Εν Άνδρω

Του Γιώργου Τρανάκου

Προέδρου Τοπικής Κοινότητας Κορθίου

Αφορμή για να γράψω αυτό το κείμενο ήταν το άρθρο του Δ. Σταυρόπουλου, που διάβασα στο «εν Άνδρω» και το οποίο αναφέρεται σε ποιόν τουρισμό θα πρέπει να απευθυνθούμε και ποιον τουρίστα θέλουμε να προσελκύσουμε στο νησί μας. Με αφορμή λοιπόν το προαναφερθέν άρθρο θα μου επιτρέψετε να καταθέσω και την δική μου προσωπική πρόταση που κατά καιρούς την λέω σε γνωστούς μου, αλλά δεν μου είχε δοθεί η ευκαιρία να την εκφράσω και δημόσια.

Είμαι μόνιμος κάτοικος Άνδρου επί σαράντα επτά έτη. Από την ηλικία των δέκα ετών  βοηθούσα στο κατάστημα «Καφενείο – Ουζερί» που διατηρούσαν οι γονείς μου στον Όρμο Κορθίου και ακολούθως  στην εποχιακή ταβέρνα στο Κόρθι μέχρι το 1987. Στο ενδιάμεσο διάστημα είχα εργασθεί ένα καλοκαίρι στο εξοχικό κέντρο «Βίτζι» και ένα καλοκαίρι στην  ντισκοτέκ της περιοχής μας «Δάφνη».  Από είκοσι χρονών μέχρι πριν λίγα χρόνια, εργαζόμουν σε νευραλγική δημόσια – στρατιωτική θέση ως Λιμενικός από τα οποία δέκα έτη υπηρέτησα στο λιμάνι του Γαυρίου. Οι εμπειρίες μου δείχνουν πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο είχα και έχω εικόνα της επαγγελματικής, τουριστικής, παραθεριστικής κίνησης της νήσου μας που προσπαθεί ακόμα να βρει τον προσδιορισμό της.

Ακόμα θυμάμαι την φράση του συγχωρεμένου πατέρα μου (ναυτικός θαλασσοδαρμένος το κύριο επάγγελμα του), που έλεγε το 1981 (όταν είχαμε το μαγαζί στον Όρμο Κορθίου): " Ή Άνδρος σε δέκα χρόνια θα είναι αγνώριστη τουριστικά". Έβλεπε τότε μια εξέλιξη στην τουριστική κίνηση στο νησί μας καλύτερη κάθε καλοκαίρι. Μάλιστα θυμάμαι τους πρώτους τουρίστες που έφθαναν στον Γυαλό με τα σακίδιά τους. Περνούσαν από το «καφενείο – ουζερί»  μας, που άγγιζε την θάλασσα και συνήθιζαν να παραγγέλνουν "Greek salad" ή καρπούζι με φέτα τυρί. "Τώρα σωθήκαμε" έλεγε ο πατέρας μου. "Φάτε και καμία μπριζόλα βρε" και γέμιζε το βαθύ πιάτο της ελληνικότατης σαλάτας με μανιάτικο λάδι από τα πατρικά, λόγω καταγωγής μας, για να λαδώσει το άντερό τους.

Έκτοτε και μέχρι τώρα, αν εξαιρέσουμε το Μπατσί, όπου υπήρξε έντονη τουριστική περίοδο για μια 15ετία μέχρι το 2000 περίπου,  σε όλη την υπόλοιπη Άνδρο υπήρξε τελικά μόνο παραθερισμός. Κτίσθηκαν πραγματικά αρκετά ενοικιαζόμενα δωμάτια και πολλές εξοχικές δεύτερες κατοικίες και η Άνδρος βασίστηκε αποκλειστικά και μόνο στην οικοδομική οικονομία και όλες τις δραστηριότητες που κινούνταν γύρω από αυτή, με τον τουρισμό στον «αυτόματο».

Με την κρίση που μας μαστίζει από το έτος 2010, η οικοδομική δραστηριότητα στο νησί εκμηδενίσθηκε  σχεδόν  και η Άνδρος ως νησί δεν έχει την εναλλακτική οικονομική λύση του τουρισμού έστω και εποχιακά όπως έχουν τα άλλα Κυκλαδονήσια. Δεν έχει όμως, αυτή τη δύσκολη περίοδο, ούτε την παραθεριστική, εξοχική κίνηση, αλλά ούτε και την επισκεψιμότητα από τους κατοίκους της  που ζουν στην Αθήνα και την οποία θα μπορούσε να είχε.

Δεν θα αναφερθώ εκτενώς για το τι έφταιξε και φτάσαμε στην σημερινή κατάσταση. Είναι τόσα πολλά τα προβλήματα που δεν ξέρω από πού να αρχίσω και που να τελειώσω. Εξάλλου, σίγουρα όλοι έχουμε την άποψή μας.

Θα προτείνω όμως μέσω του «εν Άνδρω» μια και μόνο πρόταση προς τους ακτοπλόους πλοιοκτήτες που δραστηριοποιούνται με επιτυχία και δραστήρια στην γραμμή Ραφήνας (Άνδρου, Τήνου, Μυκόνου) καθώς είναι οι μόνοι αποκλειστικοί κρίκοι της σύνδεσής μας με την ηπειρωτική, αλλά και νησιωτική χώρα και επηρεάζουν με τον πλέον σημαντικότατο ρόλο τους την οικονομική ζωή αυτού του τόπου.

Η πρότασή είναι εύκολη προς εξέταση, ρεαλιστική και γρήγορα υλοποιήσιμη. Εξαρτάται κυρίως από την θέληση, την κατανόηση της απλής λογικής και είναι ωφέλιμη οικονομικά για όλους: και για τους πλοιοκτήτες και για τους επιβάτες.

Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες πρέπει να εξετάσουν, αυτή την δύσκολη για όλους περίοδο, την τιμολογιακή τους πολιτική στα εισιτήρια, ατομικά και οχημάτων, επαγγελματικών και μη, μεμονωμένων ταξιδιωτών ή γκρουπ κ.ά.  στην γραμμή Ραφήνας – Άνδρου. Τώρα που η τιμή του πετρελαίου κίνησης έχει μειωθεί, οι κρατήσεις στα εισιτήρια υπέρ τρίτων καταργήθηκαν, οι μισθοί των πληρωμάτων είναι σταθεροποιημένοι, υπάρχει η δυνατότητα τιμολογιακής ευελιξίας. Ποιος πλοιοκτήτης ωφελείται όταν το πλοίο του που εκτελεί υποχρεωτικά το δρομολόγιό του, πηγαινο-έρχεται στα λιμάνια με ελάχιστη επιβατική και οχηματική κίνηση; Κανείς.

Ας ακολουθήσουν λοιπόν το παράδειγμα των αεροπορικών εταιρειών που έχουν κι αυτές υψηλό κόστος (σκαφών, πληρωμάτων, καυσίμων, κ.ά. ) και οι οποίες είναι πρωτοπόρες σε θέματα όπως, σταθμών επιβατών, τρόπου έκδοσης εισιτηρίων, τιμολογιακής πολιτικής κ.ά. Είναι ευέλικτες, ακολουθούν τις εξελίξεις και προσαρμόζονται γρήγορα στον ανταγωνισμό. Και έχουν ειδική τιμολογιακή πολιτική για ορισμένες μέρες της εβδομάδας κατά διαστήματα. Πρόσφατα ταξίδεψα με αεροπλάνο όπου, τρία άτομα μας κόστισε  38 ευρώ σύνολο Αθήνα – Θεσσαλονίκη και η επιστροφή μας κόστισε 60 ευρώ.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι τιμολόγησης (καθημερινές, Σαββατοκύριακα, αυθημερόν μετακινήσεις, τακτικές, οικογενειακά, ομαδικά, κ.ά.), που τα έχετε ίσως αλλά χρειάζονται να επανεξετασθούν και να ελαφρύνουν σαφώς το κόστος ταξιδίου (ειδικά αυτό Ραφήνας – Άνδρου). Το νησί μας καλώς ή κακώς δεν βασίζεται οικονομικά στον τουρισμό. Με έναν μήνα το καλοκαίρι τουριστική κίνηση είναι αστείο να το σκέφτεται κάποιος αυτό. Το νησί μας βασίζεται σε όλους εκείνους που είναι μόνιμοι κάτοικοι της, αλλά για χίλιους λόγους διαμένουν προσωρινά ή εργάζονται στην Αττική. Σε όλους εκείνους που έχουν εδώ την παραθεριστική κατοικία τους και σε εκείνους που κινούνται τακτικά για επαγγελματικούς λόγους. Σε όλους αυτού βασίζεται το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα του έτους η πληρότητα ή όχι του πλοίου για Άνδρο, τόσο σε επιβάτες όσο και σε οχήματα.

 

 Οι παραπάνω επιβάτες έχουν ανάγκη τακτικής επίσκεψης στο νησί μας. Λόγω δε των χιλιομετρικών αποστάσεων των οικισμών μεταξύ τους, αλλά και από το λιμάνι, οι περισσότεροι χρειάζονται το αυτοκίνητό τους  που φυσικά τώρα δεν παίρνουν για λόγους κόστους του ταξιδίου. Τελευταία οι περισσότεροι εξ αυτών δεν επισκέπτονται τόσο συχνά την Άνδρο, όπως παλαιότερα, που πηγαινοερχόντουσαν συνεχώς. Γνωρίζω, λόγω επαγγέλματος, πως η Άνδρος είχε προ κρίσης την μεγαλύτερη οχηματική κίνηση από όλα τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια τα οποία βούλιαζαν από τουρίστες. Ερχόταν τότε το πλοίο στο λιμάνι του Γαυρίου έμφορτο με 200 οχήματα και τα 170 τα εκφόρτωνε στην Άνδρο!!! Τώρα; Για πόσα οχήματα μιλάμε; Κάποιοι που έρχονται για λίγο στην Άνδρο σήμερα προτιμούν να ενοικιάσουν στο λιμάνι αυτοκίνητο με λιγότερο κόστος από αυτό του ταξιδίου! Γιατί το κόστος να μην είναι μειωμένο κάποιες μέρες ή εποχές και να το ωφεληθεί το πλοίο που θέλουμε να έχουμε χειμώνα – καλοκαίρι; Γιατί ένα επαγγελματικό αυτοκίνητο να χρεώνεται περισσότερα από το επιβατικό με ίδια μέτρα, ιδιαίτερα τώρα που όλοι οι επαγγελματίες χρειάζονται οικονομική στήριξη; Μήπως επειδή θα μετακινηθεί με αυτό  αναγκαστικά;

Σε συζήτηση που συμμετείχα προ ημερών, ακούσθηκε από επαγγελματία να εκφράζει ότι «είναι ανώφελο πλέον να περιμένει την κίνηση στην Άνδρο» και να δηλώνει ότι «θα πάει αυτός στην κίνηση»! Με λίγα λόγια αυτό που σκέφτονται οι περισσότεροι επαγγελματίες είναι να φύγουν από το νησί!

Γιατί δύο άτομα με όχημα να χρειάζονται 150 ευρώ περίπου για να έρθουν Άνδρο και να επιστρέψουν χωρίς υπολογίζουμε έξοδα εντός του πλοίου και το κόστος καυσίμων, δηλαδή να πλησιάζουμε τα 200 ευρώ. Μην με παρεξηγήσετε αλλά κάπου έχω ακούσει ότι με 90 ευρώ πηγαίνεις Λονδίνο και επιστρέφεις!!!

Το νησί μας είτε το επιδιώξαμε είτε όχι, είναι ως επί το πλείστον παραθεριστικό. Μην περιμένουμε με τον ένα μήνα το καλοκαίρι (26/7 με 26/8) με τις όποιες μετακινήσεις τους οι χίλιοι τουρίστες (που ίσως γίνουν χίλιοι πεντακόσιοι την ημέρα) στην καλύτερη περίπτωση να σώσουν το νησί οικονομικά για τους υπόλοιπους έντεκα μήνες.

Σημαντική παράμετρο στο προβληματισμό που θέτω είναι ότι, η νήσος Τήνος και Μύκονος που εξυπηρετούνται από τα πλοία της Ραφήνας, παράλληλα εξυπηρετούνται, και από άλλες εταιρείες από τον Πειραιά, με πλοία συμβατικά και ταχύπλοα. Ενώ η Άνδρος εξυπηρετείται αποκλειστικά και μόνο με συμβατικά πλοία από το λιμένα της Ραφήνας. Υπάρχει δηλαδή ανάγκη διαφοροποίησης και επανεξέτασης της κατάστασης.

Άμεσα λοιπόν θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις από τις ακτοπλοϊκές εταιρείες που θα βοηθήσουν να τονωθεί η επισκεψιμότητα  του νησιού μας όσα περισσότερα Σαββατοκύριακα και ημέρες αργιών τον χρόνο μπορούμε όλο τον χρόνο ή κάποιες από τις καθημερινές. Αυτό είναι και ρεαλιστικό και ωφέλιμο οικονομικά για όλους και δημιουργεί θετικές προοπτικές για ανάπτυξη.

Είναι αποτυχία για όλους μας  να ταξιδεύουν τα πλοία μας άδεια προς το νησί μας με μόλις δύο ώρες θαλάσσια διαδρομή με αξιόπλοα και σύγχρονα Ε/Γ-Ο/Γ πλοία, από την Αττική με τους 4.000.000 κατοίκους της. Κάποια πράγματα στην εποχή μας δεν θέλουν κόπο, θέλουν τρόπο και την λογική της απλής και γρήγορης προσαρμογής. Αλλιώς... τσάμπα τα ταξίδια στο Βερολίνο και στην Στοκχόλμη που ψάχνουμε να βρούμε και να φέρουμε τουρίστες με αεροπλάνα και βαπόρια από δεκάδες ώρες απόσταση. Ενώ δεν έχουμε σχεδιάσει και δεν έχουμε κάνει τίποτα για να φέρουμε τους Αθηναίους στην Άνδρο μόλις δυο ώρες απόσταση με το πλοίο από την Ραφήνα!!!!