Η Ευρώπη σε αστάθεια
Του Χρήστου Οικονόμου
Η καθαρή ήττα της Ευρώπης στην Κριμαία, λειτούργησε ως προειδοποιητικό εγερτήριο για την Ουάσιγκτον και τα συμφέροντά της στη Γηραιά 'Ηπειρο. Τουλάχιστον αυτό αποκαλύπτει η "επιστροφή των Η.Π.Α." στο ευρασιατικό γεωπολιτικό σκηνικό. Βέβαια η αμερικανική παρέμβαση στη διαμάχη με τη Ρωσία αφορά για την ώρα μέτρα οικονομικού χαρακτήρα και -φυσικά- ούτε λόγος για κάτι δραστικότερο! Άλλωστε, η ενεργοποίηση του στρατιωτικού μετώπου κατά των τζιχαντιστών στο Ιράκ και τη Συρία, δεν αφήνει περιθώρια στον πρόεδρο Ομπάμα για κάτι περισσότερο.
Υπενθυμίζεται ότι πριν την προσάρτηση της Κριμαίας, οι Ουκρανοί με τους Ευρωπαίους αποπειράθηκαν να «εξευρωπαΐσουν» βιαίως την ανατολική πλευρά της χώρας, κόντρα στις αντοχές των πληθυσμών και τις εν γένει ιστορικές φορτίσεις της περιοχής. Η «άτσαλη» ευρωπαϊκή παρέμβαση (συνέχεια μιας ανάλογα αποτυχημένης ευρωπαϊκής παρέμβασης στο αραβικό βορειο-αφρικανικό «τόξο»), ενεργοποίησε έτι περαιτέρω τον διεθνή ρόλο της Μόσχας, που επί προεδρίας Πούτιν και εξοπλισμένη με το τεράστιο πλεονέκτημα των ενεργειακών αποθεμάτων της, εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ετοιμότητα παρά ποτέ, από την εποχή της κατάρρευσης του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ήδη η Ρωσία επιδιώκει να αποκαταστήσει σε ρεαλιστική πλέον βάση το ιστορικό όραμα της ρωσικής πρόσβασης προς την Μεσόγειο. Αυτό δείχνει τόσο η στάση τους τόσο στην Ουκρανία όσο και αυτή στη Συρία.
Όμως, ανεξαρτήτως του τι κάνουν οι Η.Π.Α. και τι σχεδιάζουν οι Ρώσοι, το μέχρι στιγμής αποτέλεσμα της εντατικής διεθνούς ευρωπαϊκής επαναδραστηριοποίησης στον πολιτικό της περίγυρο (υπό τη γερμανική ηγεμονία για πρώτη φορά μετά την αναστάτωση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου), είναι μια μεγαλοπρεπέστατη ήττα των Βρυξελλών! Την ίδια ώρα, παρά την οικονομική ευρωστία του Βερολίνου η οικονομική κρίση στην ευρωζώνη συνεχίζεται επιβεβαιώνοντας ότι δεν ήταν η Ελλάδα υπαίτια για όλα όσα συνέβησαν, αλλά όπως αποδείχθηκε το πρόβλημα ήταν και είναι ευρωπαϊκό. Ο συνδυασμός γεωπολιτικής αποσταθεροποίησης και οικονομικής κρίσης δημιουργεί ένα σκηνικό μιας ανομολόγητης ευρωπαϊκής αστάθειας. Η Ευρώπη έχει εισέλθει στη δίνη που μπορεί στο μέλλον να την οδηγήσει σε μια πιθανή περιθωριοποίηση της.
Αν, μάλιστα, η γεωπολιτική αποσταθεροποίηση στο ευρύτερο περιβάλλον της προσλάβει μονιμότερα χαρακτηριστικά ή εκτραχυνθεί σε περαιτέρω στρατιωτικές αντιπαραθέσεις (ήδη υπάρχει πρόβλημα αυτή τη στιγμή στο συρο-ιρακινό μέτωπο όπου έχουν εμπλακεί Γάλλοι, Άγγλοι και Γερμανοί) τοτε ίσως τα πράγματα θα επιδεινωθούν και η οικονομική κρίση θα μεταλλαχθεί και σε πολιτική. Κάπου εκεί η Ευρωπαϊκή Ένωση πιθανότατα να αντιμετωπίσει και σοβαρότατα προβλήματα συνοχής.
Το μόνο σημείο αισιοδοξίας είναι ότι η η οικονομική κρίση καθιστά δύσκολη την πολεμική αναμέτρηση. Φυσικά κανείς δεν εύχεται την ευρωπαϊκή αποσταθεροποίηση. Ωστόσο, η ιστορία δεν γράφεται με ευχές αλλά με αποφάσεις. Και η παρούσα ηγεσία των ευρωπαίων ελάχιστα πείθει πως διαθέτει το βάρος για να χειριστεί επιτυχώς τα περίπλοκα προβλήματα της εποχής μας.
