Εν Άνδρω

 Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ

 

Φίλος αναγνώστης, μόνιμος παραθεριστής Άνδρου εδώ και 60 χρόνια (από παιδί), τηλεφώνησε την είδηση πως του είπαν πως "η ΣΑΡΙΖΑ στέρεψε"!!! Σκεφτήκαμε, πριν αποδεχτούμε την φήμη, να δούμε τι ισχύει. Και να μην λέμε κι εμείς "ότι του φανεί του Λωλοστεφανή". Καθώς είχαμε γράψει από πριν το Πάσχα πως είχε βρεθεί επενδυτής (ο Χ. Γλυνός από Κόρθι) να την βγάλει από το οικονομικό τέλμα που έχει περιπέσει εδώ και χρόνια και μια δουλεύει, μια δεν δουλεύει. Η απήχηση εκείνου του ρεπορτάζ ήταν πολύ μεγάλη. Δείγμα πως η κοινωνία της Άνδρου, αλλά γενικότερα η ελληνική κοινωνία είχε ακόμα αναφορές σε ένα νερό που κυριάρχησε στην ελληνική αγορά δεκαετίες κάποτε.

ΤΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ο Κορθιανός επιχειρηματίας ξεκίνησε διαπραγματεύσεις εδώ και πολύ καιρό που κατέληξε σε συμφωνία πριν το Πάσχα του 2024. Εξόφλησε κάποια χρέη της ΣΑΡΙΖΑ Α.Ε. και συζήτησε το τελικό τίμημα. Αρχικά ο επιχειρηματίας που πούλα την επιχείρηση και ο επιχειρηματίας που την αγοράζει είχαν μια συμφωνία. Στη συμφωνία περιλαμβάνονταν και οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο εμφιάλωσης. Η συμφωνία κάπου σκάλωσε στο τίμημα και στις υποχρεώσεις. Η τελευταία παρτίδα ΣΑΡΙΖΑ βγήκε το Πάσχα. Μετά σταμάτησε. Τα νερά ΣΑΡΙΖΑ που κυκλοφόρησαν σταδιακά άρχισαν να εξαντλούνται. Μέχρι που τέλειωσαν χωρίς να έρθει νέα παρτίδα. Πράγματι, λοιπόν, η ΣΑΡΙΖΑ "στέρεψε", αλλά όχι από νερό, αλλά από χρήματα. Η αγοραπωλησία έμεινε στον αέρα. Υπάρχει πλέον ακινησία στο ζήτημα όπου σε αυτήν εμπλέκονται ο πωλητής, ο αγοραστής και οι εργαζόμενοι.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ: Η ιστορία των αποτυχιών της ΣΑΡΙΖΑ Α.Ε. πηγαίνει πίσω μερικές δεκαετίες και τρεις επιχειρηματικές οικογένειες. Και οι τρεις έφτασαν στα όρια της οικονομικής δυσπραγίας είτε από διαχειριστικούς χειρισμούς είτε από το άνοιγμα του εμφιαλωμένου νερού στην αγορά και την είσοδο σε αυτό των μεγάλων διεθνών επιχειρηματικών ομίλων όπως Coca Cola, Nestle κλπ. Ο ανταγωνισμός πήρε τεράστιες διαστάσεις. Τα περιθώρια κέρδους μειώθηκαν στο ελάχιστο από τον ανταγωνισμό. Επικράτησαν οικονομίες κλίμακας πρωτόγνωρες στον κλάδο. Μεγάλοι επιχειρηματικοί κολοσσοί παρασκευάζουν εκατοντάδες χιλιάδες ή εκατομμύρια μπουκάλια εμφιαλωμένο νερό ημερησίως, όταν η ΣΑΡΙΖΑ παρασκεύαζε 60.000. Σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες μπουκάλια μπορεί κανείς να συμπιέσει το κόστος και να βγει πέρα με κέρδος μερικά λεπτά το μπουκάλι. Με μερικές δεκάδες χιλιάδες είναι διαφορετικά τα πράγματα.

Η ΣΑΡΙΖΑ άρχισε μετά το 1990 να έχει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. Συν τα προβλήματα διαχείρισης. Συν το κόστος μεταφοράς από το νησί. Συν οι δυσκολίες των μικρών καραβιών της εποχής. Το κάποτε μοναδικό νερό που το 1929 ξεκίνησε να εμφιαλώνεται και το 1932 απέκτησε την φίρμα της βασιλικής αυλής βρέθηκε να αναζητά τρόπο επιβίωσης στη δεκαετία του 1990. Μια άλλη εποχή άρχιζε...

ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ: Ο ανταγωνισμός στο νερό διεθνώς ξεκινά επί εποχής Μάργκαρετ Θάτσερ με την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας διανομής του στην Αγγλία. Να σας αφηγηθώ μια ιστορία παρασκηνίου της τότε εποχής. Το 1990 πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν η Μάργκαρετ Θάτσερ και υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας ο νέος τότε Αντώνης Σαμαράς. Σε μια σύσκεψη κορυφής της ΕΕ που συμμετείχαν πρωθυπουργοί και υπουργοί Εξωτερικών μια μέρα συναντήθηκαν τυχαία στο πρωινό ο Σαμαράς με την Θάτσερ. Ο Σαμαράς ως νεαρός υπουργός Εξωτερικών κατέβηκε νωρίς για πρωινό για να προετοιμαστεί για την σύνοδο της μέρας. Η Θάτσερ ήταν πάντα πρωινή και κατέβαινε για πρωινό πρώτη-πρώτη και ήταν μόνη. Βλέποντας τη μόνη ο Σαμαράς πήρε το θάρρος τη χαιρέτισε και άρχισε να της μιλά. Η Θάτσερ ευγενικά του απάντησε και διεξήχθη ο παρακάτω σπαρταριστός διάλογος μεταξύ τους σχετικά με την ιδιωτικοποίηση του νερού.

Ρωτά ο Σαμαράς: "Κυρία πρωθυπουργέ το νερό είναι φυσικό αγαθό γιατί το ιδιωτικοποιήσατε;" Και απαντά η Θάτσερ με εκείνο το υψηλοπρεπές ύφος: "Νεαρέ μου ο Θεός μας έδωσε το νερό. Όμως δεν μάς έδωσε και την διανομή του. Εμείς ιδιωτικοποιήσαμε τη διανομή του!..." Κόκαλο ο Σαμαράς που δεν είχε σκεφτεί μια τέτοια απάντηση. Την ιστορία αφηγήθηκε ο ίδιος ο Σαμαράς στους βοηθούς του και σε εμάς στις Βρυξέλες το 2004, όπου ήταν ως ευρωβουλευτής και είμαστε προσκεκλημένοι ως δημοσιογράφοι από τον ίδιο και έναν από τους βοηθούς του που είχαμε προσωπικές σχέσεις.

Συνεπώς οι περιπέτειες με τις επιχειρήσεις εμφιαλώσεως και ο μεγάλος ανταγωνισμός ξεκινά με την ιδιωτικοποίηση της διανομής του στη δεκαετία του 1990. Σταδιακά μεγάλες επιχειρήσεις αναψυκτικών κλπ αγοράζουν το νερό των πηγών και εμφιαλώνουν εκατομμύρια μπουκάλια. Στήνονται μεγάλα δίκτυα διανομής. Μπαίνουν στον ανταγωνισμό οι πολυεθνικές και γίνεται η νομοθεσία της ΕΕ πολύ αυστηρή, αλλά και πολύ ακριβή για τις μικρότερες επιχειρήσεις. Μέσα σε αυτό ανταγωνιστικό πεδίο καλείται η ΣΑΡΙΖΑ της Άνδρου να υπάρξει. Το ζήτημα είναι πως, με τι σχέδιο και ποιος ιδιοκτήτης θα το φέρει σε πέρας. Για την ώρα είναι όλα στον αέρα...

ΣΗΜΕΙΩΣΗ  ΕΝ ΑΝΔΡΩ: Μεγάλο μέρος των παραπάνω πληροφορίων για την εξέλιξη της ΣΑΡΙΖΑ στις τελευταίες δεκαετίες, αλλά και το ανταγωνιστικό πλαίσιο του εμφιαλωμένου νερού, μάς έδωσε ο φίλος και συνεργάτης Νίκος Στεφάνου, πρώην αντιδήμαρχος Άνδρου, που δραστηριοποιήθηκε στον χώρο πριν χρόνια.