Η τριμερής συμφωνία Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου
Του Χρήστου Οικονόμου
Η επιτευχθείσα συμφωνία Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη που δημιουργεί νέα δεδομένα στην ανατολική Μεσόγειο. Είναι φανερό πως κίνητρο για την επίτευξη της συμφωνίας ήταν τα ενεργειακά θέματα. Ωστόσο, οι νέες γεωπολιτικές συνθήκες και η γενικευμένη αίσθηση ότι αλλάζει το σκηνικό του συσχετισμού δυνάμεων στην περιοχή αποτελεί σοβαρή ένδειξη της κατάρρευσης του μεταπολεμικού διπολισμού. Νέα δεδομένα δημιουργούνται πλέον στα οποία βλέπουμε πως:
1. Η Τουρκία βλέπει να χάνει βαθμιαία το γεωπολιτικό βάρος που είχε την ψυχροπολεμική εποχή και των «σφαιρών επιρροής» Ανατολής-Δύσης.
2. Το Ισραήλ έχει πλέον χώρες και δυνάμεις στην περιοχή, όπως η Αίγυπτος, που έχουν μεγαλύτερο συμφέρον να έχουν σχέση μαζί του, αντί να εμμείνουν στον ισλαμισμό και στον παναραβισμό, που κάθε άλλο παρά ωφέλησε τα τελευταία πενήντα χρόνια.
3. Ο δεδομένος και ιστορικά απαρασάλευτος άξονας Αθήνας-Λευκωσίας, αποδεικνύεται πολύ μεγάλης στρατηγικής σημασίας γιατί αποκτά νέα σημασία με τον άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.
4. Η αμερικανική «λύση» για εξαγωγή πετρελαίου από σχιστόλιθο, αλλάζει τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Γιατί εξωθεί σε επίσπευση εκμετάλλευσης των αποθεμάτων υδρογονανθράκων - στις χώρες που διαθέτουν τέτοια αποθέματα. Στρατηγική επιδίωξη είναι οι συμφωνίες για τα νέα αποθέματα να γίνουν το συντομότερο στα επίπεδα τιμών που είναι ακόμα σήμερα.
5. Υπάρχει πλέον περιορισμός των ορίων της αμερικανικής διείσδυσης στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Αυτό επιτρέπει μεγαλύτερη «εθνική αυτονομία» στη διαμόρφωση της τρέχουσας πολιτικής. Έτσι, π.χ. η Αιγύπτός νοιώθει περισσότερο ελεύθερη να αναδιαμορφώσει τις συμμαχίες της οικοδομώντας την νέα τριγωνική σχέση της με την Ελλάδα και την Κύπρο, έναντι της Τουρκίας, ενώ συγχρόνως κάνει και άνοιγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συμπέρασμα: Η τριμερής συμφωνία Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου έρχεταιν αυτή τη στιγμή και διαδραματίζει έναν νέο και ιδιαίτερο ρόλο. Σε κάθε περίπτωση, η νευρική και μη παραγωγική - για τα συμφέροντα των ίδιων - τουρκική αντίδραση απέναντι στις νέες εξελίξεις, αναμφίβολα συνέβαλε ώστε να επιταχύνει την προσέγγιση των τριών χωρών. Η Τουρκία απέτυχε να αποτρέψει τις εξελίξεις που απευχόταν.
