Τρία δημόσια έργα ή αλλιώς συνέχειες και ασυνέχειες στον χρόνο
Του Διαμαντή Μπασαντή
Ο βιολογικός της Χώρας έργο αναπτυξιακής πνοής για την πόλη
Μια σειρά έργα ολοκληρώνονται αυτή την εποχή στην Χώρα της Άνδρου. Για τα τεχνικά ζητήματα τους δεν είμαστε αρμόδιοι και δεν μπορούμε να κρίνουμε. Για τις πολιτικές τους όμως πτυχές αξίζει να πούμε μερικά. Επιλέγουμε τρία από τα πλέον χαρακτηριστικά: τον βιολογικό της Χώρας, την πεζογέφυρα του Νειμποριού, την υπογειοποίηση των καλωδίων στην παλιά πόλη. Και τα τρία έργα σχεδιάστηκαν επί προηγούμενης αρχής, προχώρησαν και άρχισαν να κατασκευάζονται από μια επόμενη και θα ολοκληρωθούν επί μιας άλλης.
- Τι σημαίνει αυτό;
(α) Ότι τα δημόσια έργα χρειάζονται χρόνο. Δεν είναι όπως τα ιδιωτικά έργα που κάποιος τα αποφασίζει, τα ξεκινά και τα τελειώνει. Εδώ εμπλέκονται πολλοί, αλλά και αφορούν πολλούς. Συνεπώς ο χρόνος είναι δεδομένος και απαραίτητος. Πόσο μάλλον όταν στην χρηματοδότηση εμπλέκεται και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
(β) Ότι τα δημόσια έργα σπάνια αποφέρουν άμεσο πολιτικό όφελος σε αυτόν που τα οραματίστηκε ή σε αυτόν που τα σχεδίασε. Λόγω του χρόνου που χρειάζονται σε κάθε φάση του έργου συχνά λήγουν οι θητείες των αιρετών και τα έργα πρέπει να συνεχίσουν (αν συνεχίσουν) με τους επόμενους.
Συνεπώς κάθε διοίκηση οφείλει και να ολοκληρώσει το έργο της προκατόχου της. Αυτό είναι η συνέχεια. Αλλά και να προγραμματίσει νέα. Με τον τρόπο αυτό κάνει την τομή και ξεκινά έναν νέο οραματισμό, έναν νέο σχεδιασμό, που υπερβαίνει τους προηγούμενους. Αυτό είναι η ασυνέχεια.
Ολοκληρώνεται σταδιακά η από μακρού σχεδιασθείσα πεζογέφυρα του Νειμποριού
Και δύο πολιτικά λόγια για τα τρία έργα που αναφέραμε:
Ο βιολογικός καθαρισμός των αστικών λυμάτων της Χώρας και των γύρω χωριών (Λειβάδια, Μεσαριά, Στενιές) σχεδιάστηκε επί δημαρχίας Δημήτρη Γιαννίση. Τότε έγινε και το πρώτο σημαντικό βήμα με την χωροθέτηση του (δίπλα στο σπίτι του πρώην δημάρχου)! Ήταν μια κίνηση τολμηρή σε μια εποχή που όλοι αντιδικούσαν πόσο μακριά από την γειτονιά τους θα γινόταν το έργο.
Δυστυχώς το έργο έμεινε στο «ψυγείο» αρκετά χρόνια επί δημαρχίας Μανώλη Βάμβουκα. Κάποια στιγμή προχώρησε όμως προς το τέλος της οκταετούς θητείας του. Όπως λένε κάποιες κακές γλώσσες ίσως εσκεμμένα για κάποιους λόγους. Το έργο προκηρύχθηκε επί δημαρχίας Γιάννη Γλυνού. Και μπήκε εμπρός προς το τέλος της θητείας του. Το έργο θα ολοκληρωθεί επί δημαρχίας Θεοδόση Σουσούδη.
Το ίδιο συνέβη με την υπογειοποίηση των καλωδίων της ΔΕΗ στην παλιά πόλη, αλλά και την πεζογέφυρα του Νειμποριού. Και για τα δύο έργα οι μελέτες εκπονήθηκαν επί δημαρχίας Γιαννίση, σκόνταψαν την οκταετία Βάμβουκα και άρχισε η εκτέλεση τους στο τέλος της δημαρχίας Γλυνού. Θα ολοκληρωθούν και αυτά επί δημαρχίας Σουσούδη.
Προχωρά η κατασκευή του βιολογικού της Χώρας
Τι μας λέει η παραπάνω περιγραφή;
(α) Μας λέει πως χρειάζεται σχέδιο και όραμα για να ξεκινήσεις μια νέα διαδρομή και νέα έργα. Αλλά μόνο έτσι μπορεί να ξεπεράσεις το χτες. Μόνο έτσι μπορείς να ξεπεράσεις την απλή διαχείριση της καθημερινότητας. Πρέπει να δεις μακριά για να υπερβείς το σήμερα. Χρειάζονται τομές ή ασυνέχεια για να ξεφύγεις από την πεπατημένη.
(β) Μας λέει, όμως, πως χρειάζεται και μια συνέχεια για να ολοκληρώσεις στόχους και οράματα που τέθηκαν από προηγούμενους. Κανείς δεν προλαβαίνει να αρχίσει και να τελειώσει τα πάντα. Έτσι, κάθε διοίκηση συνεχίζει και ολοκληρώνει έργα της προηγουμένης. Διαφορετικά χάνονται οι προοπτικές που προσπάθησαν να δώσουν οι προηγούμενοι.
Για τα δημόσια έργα εκτός από "δόξα" υπάρχει και ευθύνη. Συχνά η "δόξα" προηγείται της ευθύνης που έρχεται στο τέλος.
Συνεπώς η «δόξα» ενός έργου στο τέλος «μοιράζεται» σε αρκετούς. Όσοι από τους προηγούμενους δεν έκαναν τίποτα δεν απομένει να μοιραστούν τίποτα. Και έχουμε κι από αυτούς στην Άνδρο.
Βεβαίως κάθε σωστή διοίκηση έχει χρέος να αναγνωρίζει το έργο των προηγουμένων. Αν δεν το αναγνωρίζει απλώς εμφανίζει ένα πρόσωπο μίζερο και μικροπρεπές στην κοινωνία. Αυτό θα πρέπει να γίνει κάποια στιγμή και με τα παραπάνω έργα. Καθένας έχει το μερίδιο της συνεισφοράς του. Αλλά και των ευθυνών του. Έτσι στον σχεδιασμό ευθύνη είχε ο πρώτος, στην κατασκευή ο δεύτερος και στην τελική παραλαβή και λειτουργικότητα θα έχει ο τρίτος στη σειρά δημοτικός άρχοντας.
Εδώ να πούμε και ένα παράδειγμα προς αποφυγή: θυμίζουμε (ακόμα μια φορά) πως στα εγκαίνια του νέου δημαρχείου Άνδρου, που έγιναν επί δημαρχίας Γιάννη Γλυνού, δεν υπήρξε καμία πρόσκληση γι’ αυτόν που πρόβλεψε τις ανάγκες της διοίκησης και αγόρασε το ιστορικό κτίριο Βούλγαρη: τον Δημήτρη Γιαννίση. Οι τότε εγκαινιάζοντες δεν είχαν ίχνος μεγαλοψυχίας για να του το αναγνωρίσουν. Ο μόνος που αναγνώρισε κάτι από το έργο του, γενικά κι αόριστα, ήταν κάποια στιγμή προεκλογικά ο Γιάννης Μαλταμπές!
Κι όμως όλοι ήξεραν. Αλλά κανείς δεν είχε το θάρρος ή το κουράγιο να πει κάτι τότε. Το λένε όμως αρκετοί σήμερα που ο κ. Γλυνός είναι σπίτι του. Όπως λένε και αρκετά εναντίον του κ. Θεολόγου τώρα που είναι στην γωνία. Όταν, όμως, επί δύο δεκαετίες μεσουρανούσαν στην τοπική πολιτική της Άνδρου ελάχιστοι τόλμησαν να βγουν μπροστά τους και πουν επώνυμα για τα λάθη και τις παραλείψεις τους, για τα ατοπήματα τους και την επικοινωνιακή κακομεταχείριση των αντιπάλων τους. Για χρόνια είμαστε λίγοι όσοι μιλάγαμε για όλα αυτά. Τώρα πολλοί πλειοδοτούν. Αλλά έτσι είναι η πολιτική. Έτσι είναι η ζωή. Όμως, παρά τις αποσιωπήσεις και τα ατοπήματα, όλοι βλέπουν και ξέρουν. Και όλοι κρίνονται στο τέλος.
Και κάτι σημαντικό: τα δημόσια έργα δεν έχουν μόνο «δόξα», αλλά έχουν και ευθύνες. Και μάλιστα διαχρονικές. Μπορεί την "δόξα" να την διεκδικούν όλοι. Ακόμα και αυτοί που δεν έβαλαν το λιθαράκι τους κι απλώς π.χ. έτυχε να είναι εκεί. Αλλά οι ευθύνες έρχονται συνήθως στο τέλος και έχουν να κάνουν τόσο με την κατασκευή όσο και με την λειτουργία. Αν, λοιπόν, στο τέλος της μακράς διαδρομής βρεθούν λάθη, κακή λειτουργία κλπ όλοι θα έχουν κι εκεί μερίδιο. Καθένας και από το πόστο του. Από εκείνον που το σχεδίασε ή εκείνον που το εκτέλεσε μέχρι και εκείνον που το παρέλαβε. Άρα, ο δημόσιος βίος δεν έχει μόνο χειροκροτήματα, αλλά έχει και ευθύνες. Δυστυχώς όμως όλοι λατρεύουν τα χειροκροτήματα και όλοι αποφεύγουν τις ευθύνες. Ειδικά στην Ελλάδα...