Εν Άνδρω

Βουρκωτή, χωριό λογοτεχνών. Χαμένη πάνω στα βουνά και στην ομίχλη. Τελευταίος σταθμός πριν το Πέταλο και την Κουβάρα. Χωριό με βαθιά αίσθηση στον χρόνο και στην ιστορία. Και ανθρώπους ψυχανεμισμένους στα δύσκολα των καιρών... (φωτ. αρχείο Εν Άνδρω).

Την ανδριώτισα λογοτέχνιδα Ιουλία Ζαννάκη από την Βουρκωτή την έχετε γνωρίσει αρκετά καλά μέσα από τις λογοτεχνικές και ναυτικές στήλες του Εν Άνδρω. Μαζί με τον Βασίλη Μαλταμπέ, επίσης από την Βουρκωτή, αποτελούν ένα λογοτεχνικό δίδυμο του ξεχασμένου κι όμορφου ορεινού χωριού που έφτασε μέχρι εμάς από διαφορετικούς δρόμους.

Οι στήλες μας από την αρχή ορθάνοιχτες σε όσους γράφουν. Και ιδίως σε όλους όσους αποτυπώνουν με εξαιρετικό τρόπο τα μικρά και μεγάλα της ζωής στο νησί και στον κόσμο. Γιατί το νησί μας δεν είναι μόνο του ξεκομμένο από τον κόσμο. Και γιατί ο κόσμος δεν είναι τόσο μακριά όσο νομίζουν μερικοί στο νησί. Ιδίως όταν αυτοί που γράφουν για τον κόσμο τόσο καλά είναι από το νησί. Πόσο μάλλον που μερικά γεγονότα αυτές τις δύσκολες μέρες πλησιάζουν επικίνδυνα το Αιγαίο που μας αγκαλιάζει από παντού. Οι πολεμικές ιαχές έχουν ήδη αρχίσει εδώ και καιρό. Και φτάνουν ολοένα κοντύτερα. Οι στιγμές ολοένα και δυσκολεύουν. 

Βόρεια Άνδρος. Το απέραντο του Αιγαίου που συναντά την ζωή και καμιά φορά τον πόλεμο... (φωτ. αρχαίο Εν Άνδρω). 

Θα αναφέρω ένα μικρό περιστατικό για να δώσω το μέγεθος της κρισιμότητας. Χτες βράδυ ξαφνικά μετά από πολύ καιρό με πήρε τηλέφωνο ανήσυχος ο φίλος Νίκος Κουτσού, παλιός έμπειρος Κύπριος πολιτικός. Γνωριστήκαμε στην Λευκωσία τις δύσκολες μέρες του 2004 όταν ως προσκεκλημένος της κυπριακής κυβέρνησης ήμουν εκεί να καταγράψω τα απόνερα του κρίσιμου δημοψηφίσματος για το αλήστου μνήμης σχέδιο Ανάν. Ήθελε να συζητήσουμε τα μεγάλα και τα κρίσιμα που τρέχουν αυτές τις μέρες στις θάλασσες, που μας περιβάλλουν και τους δύο.

Η ανησυχία του έκδηλη: «αν αντέξετε εσείς εκεί θα αντέξουμε κι εμείς εδώ…» κατέληξε στο τέλος. Η προτροπή μου ήταν να δει την μεγάλη εικόνα που μας περιβάλλει και να κατανοήσει τα συμφέροντα και τις προτεραιότητες των «παικτών», μεγάλων και μικρών, που παίζουν γύρω μας, αλλά και να εκτιμήσει και τις δικές μας κινήσεις στην σκακιέρα ενός ακήρυκτου πολέμου, που έχει ξεσπάσει στην περιοχή. Κλείσαμε το τηλέφωνο λίγο περισσότερο αισιόδοξοι σε μια απαισιόδοξη εποχή.

Ο δρόμος από την Βουρκωτή προς την Άρνη. Θολές εποχές κι διαδρομές μες την ομίχλη... (φωτ. αρχείου Εν Άνδρω).

Λίγο αργότερα με πήρε τηλέφωνο η Ιουλία Ζαννάκη. «Σου έχω στείλει ένα λογοτέχνημα μου, την ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ, και δεν το έχεις δημοσιεύσει. Μήπως είναι καιρός να το βάλεις μέρες που είναι;»

Το ξανακοίταξα κι έμεινα άναυδος. Το είχα λάβει στις 5 Μαρτίου 2017. Κι ήταν σα να το είχε γράψει μόλις χτες! Η τέχνη καμιά φορά μπορεί μέσα από την ευαισθησία του καλλιτέχνη, του δημιουργού, του λογοτέχνη και προβλέπει απίστευτα πράγματα. Κάτι που τότε φαινόταν "προφητεία" μακρινή σήμερα έμοιαζε πιο επίκαιρο από ποτέ.

Αντί άλλης αναλύσεως δημοσιεύουμε το προφητικό κείμενο της Ιουλίας Ζαννάκη που με τα μάτια της ψυχής ορθάνοιχτα «είδε» την τραγική εμπειρία του πολέμου, που έχει ξεσπάσει δίπλα μας στη Μεσόγειο. Εκεί όπου μικρές και μεγαλύτερες δυνάμεις πολεμούν «δι’ αντιπροσώπων»! Στη Λιβύη, όπου έχουμε μπλέξει κι εμείς με πολλούς τρόπους. Το site μας που σας κρατά συντροφιά και σας ενημερώνει για την Άνδρο αυτή τη φορά θα κάνει ένα μικρό άλμα ακολουθώντας μια λογοτεχνική «προφητεία πολέμου» που έγραψε μια ευαίσθητη ανδριώτισα λογοτέχνης, η οποία περιγράφει με "εικόνες" της ψυχής όσα "βλέπει" και συμβαίνουν στον περίγυρο μας…

Διαμαντής Μπασαντής

 

ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ

Της Ιουλίας Ζαννάκη

 

Όχι δεν είναι τ' άλογα του πολέμου. Είναι άλογα στην Βουρκωτή. Φιλειρηνικά που μοιάζει να μην καταλαβαίνουν τα κακά της μοίρας των ανθρώπων.. (φωτ. αρχείου Εν Άνδρω).

Αναβρασμός τρομερός στα μυστηριώδη σπλάχνα της γης που γεννά τα ηφαίστεια. Από τα έγκατα της θάλασσας βουητό αλλοφροσύνης και ο Πόλεμος  ξεπηδά πάνοπλος.

Στις νεκρές πολιτείες, στις παλιές αγορές θρήνοι, ολολυγμοί κι εκκλησίες αλειτούργητες και των όπλων η κλαγγή έρπει σαν φίδι στον κόρφο μας.

Στο ανώφλι το κλειδί κι η Γη μου καρτερεί την συγκομιδή και το θέρος. Τα δένδρα ακλάδευτα, τα παράσιτα που θεριεύουν και το τζάκι μου ανάβει ο ιερόσυλος.

Πρόσφυγες αργοδιαβαίνουν, αφυδατωμένες μορφές ασκητών, μ’ απλανές νεκρό βλέμμα. Αρπακτικά και θηρία με μιλιά και όψη ανθρώπου και λαβωμένοι δίχως ταυτότητα.

Γλυκόηχος θροΐζει στο γυναικείο κορμί, ο αγέρας. Μύρωμα λατρευτικό στον οπωρώνα θέλγει, βυθίζει σε νάρκη κι ολόγυρα βιαστές, άρπαγες, βεβηλώνουν.

O ήχος του σαντουριού αργοδιαβαίνει τα σοκάκια, οι μάνες των ψαράδων σιγοψέλνουν τα πάθη τους. Κι αφιονισμένοι βάρβαροι ολόγυρα.

Γκριζόχρωμες σκηνές στην έρημο, βαθουλωμένα μάτια απ’ την αγρύπνια και χέρια σκελετωμένων απλώνονται στο μάταιο έλεος και τα Έθνη αποστρέφουν το πρόσωπο.

Τα ερίφια και τα πρόβατα ορμούνε στο βάραθρο και μακελάρηδες με στολή, μ’ αλαλαγμούς σπέρνουν τον όλεθρο.

Και στην άκρη αδιάφοροι οι πατρόνες.

Γογγυσμοί και προφητείες στις ακτές θαλασσογραφούν τον επερχόμενο κίνδυνο.Μαντατοφόροι δασύφωνοι και ο ρόχθος απαίσιος αντιβουίζει στα βράχια: ο εχθρός … ο εχθρός … ο εχθρός …

Κι άγουροι διαφεντεύουν.

Ξέπνοοι οι ήχοι της κιθάρας στο παραγώνι του Αιγαίου σβήνουν στους ιριδισμούς του πελάγους. Η λησμοσύνη πλανεύτρα και τα λάβαρα απερίσκεπτα και αθρήνητο το γλυπτούργημα διαμελίζεται λαβωμένο. Και Αυτοί δραπετεύουν.