο αναιρέσεως βάσιμο για να την αναιρέσουν.