Φταίει το ζαβό το ριζικό μας; Φταίει ο θεός που μας μισεί; Φταίει το κεφάλι το κακό μας;
Του Διαμαντή Μπασαντή
Σε όλο τον κόσμο υπάρχει πολιτική, μικροπολιτική και παραπολιτική... Στην Άνδρο όλα συνοψίζονται στην παραπολιτική και στην μικροπολιτική. Απουσιάζει η πολιτική. Ποιος φταίει γι' αυτό; Ποιος έχει την ευθύνη που η πραγματική πολιτική (που έχει να κάνει με τα έργα), είναι εντελώς στο περιθώριο στο νησί μας, ενώ ανθεί η παραπολιτική σκοπιμότητα και τα μικροπολιτικά παιχνίδια;
Ας ξεκινήσουμε από την κοινωνία της Άνδρου. Στο νησί παρατηρείται συχνά απουσία ή απραξία του εκλογικού σώματος. Ένα μέρος των εκλογέων είναι απόντες: είναι ψηφοφόροι εκτός Άνδρου. Έρχονται ρίχνουν έναν ψήφο "για το καλό" και φεύγουν! Αλλά και πολλοί από αυτούς που μένουν στο νησί παρακολουθούν τα τεκταινόμενα εκ του μακρόθεν. Ορισμένοι άλλοι ακολουθούν την παλαιοπολιτική των "σογιών": ψηφίζουν ότι ψηφίζει το σόι! Και βέβαια από κοντά κι εκείνοι που ακολουθούν την πολιτική των «μικρο-ρουσφετιών»: προαιώνια πρακτική στην Ελλάδα...
Από τους μόνιμους κατοίκους οι νέοι (όπου υπάρχουν) συχνά και με δική τους ευθύνη είναι στη γωνία. Οι ηλικιωμένοι είναι συνήθως στο περιθώριο ή εμπίπτουν στην κατηγορία "σόι" ή ¨ρουσφετι". Οι δημιουργικές ηλικίες προσπαθούν κάτι να κάνουν, αλλά συχνά καταλήγουν να αντιγράφουν τα «σουσούμια» της "μικροπολιτικής" που «διδάσκει» η τηλεόραση ή το facebook. Είναι τέλος ορισμένοι που ακολουθούν την "παραπολιτική" των ξεχασμένων στο χτες κομμάτων.
Επίσης υπάρχουν και οι τακτικοί επισκέπτες/κάτοικοι. Αυτοί που ξοδεύουν μεγάλο χρόνο (και χρήματα) στην Άνδρο. Όμως, πολλοί από αυτούς καταλήγουν να κοιτάνε τις ομορφιές του νησιού και να ξεχνάνε ή "θέλουν" να ξεχνάνε τα προβλήματα. Τέλος, υπάρχουν και οι εφοπλιστές (συχνή καραμέλα πολλών), που απλώς περνάνε στο νησί μια-δύο εβδομάδες για διακοπές το καλοκαίρι!....
Κάπως έτσι ο ΧΥΤΥ βρέθηκε να "κάνει βόλτες" από τον Καμπανό μέχρι το Στενό και από την Σταυροπέδα μέχρι την Πλούσκα. Και οι αρμόδιοι είτε να λένε ψέματα είτε ότι τους κατέβει. Με τι αξιοπιστία μετά να γίνει αποδεκτή από τους ενδιαφερόμενους η σημερινή χωροθέτηση;
Στοχαστικός κατηφορίζει το πέτρινο μονοπάτι ο φθινοπωρινός επισκέπτης του νησιού...
Κάπως έτσι στον τουρισμό το νησί ξέμεινε πίσω στον τουριστικό χάρτη των Κυκλάδων. Κατεβαίνει ο επισκέπτης στο Γαύριο και βλέπει ένα απέραντο πάρκινγκ και ξυλοκατασκεύες ετερόκλητες με νάυλον στην παραλία. Καμία ομοιομορφία. Καθένας και το τσαντίρι του. Πηγαίνει στην Χώρα και βλέπει μαγαζιά στη σειρά άλλο με τέντα, άλλο με σιδερένιο στέγαστρο, άλλο με ότι θέλει!
Πόσο προσέχτηκαν τουριστικά τα δύο πέτρινα θεατράκια: ένα στο Κόρθι (επί Μαίρης Σκόρδου) κι ένα στο Γαύριο (επί Τασούλας Μαμάη). Αυτό του Γαυρίου, που χρησιμοποιεί ο Φιλοπρόοδος, έχει μπροστά του ένα κοντέινερ!!! Το άλλο του Κορθίου δεν έχει αξιοποιηθεί εδώ και χρόνια! Ευτυχώς που βρέθηκε μια ιδιωτική πρωτοβουλία (του Αλκιβιάδη Τάτου) και το νησί απόκτησε ένα εξαιρετικό πέτρινο θέατρο και επιπλέον και το φεστιβάλ Άνδρου. Διαφορετικά δεν θα είχε κάτι να δείξει ούτε εφέτος κάτι καινούριο και αξιόλογο στον καλοκαιρινό ορίζοντα.
Το ίδιο μπορεί να πούμε και για πιστοποιημένα σήμερα διεθνώς πέτρινα μονοπάτια της Άνδρου. Πρωτοβουλία ιδιωτών κι αυτά. Από ντην Όλγα Καραγιάννη και την ομάδα της που δούλεψε με μεράκι μέχρι τον Σπύρο Πολέμη που τα χρηματοδότησε. Αν δεν ήταν και αυτοί η Άνδρος θα αγνοούσε ακόμα αυτά που είχε...
Κάποιοι πήραν την πρωτοβουλία άφησαν πίσω σκοπιμότητες και καρέκλες και ανέδειξαν το "βίος" της Άνδρου, τα παλιά πέτρινα μονοπάτια. Παράδειγμά προς μίμηση...
Μοιάζει κακόγουστο αστείο ένα νησί με τόσα τρεχούμενα και επιφανειακά νερά να πάσχει από …νερό! Εδώ και χρόνια τρέχουν οι πηγές και τα ποτιστικά αυλάκια στη θάλασσα χωρίς να υπάρχει μια υδατοδεξαμενή! Το Γαύριο ξέμεινε από νερό και στηριζεται σε βαθειές γεωτρήσεις (80 μέτρα). Το τουριστικό Μπατσί υδρεύεται με "σκληρό" νερό, με μεγάλη περιεκτικότητα σε άλατα, που η άντληση του κοστίζει λόγω του βάθους των γεωτρήσεων (180-200 μέτρα)! Ελάχιστοι σκέφτηκαν πως ο οικισμός θα μπορούσε να υδρεύεται δια φυσικής ροής από τις επιφανειακές πηγές της Άρνης!
Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που προσπαθούν κόντρα στο ρεύμα. Εφέτος η υδροδότηση, παρά τις ελλείψεις στις υποδομές, ήταν πιο αποτελεσματική λόγω της εργατικότητας του υπεύθυνου Αντώνη Λάβδα και της συνεργασίας του με όλους χωρίς προσωπικές στρατηγικές ή πολιτικές εντάσεις! Ακόμα εφέτος λόγω πρωτοβουλίας του επάρχου άνοιξε μια σοβαρή συζήτηση (πρώτη φορά) για το χωροταξικό και συζητήθηκε επιτέλους στο νησί μεταξύ των παραγωγών το θέμα του πρωτογενή τομέα, της ρύπανσης από τα απόβλητα των γεωργικών και κτηνοτροφικών μονάδων, αλλά και της έλλειψης τυποποίησης και πιστοποίησης που οδηγεί στο μαράζωμα την αγροτική παραγωγή του νησιού. Επιπλέον πρώτη φορά στον πρωτογενή τομέα έγινε επιτέλους και ένα έργο. Η Άνδρος μετά την εντελώς ανεπιτυχή και καταστροφική διαχείριση πολλών χρόνων από τον Δήμο Υδρούσας των σφαγείων του νησιού (ακόμα χρωστάει της Μιχαλούς ο πρώην Δήμος) απέκτησε πιστοποιημένα σφαγεία στο Γαύριο! Έναντι ελάχιστου τιμήματος χάρη στην αθόρυβη και συστηματική δουλειά της Μαρίας Μαμάη. Όλα τα παραπάνω μόνο από την αθόρυβη προσήλωση και την προσωπική δουλειά τριών ανθρώπων.
Δυστυχώς όμως οι περισσότεροι στις δημόσιες καρέκλες είναι "για το θεαθήναι"! Και το χειρότερο η μια ηγεσία αγνοεί την προηγούμενη με αποτέλεσμα τα έργα να προχωράνε δύσκολα ή καθόλου!
Ένα απλό παράδειγμα: από τον καιρό του Δημήτρη Γιαννιση (1998-2002), όταν έγιναν μερικά σοβαρά έργα στην Χώρα (γήπεδο, δημαρχείο, χωρόθέτηση βιολογικού, διπλογραφικό σύστημα κλπ) και εκπονήθηκαν οι πρώτες μετά από χρόνια σοβαρές μελέτες (βιολογικός, απόχεύτεση, πεζογέφυρα, υπογειοποίηση καλωδίων, κλπ) μέχρι την τελευταία διετία του Γιάννη Γλυνού (2012-2014) όταν ξεκίνησαν μερικά σοβαρά έργα (θέατρο, βιολογικός, αποχέτευση, πεζογέφυρα, ολοκλήρωση υπογειοποίησης κλπ) μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα πέρασε μια ολόκληρη δεκετία με πενιχρό έργο...
Ποιος φταίει γι' αυτή την κατάσταση; Πάντα... οι ''αλλοι"! Ή, φταίει η... κυβέρνηση! Ή, η... κρίση; Φέτος ακούσαμε πως φταίει και η... "αρχαιολογία" που τα σκουπίδια μας είναι στους δρόμους!!!
"Φταίει", ακούσαμε, "η αρχαιολογία που είναι τα σκουπίδια στους δρόμους"! Φταίει δηλαδή ο μοναδικός στο Αιγαίο οικισμός του Στρόφιλα του 4000 π.Χ. (πάνω) για το άθλιο θέαμα της Σταυροπέδας του 2015 μ.Χ. (κάτω)!!! Επιχείρημα κι αυτό ε;
Άραγε ποιος φταίει που αντί να γίνονται μελέτες ή να σχεδιάζονται νέα έργα το δημοτικό συμβούλιο της Άνδρου αναλώνεται σε προσωπικούς διαπληκτίζονται μιλώντας συνεχώς για το παρελθόν; Ποιος φταίει που αντί να μιλούν για το μέλλον του νησιού ερίζουν σε ποιον εισαγγελέα θα προσφύγουν τα πολιτικά στελεχη της Άνδρου για να λύσουν ...τις πολιτικές τους διαφορές;
- Αλήθεια ποιο είναι το πολιτικό συμπέρασμα από την πρώτη αποτίμηση των ορκωτών για το 2011 και το 2012;
Μάθαμε πως ο Δήμος Άνδρου κατά τα πρώτα δύο χρόνια, μετά την ενοποίηση, ήταν ένα χάος και πως έγιναν πολλά λάθη και παράτυπες εγγραφές. Μάθαμε αυτά που ξέραμε απο το φθινόπωρο του 2014 και τα οποία κρίθηκαν πολιτικά τον Μάιο του 2014!!!
- Αληθεια πόσο κόστισε για να μάθουμε από 3-4 λογιστικές εταιρείες (η μια έβγαινε η άλλη έμπαινε εδώ και ενάμιση χρόνο) αυτά που όλοι ξέραμε και που είχε πλέον παραδεχτεί και η απερχόμενη διοίκηση;
Οι ηγεσίες του νησιού, με ελάχιστες εξαιρέσεις, αναλώνονται σε πολιτικές αλληλοκατηγορίες και στο τελος καταφεύγουν σε μπαλώματα του σήμερα. Όταν ξεφτίζουν τα μπαλώματα του σήμερα ανακαλύπτουμε όλοι πως δεν υπήρξε πρόβλεψη για το αύριο.
Σπάνιο φθινοπωρινό κρινάκι της Άνδρου ανάμεσα στις πέτρες του μονοπατιού. Ας αγαπήσουμε και ας διασώσουμε τις όμορφες εικόνες του νησιού μας...
Με κάτι τέτοιες «πολιτικές» η πανέμορφη Άνδρος:
- Ξέμεινε με τα μπαλώματα αντί να βρει λύσεις.
- Ξέμεινε στις ημερίδες και στις ενημερώσεις αντί για έργα!
- Ξέμεινε με την ομορφιά αλλά με λειψές υποδομές!
- Ξέμεινε στις προσωπικες στρατηγικές αντί να σχεδιάσει ένα ομαδικό μέλλον!
Μήπως ήρθε καιρός να βγούμε από το καβούκι μας; Μήπως ήρθε ο καιρός οι νέοι να ξεπεράσουν τα τετριμένα που κρατούν πίσω την βουβή κοινωνία; Μήπως πρέπει οι δυναμικές ηλκίες να δουν την μικροπολιτική των "σογιών" και των "υποχρεώσεων των ρουσφετιών" και την παραπολιτική των αφορισμών και του "κραξίματος"; Να δούμε έστω και μόνοι ή με όσους συμβούλους θέλουν να δουλέψουν το τι πρέπει να γίνει τον αγροτικό τομέα! Να δούμε μέσα από τους επαγγελματικούς συλλόγους το τι πρέπει να γίνει στον τουρισμό και στις επιχειρήσεις! Ο Εμπορικός Σύλλογος Άνδρου απέκτησε μια διοίκηση από νέα παιδιά. Μήπως πρέπει να προτείνει αυτός μια συνολική εικόνα των καταστημάτων της Χώρας; Το ίδιο και ο Σύλλογος Ενοικιαζομένων Μπατσίου. Μήπως πρέπει Ο Σύλλογος Επαγγελματιών Γαυρίου να κάνει κάτι για να αλλάξει η εικόνα του λιμανιού;
Αν όλοι απλώς περιμένουμε να γίνει "κάτι" από τους άλλους η κατάληξη είναι γνωστή εδώ και χρόνια. Θα είμαστε "στο ίδιο έργο θεατές" όπως κάπου εύστοχα γράφτηκε...
(Βασικά σημεία από το παρακάτω κειμενο δημοσιεύθηκαν το καλοκαίρι 2009 στην Ανδριακή. Το είχα ξεχάσει μέχρι που ένας αναγνώστης το ανάρτησε στο f/b του Εν Άνδρω. Τον ευχαριστώ. Έκτοτε το ξανάγραψα επικαιροποιώντας το, αλλά κρατώντας τα βασικά επιχειρήματα.)