Εν Άνδρω

Του Δημήτρη Λοτσάρη

Έπαρχου Άνδρου

 

Εικόνα από την αγροτική κοινωνία της Άνδρου - Παλάτια Μπατσίου 2015

Η Άνδρος αν και γνωστή ως ναυτικό νησί, όπου η ναυτιλία άλλαξε άρδην τα δεδομένα φέροντας αξιόλογο πλούτο και δημιουργώντας μια περισσότερο αστική κοινωνία, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι υπήρξε πάντα ένας αγροτικός τόπος. Το μαρτυρά το τοπίο της από άκρη σε άκρη, ξηρολιθιές, αναβαθμίδες, αμπολές, χαβούζες, κονάκια, αλώνια, πατητήρια, λιοτρίβια, νερόμυλοι και ανεμόμυλοι, μελισσοθουρίδες και τόσες άλλες αγροτικές κατασκευές.

Τα προϊόντα της ανδριώτικης γης άφθονα και εξαιρετικής ποιότητας λόγω τόσο του υδάτινου πλούτο σε αρκετά σημεία του νησιού, όσο και λόγω των μικροκλιμάτων που δημιουργεί ο ορεινός χαρακτήρας (υψομετρικές διαφορές) με το έντονο ανάγλυφο. Σχεδόν τα πάντα ευδοκιμούν στην Άνδρο, μεγάλη ποικιλία ξυνών (λεμόνια, πορτοκάλια, γκρειπφρουτ, περγαμόντα, παμπιλόνια), λιόνδενδρα, μουριές, συκιές, κορομηλιές, δαμασκηνιές, αχλαδιές,  μηλιές, κερασιές, βυσσινιές, αμυγδαλιές, καρυδιές, φυστικιές, βερυκοκιές, ροδακινιές, μουσμουλιές, ακόμη και αβοκάντο. Βεβαίως και τα αμπέλια σε πολλές και διαφορετικές ποικιλίες.

 

Ο κυπαρισσώνας κρύβει τους εγκαταλειμένους μπαξέδες με τις χιλιάδες λεμονιές των Λειβαδίων που εκτίνονται ανάμεσα του. Απέναντι οι κατάφυτες πλαγιές του Υψηλού και των Στραπουργίων με τα λεμόνια και οι ελιές στις αιμασιές να περιμένουν μάταια να μαζευτούν.

Η ποικιλία κηπευτικών που μπορεί κανείς να συγκομίσει επίσης εντυπωσιακή. Τα προϊόντα από μια τέτοια γκάμα πρώτων υλών υψηλής ποιότητας αναμφίβολα είναι πολλά και ποιοτικά.

Αντίστοιχα και τα τυροκομικά και το κρέας. Τυριά από αγελαδινό, πρόβειο και κατσικίσιο γάλα.: μαλακό, μαλαχτό, μυζήθρα, πετρωτή, βολάκι, αρμεξιά, κοπανιστή και τουλουμοτύρι, καθώς και βούτυρο και συγκάθουρο, ενώ δεν λείπουν και πιο σύγχρονες απόπειρες για γραβιέρες, φέτα, κεφαλοτύρια.

Εξαιρετικό κρέας κατσικίσιο και αρνίσιο χωρίς αμφιβολία ελεύθερης βόσκησης και εξαιρετικής νοστιμιάς, χοιρινά που τρέφονται με περισσεύματα ντόπιων φρούτων και λαχανικών και κατ’ επέκταση λουκάνικα, σύσιρα, λούζες, λαρδάκια και γλίνα απίστευτης νοστιμιάς μπορεί κανείς να γευτεί σε αρκετά ανδριώτικα σπιτικά.

Υπάρχουν όλες αυτές οι δυνατότητες ενώ συνάμα η εμπλοκή των νέων στη ναυτιλία δεν συμβαίνει στο βαθμό του παρελθόντος. Η οικοδομή έχει πάψει να μπορεί να συντηρεί τον πληθυσμό του νησιού. Την ίδια στιγμή αρχίζει ένα είδος τουρισμού στο νησί που σιγά-σιγά βρίσκει ενδιαφέρουσες διεξόδους όπως ο πεζοπορικός τουρισμός, ο τουρισμός παρατήρησης χλωρίδας και πανίδας (ορνιθοτουρισμός) και ο θρησκευτικός τουρισμός χάρη στα μοναστήρια μας. Και βεβαίως υπάρχει πάντα και ο κλασικός τουρισμός του Σαββατοκύριακου που πρέπει να ανέβει κι άλλο.

Ελαιώνας στο Γιανισαίο. Κι αυτός εγκαταλειμένος και ανεκμετάλλευτος.

Ιδού λοιπόν μια μεγάλη ευκαιρία μέσα σε όλα αυτά: ο αγροτικός τομέας της Άνδρου! Ο αγροτικός τομέας της Άνδρου εμφανίζει μεγάλο και αναξιοποίητο δυναμικό. Δυναμικό που αν συνδεθεί με τον βελτιούμενο τουρισμό μπορεί πολλά να προσφέρει στην τοπική κοινωνία, στα απομακρυσμένα χωριά, στους μικρούς παραγωγούς.

Θα πρέπει κάποια στιγμή να συνειδητοποιήσουμε πως όχι μόνο ο τουρισμός αλλά και κάθε οικονομική δραστηριότητα μιας περιοχής στα πλαίσια της οποίας οι πρώτες ύλες και τα εργατικά χέρια «εισάγονται» από άλλες περιοχές, δεν αφήνει τον παραγόμενο πλούτο εντός του νησιού. Αντίθετα από το σύνολο των εισπράξεων σημαντικό μέρος «εξάγεται» εκτός Άνδρου.  

Για τους τοπικούς παραγωγούς και τα προϊόντα τους, βεβαίως υπάρχουν δυσκολίες που αφορούν κυρίως τους μικρούς παραγωγούς και αναφέρονται στη γραφειοκρατία, τις αδειοδοτήσεις, την τυποποίηση, τους απαραίτητους ελέγχους ποιότητας. Επίσης, υπάρχουν ζητήματα που αφορούν κόστη και τιμές των τοπικών προϊόντων.

Αγροτική γιορτή, πρωτομαγιά 2015 - Παλάτια Μπατσίου 

Για όλα θεωρούμε πως υπάρχει λύση εφόσον υπάρχει βούληση και συνεργασία. Από την πλευρά μας έχουμε ήδη ξεκινήσει σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές του τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης Περιφέρειας. Είμαστε σε συνεργασία με την προσπάθεια για τα μονοπάτια και τον πεζοπορικό τουρισμό στην Άνδρο (AndrosRoutes).

Συγκεντρώνουμε και κωδικοποιούμε την νομοθεσίας ανά παραγόμενο προϊόν προκειμένου να εντοπιστούν τα ζητήματα των νόμων και τα ενδεχόμενα «παραθυράκια» τους. Στις προθέσεις μας είναι να ζητήσουμε ακόμη και αναμορφώσεις της νομοθεσίας αν χρειαστεί, αξιοποιώντας παραδείγματα από άλλες περιοχές της Ευρώπης.

Έχουμε επίσης ξεκινήσει μια καταγραφή των τοπικών παραγωγών της Άνδρου που ενδιαφέρονται να  διαθέτουν τα προϊόντα τους σε επισκέπτες και επιχειρηματίες του νησιού, λαμβάνοντας υπόψη και τη γεωγραφική θέση τους σε σχέση με το δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών του νησιού. Προσκαλούμε όλους τους παραγωγούς της Άνδρου να συμμετάσχουν στην καταγραφή αυτή που αποτελεί ένα πρώτο βήμα πολλών άλλων πρακτικών και υποστηρικτικών δράσεων που θα ακολουθήσουν.

Συνοψίζοντας, με όλες τις δυσκολίες που υπάρχουν θα πρέπει όλοι μας να  αναγνωρίσουμε έμπρακτα τη σημασία των τοπικών προϊόντων της Άνδρου για την οικονομία και την κοινωνία του νησιού προτιμώντας τα. Πέρα από την κατανάλωση των τοπικών προϊόντων στα δικά μας σπιτικά, θα πρέπει να δώσουμε όλοι τον καλύτερο μας εαυτό σε μια συνεργασία που θα βάλει τα ανδριώτικα προϊόντα σε κάθε επιχείρηση που παρέχει εστίαση στο νησί.

Η υποστήριξη της Περιφέρειας στην τουριστική προβολή της Άνδρου (καλύπτοντας τη συμμετοχή ακόμα και σε εκθέσεις στο εξωτερικό) είναι σημαντικό για να επιτύχουν να έχουν προηγουμένως βρει πρόσφορο έδαφος με πολλά που πρέπει να γίνουν στο εσωτερικό της Άνδρου. Ένα δείγμα γραφής ήταν και το σεμινάριο που υλοποιήσαμε τις προηγούμενες εβδομάδες με έμπειρο εκπαιδευτή στα θέματα και το οποίο είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν περίπου 250 επαγγελματίες από όλα τα μέρη του νησιού μας. Όμως, η στήριξη του πρωτογενούς τομέα της Άνδρου και η σύνδεση του με τον τουρισμό αποτελεί για εμάς προτεραιότητα και κρίσιμο εγχείρημα για την ευημερία του νησιού και σε αυτά δεσμευόμαστε να καταθέσουμε τις δυνάμεις μας.

Σημείωση: Όσοι παραγωγοί έχουν τη δυνατότητα χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και internetμπορούν μόνοι τους να συμπληρώνουν την ηλεκτρονική φόρμα στην παρακάτω διεύθυνση:

https://docs.google.com/forms/d/12l8iiL4aeBzJomCBEflxaTwZzoXHzJxe87BZ9HZehps/viewform

Υπάρχει επίσης η επιλογή συμμετοχής στην καταγραφή μπορεί να γίνει με τη βοήθεια του υπαλλήλου της Περιφερειακής Ενότητας Άνδρου κ. Γεώργιου Φιλιππίδη, γεωπόνου τηλ. επικοινωνίας 2282361226-227, 2282022133 και e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. και της Αικατερίνης Μανούσου, κτηνιάτρου, τηλ. επικοινωνίας 2282361223-224.

 

(Οι φωτογραφίες είναι του"εν 'Ανδρω")