Εν Άνδρω

Αλεξάνδρα Σκαμάγκα

Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ MSc

Οι καμένες εκτάσεις στη Βόρεια Εύβοια όπως αποτυπώνονται στο σύστημα Κοπέρνικος του ΥΠΕΣ

Λίγο πιο αισιόδοξη, με τον καπνό από τις μεγάλες φωτιές του μηνός ακόμα στα ρουθούνια, επιχειρώ να θέσω τον «δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων" γιατί πολύ χέρι πέφτει ολούθε, το κοντό μας και το μακρύ μας όλοι, τα δε δεινά τυγχάνουν δυστυχώς επαναλαμβανόμενα!

Δεν χρειαζόταν να μας το πουν οι Ρουμάνοι, ούτε διαψεύσεις τύπου "fake news", για να γίνει επιτέλους αντιληπτό το πρόβλημα, της χρόνιας αγκύλωσης των δασαρχείων της χώρας, στο να επιτρέπουν βάσει προδιαγραφών, πρακτικές πρόληψης δασικών πυρκαγιών. Δηλαδή ετήσιους καθαρισμούς καύσιμης φυτικής ύλης και άνοιγμα αντιπυρικών ζωνών.

Δυστυχώς τα δασαρχεία τηρούν συχνά στάση πλήρους άρνησης, τείνοντας έτσι στην "ισοφάριση" παλιών αμαρτιών τους, από έναν ενδοτισμό σε "πιέσεις", που έχει οδηγήσει σε μεγάλες καταπατήσεις και αλλοιώσεις χαρακτήρα, στο δασικό μας πλούτο. Ας μην λησμονείται βέβαια και η συμβολή στην ακινησία τους, μιας καθυστέρησης επί πολλές δεκαετίες, στην σύνταξη και εφαρμογή εθνικού κτηματολογίου και δασολογίου, που υπέθαλπε την αυθαίρετη εκμετάλλευση της γης, από τοπικές και άλλες "μαφίες", σε βαθμό να ελέγχονται ολόκληρες περιοχές αλλά και διοικήσεις.

Για την πρόληψη έχει γίνει φανερή η ανάγκη ύπαρξης, οργάνωσης, εκπαίδευσης και ετοιμότητας στελεχών σε τοπικό επίπεδο, με στόχο την συνεχή επιτήρηση των δασικών περιοχών, κατά τις επικίνδυνες περιόδους. Χρειάζεται θεσμοποιημένη συνεργασία τοπικών παραγόντων με ειδικά εκπαιδευμένα σώματα. Γιατί έτσι κερδίζεται ή χάνεται η πρόληψη, αλλά σε πολλές περιπτώσεις και η σύλληψη των ενόχων εμπρησμών.

Ειδικά με τον Ποινικό Κώδικα των προεκλογικών τροποποιήσεων, από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2019, οι ένοχοι εμπρησμών πέφτουν στα μαλακά. Και η αυστηρή τιμωρία για εμπρησμό, ακόμα και εξ αμελείας, συνιστά σοβαρό μέτρο πρόληψης, όπως έχει αποδειχθεί από άλλες περιπτώσεις, όπως στη μείωση των θυμάτων οδικής κυκλοφορίας, με αυστηρές ποινές για παραβάσεις του Κ.Ο.Κ.      

Αν λοιπόν προστεθούν αφενός το νομικό πλαίσιο, με τη χαώδη πολυνομία και τις συχνά αντικρουόμενες διατάξεις και αφετέρου η πρακτική αδυναμία επιτήρησης των δασών, έχουμε μια εικόνα ελλειμματικών μέτρων πρόληψης δασικών πυρκαγιών, σε όλο της το μεγαλείο!! Φτάνει όμως με την ανοργανωσιά και την ατιμωρησία! Κοστίζουν πολύ σε υπάρξεις και σε όνειρα, που δίνουν ζωή στους τόπους και μια πατρίδα σε όλους μας!

Ροβιές Εύβοιας - Πηγή: Dnews by dikaiologitika.gr

Αλλεπάλληλοι εμπρησμοί και πυρκαγιές μαίνονται ακόμα σε όλη τη χώρα, παρά τις εξαγγελίες του Ιουνίου από τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας, Ν. Χαρδαλιά. Σύμφωνα με αυτές, τέθηκε τάχιστα σε ισχύ το πρόγραμμα της Πολιτικής Προστασίας «Δρυάδες», όπου για πρώτη φορά συνεργάστηκαν τα δασαρχεία, επιτρέποντας κάποιους προληπτικούς καθαρισμούς δασών και διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, σε ενδεικτικές περιοχές, κυρίως στην Αττική.

Οι θλιβερές εξελίξεις του Αυγούστου δεν σημαίνουν ότι τέτοιες πρωτοβουλίες είναι προς λάθος κατεύθυνση. Αλλά αντιθέτως, καθυστερημένες και ανεπαρκείς, αντί για συστηματικές και με επιτελική διάρθρωση και συνεργασία, σε όλα τα επίπεδα διοίκησης κι ενώ μας περισσεύουν, νέα όργανα και στελεχωμένες επιτροπές.

Μελίσσια στο χωριό Παπάδες, στη βόρεια Εύβοια - Πηγή: pellanews.gr

Στη συνέχεια ήρθαν οι πρόσφατες εξαγγελίες σοβαρών επενδύσεων, με έργα και προμήθειες, από το Ταμείο Ανάκαμψης, αξίας 4 δις ευρώ, εκεί που μέχρι προχτές ξοδεύονταν μόνο 40 εκατ. ευρώ!. Όπως ένα Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης που εκτός των άλλων θα περιλαμβάνει, 165 χιλιάδες στρέμματα στην Πάρνηθα και αναδασώσεις σε δύσβατες περιοχές. Όπως ακόμα η ανακατασκευή των πυροσβεστικών αεροσκαφών τύπου Canadair και η προμήθεια αεροσκαφών Air Tractor AT-802F, ελικοπτέρων και drones για μη επανδρωμένες πτήσεις επιτήρησης. Όπως ακόμα, η πολύ συζητούμενη υπογειοποίηση των καλωδίων μεταφοράς ρεύματος στα δάση, η προμήθεια οχημάτων πυρόσβεσης και καθαρισμού δασικών εκτάσεων αλλά και νέων ηλεκτρονικών συστημάτων πρόληψης και έγκαιρης προειδοποίησης.

Όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να έχουν δρομολογηθεί, πριν αφανιστεί άλλος ένας πολύτιμος πνεύμονας πρασίνου, όπως αυτός της Βόρειας Εύβοιας; Έπρεπε να τρίβουμε τα μάτια μας με τη συστηματικότητα, τον εξοπλισμό και την εκπαίδευση των κλιμακίων από ευρωπαϊκές πλην φτωχές χώρες όπως η Ρουμανία και η Σλοβακία που έσπευσαν σε βοήθειά μας;

Φαίνεται πως για εμάς, δεν είναι εύκολο να εφαρμοστεί το «Κάλλιον του θεραπεύειν, το προλαμβάνειν». Θα απαιτούσε μια πολιτική εγρήγορση άλλου τύπου και βαθμού, από τα αντανακλαστικά, «παντογνώστη του καφενείου», που αποτελούν το προνομιακό πεδίο συνεννόησής μας. Όσο για το πρακτικό επίπεδο, με γιουρούσια, ηρωισμούς και σωτήρες, καλύπτονται όπως – όπως, πληγές από καταχρήσεις εξουσίας, κατακερματισμούς και μισαλλοδοξίες.

Καμένα Αρκαδίας - Πηγή: kalimera-arkadia.gr

Αλλά και τώρα που δρομολογούνται επενδύσεις στην πυροπροστασία, χρειάζεται μια προσοχή: Δεν αποτελούν εγγύηση μέγιστης αξιοποίησης του πολύτιμου δημόσιου χρήματος, για τις συσσωρευμένες ελλείψεις μας, τα πλαίσια «έκτακτης ανάγκης», όπως αποδεικνύεται και στην περίπτωση του Ματιού. Ας γίνουν επιτέλους τακτικές και διαφανείς διαδικασίες, χωρίς εξαιρέσεις και φωτογραφικές διατάξεις, με ανοικτούς διαγωνισμούς και αυστηρές και αμερόληπτες διαδικασίες αξιολογήσεων, παραλαβών και δοκιμών στην πράξη, όπως προβλέπει ο νόμος.

Ας θωρακιστεί από μεροληψίες και το πλαίσιο για μια διαφανή διαχείριση των τόσο συγκινητικών δωρεών προς τους πυροπλήκτους. Από το υστέρημά τους προσφέρουν οι άνθρωποι. Κρίμα να χρησιμοποιούνται είτε για περιστασιακές αργομισθίες ψηφοφόρων, είτε για επουσιώδη έργα και όχι για υποδομές, σύμφωνα με σοβαρές προδιαγραφές και μελέτες, όχι πλέον στο πόδι. Ας μη λησμονείται πως η εφαρμογή διαδικασιών και προδιαγραφών θεσπίστηκε για την προστασία των αδυνάτων. Κι ενώ δεν μας λείπουν μελετητές, πως γίνεται να περισσεύει τόσο η προχειρότητα, σε όλα τα επίπεδα διοίκησης;

Για άλλη μια φορά μετά από μια καταστροφή, αντί να θέσουμε «τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων» αντιθέτως φαίνεται να τείνουμε «ευήκοον ους» σε σενάρια συνωμοσιολογίας που έχουν εξαπολυθεί, με αιχμή του δόρατος τις ανεμογεννήτριες. Αλήθεια όμως με τι θα μπορούσε καλύτερα να διατηρηθεί αφανώς, ένας παρασιτικού τύπου "έλεγχος" γης ή εξουσίας, παρά με ένα «κυνήγι μαγισσών»; Και πως να νομιμοποιηθούν αυθαιρεσίες ασφαλέστερα, «χωρίς να ανοίξει μύτη», παρά υπό ένα καθεστώς εξαιρέσεων, τύπου "έκτακτης ανάγκης";

Ας ωριμάσουμε επιτέλους ως κοινωνία, προστατεύοντας το δημόσιο και το κοινόχρηστο γιατί αυτό προσδίδει την αξία στο ιδιωτικό!! Έχουν περάσει ήδη 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 και ανιχνεύονται οι νοοτροπίες των από τουρκοκρατίας τσιφλικάδων, ακόμα καλά να κρατούν!!

12-08-2021