Οι ελέφαντες και τα μυρμήγκια
Toυ Χρήστου Οικονόμου
Υπάρχει μια συγκεχυμένη εικόνα των πληροφοριών που έρχονται από το εξωτερικό σχετικά με την Ελλάδα και την τελευταία αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος οικονομικής σταθεροποίησης. Οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών γνωρίζουν πως οι λάθος χειρισμοί του ελληνικού ζητήματος προκάλεσαν μεγαλύτερη αναστάτωση απ’ όσο το αντικειμενικό βάρος της ελληνικής οικονομίας στην ευρωζώνη.
Την ίδια στιγμή μεγάλα οικονομικά ινστιτούτα και σοβαροί διεθνείς αναλυτές επιμένουν ότι ο υφεσιακός κύκλος στην Ευρώπη είναι πλέον εξαιρετικά δύσκολο να ελεγχθεί. Συνεπώς δεν υπάρχουν περιθώρια για καμιά χαλαρότητα έναντι της Ελλάδας.
Η διοίκηση της Κομισιόν έχει καταλήξει στην εκτίμηση ότι ακόμη και με μεγαλύτερη ρευστότητα, δεν θα μπορούσε να ανακάμψει η κατανάλωση στην Ευρώπη και να αποφευχθεί ο αποπληθωρισμός. Και αυτό γιατί πλέον η κατάσταση στην ευρωζώνη δεν είναι πια ένα απλό νομισματοπιστωτικό αδιέξοδο, όπως θεωρήθηκε μέχρι σήμερα, αλλά έχει γίνει παραγωγικό πρόβλημα με επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία.
Με τον πρωτογενή τομέα στην Ευρώπη παγιδευμένο στη λαβίδα του «σκληρού νομίσματος», τις υπηρεσίες εγκλωβισμένες στην ασφυξία ρευστότητας (ένεκα της νομισματοπιστωτικής στενότητας) και την ευρωπαϊκή βιομηχανία χωρίς καταναλωτές-πελάτες ολοένα και περισσότεροι αναρωτιούνται πώς θα μπορούσε να ορθοποδήσει η ευρωζώνη. Βάλτε σε όλα αυτά και το εμπάργκο στην Ρωσία που έχει στριμώξει όλους, ακόμα και την γερμανική οικονομία που χάνει μια από τις μεγαλύτερες εξαγωγικές αγορές της.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό ο κ. Γιουνγκέρ και οι σύμβουλοι του ανέλαβαν τα καθήκοντά τους. Ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν τηρεί προσεκτικές αποστάσεις από τον προκάτοχό του κ. Μπαρόζο ο οποίος χειρίστηκε την κρίση κατά την περίοδο 2008-2014. Οι τεχνοκράτες που πλαισιώνουν τον κ. Γιουνγκέρ έχουν διαπιστώσει σοβαρότατα μεθοδολογικά και τεχνικά προβλήματα και αστοχίες στους χειρισμούς της απελθούσας Επιτροπής και τα έχουν μάλιστα κοστολογήσει.
Είναι προφανές πως ο κ. Γιουνγκέρ είχε προετοιμαστεί καλά (έτσι δεν αιφνιδιάστηκε και από την επίθεση που δέχτηκε για την υπόθεση του φορολογικού παραδείσου του Λουξεμβούργου). Και δείχνει να διαθέτει επιτελείο και ισχυρή άμυνα, εάν τυχόν οι σε βάρος του επιθέσεις παραταθούν.
Τα παραπάνω δείχνουν πως η κρίση στην ευρωζώνη περιορίζει τις δυνατότητες των ευρωπαίων να είναι χαλαροί έναντι της Ελλάδας και έτσι η τρόικα πιέζει ακόμα περισσότερο την Αθήνα.
Ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ξεκινά μέσα σε μια οξυνόμενη κρίση και έτσι είναι εξαρτώμενος πολύ περισσότερο από την ευρωπαϊκή πολιτική τάξη απ’ όσο οι προκάτοχοί του. Η σχετική αναβάθμιση του ευρωκοινοβουλίου είναι το μόνο θετικό στοιχείο. Όμως, η μέχρι σήμερα εξέλιξη της κρίσης λόγω:
(α) της αρχικής υποτίμησής της, (β) της εν συνεχεία χρονικής παράτασής, (γ) και της συνολικά εσφαλμένης διαχείρισής της οδήγησε μια αρχικά νομισματική κρίση σε μια κρίση της πραγματικής οικονομίας. Στη συνέχεια ήρθε και η γεωπολιτική κρίση στην Ουκρανία και όλα κατέληξαν σε μια κρίση πολιτικής των ευρωπαϊκών θεσμών.
Μέσα σε αυτό το περίπλοκο σκηνικό η Ελλάδα, θέλοντας και μη, έχει εμπλακεί σε μια εξαιρετικά σύνθετη διαμάχη, που αν και δεν είναι αυτή υπαίτια για όλα όσα συμβαίνουν εντούτοις φαίνεται αδύνατο να μπορεί να ξεφύγει χωρίς συνέπειες. Δυστυχώς πρόκειται ακριβώς για την επιβεβαίωση της ρήσης: «όταν καυγαδίζουν οι ελέφαντες την πληρώνουν τα μυρμήγκια»!
___ . ___