Εν Άνδρω

 

Ο Ηλίας Μαμαλάκης παρουσιάζει το βιβλίο και μαγειρεύει με τον Ευδόκιμο στις 29 Ιουλίου στo Κόρθι & 30 Ιουλίου στη Χώρα

• Τι σας έκανε τον Ευδόκιμο αγαπητό η μαγειρική του η η προσωπικότητα του;

Τον Ευδόκιμο τον γνώρισα πριν χρόνια. Είχα έρθει στην Άνδρο να κάνω ένα τηλεοπτικό επεισόδιο για την εκπομπή «μπουκιά και συχώριο». Ανάμεσα σε πολλές κυρίες και κυρίους που μαγείρεψα ήταν και ο Ευδόκιμος στην Μονή Παναχράντου. Ο Ευδόκιμος είναι συνειδητός παππάς. Το επέλεξε. Και η μαγειρική είναι μέρος της ζωής του στο μοναστήρι. Η πίστη του και η μαγειρική του με κέρδισαν. 

 

 

Ο Ηλίας Μαμαλάκης με τον Ευδόκιμο σε δείπνο στην Αθηνα προετοιμάζοντας την παρουσιάση του βιβλίου μαγειρικής του γέροντα

Τα χρόνια που πέρασαν χαθήκαμε. Εγώ ταξίδεψα πολύ στον κόσμο και αυτός ήταν προσηλωμένος στην αποστολή του. Βρεθήκαμε πριν μερικούς μήνες πάλι με αφορμή το βιβλίο μαγειρικής που ετοίμαζε. Στο βιβλίο αυτό έγραψα ήδη και τον πρόλογο. Νομίζω πως αυτή η καινούρια συνάντηση είναι η συνέχεια της φιλίας μας που άντεξε και αντέχει στον χρόνο.

Το βιβλίο μαγειρικής του Ευδόκιμου, όπου έχει γράψει τον πρόλογο ο Ηλίας Μαμαλάκης

• Ο Ευδόκιμος μαγειρεύει με τέτοιο κέφι και περιγράφει με τέτοια ζωντάνια αυτό που κάνει που εξελίσσεται σε δημιουργία…

Ο Ευδόκιμος εμπνέεται μια συνταγή και την εκτελεί όπως την εκτελούσε η μάνα μου, η θεία μου η γιαγιά μου. Αν έχει παρέα την ώρα που μαγειρεύει θα σας μιλάει και θα σας λέει κάποια ιστορία. Ή, θα σας περιγράφει την μαγειρική του. Είναι ένας απλός μάγειρας που με κέφι μαγειρεύει είτε για τους υπόλοιπους μοναχούς είτε για τους επισκέπτες του. Αν την ώρα που μαγειρεύει έχει παρέα θα μιλά και θα λέει κάποια ιστορία. Είναι μέρος της ζωής του αυτό. Ξέρετε η απλότητα είναι αυτή που δίνει μεγάλη ομορφιά στον άνθρωπο.

Μαγειρεύοντας για μερικούς φίλους επισκέπτες

• Πάντως βγάζει από μέσα του τέτοιο κέφι όταν μαγειρεύει…

Μάλλον δεν παρακολουθήσατε ποτέ την μάνα σας να μαγειρεύει…

 Αυτό δεν το σκέφτηκα ποτέ! Υπάρχει μοναστική κουζίνα και σε τι ξεχωρίζει από τις άλλες κουζίνες;

Δεν ξεχωρίζει πουθενά. Η μοναστική κουζίνα όπως βγαίνει και από τα βιβλία είναι μια απλή λαϊκή κουζίνα. Έχει μέσα ακόμα και όσα πουλάνε στα σούπερ μάρκετ. ‘Άνθρωποι είναι και οι μοναχοί και μαγειρεύουν για να επιζήσουν. Βέβαια υπάρχουν και μοναστήρια στο Άγιο Όρος όπως και η Μονή Παναχράντου που έχουν τα δικά τους περιβόλια, έχουν πουλερικά. Και αυτά είναι μέρος της κουζίνας τους. Στα περισσότερα μοναστήρια λοιπόν η κουζίνα τους είναι η ελληνική λαϊκή κουζίνα. Αυτή η κουζίνα είναι κατά κάποιο τρόπο και η κουζίνα της μητέρας μου που την Μεγάλη Σαρακοστή μαγείρευε πάντα νηστίσιμα φαγητά. Και μόνο της Τυρινής και του Ευαγγελισμού τρώγαμε ψάρι. Από αυτή την άποψη ότι έκανε η μάνα μου στη νηστεία κάνουνε και οι μοναχοί. Δηλαδή, όσπρια, λαχανικά, ζυμαρικά, χωρίς τυριά, χωρίς αυγά, χωρίς κρέατα και ψάρια. Είναι λοιπόν μια λαϊκή κουζίνα συνδεδεμένη με την ορθόδοξη παράδοση. 

• 
• Στην τράπεζα της Μονής και η κλασική μακαρονάδα για τους συνέδρους ιατρικού συνεδρίου που έγινε στην Χώρα. 
• Τελικά μπορούμε να πούμε πως η μοναστική κουζίνα έχει να κάνει με την «φτωχή κουζίνα» ή με την «μεσογειακή κουζίνα»;

Ναι, η μοναστική κουζίνα είναι μια λαϊκή κουζίνα. Μάλιστα πρέπει να πω πως το φαγητό είναι και μια παρηγορία. Μερικές φορές λοιπόν υπάρχει μια εφευρετικότητα στους μοναχούς που δεν θα την βρεις εύκολα στα σπίτια. Συνδυάζουν διάφορα υλικά στο μαγείρεμα και βγάζουν μια σύνθετη γεύση που είναι μια μορφή παρηγοριάς στη σκληρή μοναστική ζωή.

Τώρα η μεσογειακή κουζίνα είναι κάτι που αναπτύχθηκε ιδίως στην Κρήτη και έχει βάση το ελαιόλαδο. Έχει λίγο κρέας, λίγα τυροκομικά, ελάχιστα αυγά, αλλά πολλά λαχανικά, ζυμαρικά και δημητριακά. Δεν έχει όλη η Ελλάδα την μεσογειακή κουζίνα γιατί στην Μακεδονία για παράδειγμα δεν μαγειρεύουν και τόσο μεσογειακά. Όμως πλέον το μεσογειακό μοντέλο διατροφής έγινε πλέον διεθνές και το χρησιμοποιούν σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου και αναφέρεται σε μια κουζίνα που είναι ιδιαίτερα υγιεινή εξαιτίας κυρίως του ελαιολάδου.

Ζεσταίνοντας το φαγητό στην ξυλόσομπα

Και εδώ θέλω να κλείσω μιλώντας πάλι για τον Ευδόκιμο. Ο Ευδόκιμος είναι ένας απλός καλό άνθρωπος, συνειδητός μοναχός, που έχει μια αδυναμία ή ας το πούμε ένα ταλέντο στην μαγειρική. Και παρόλο που είναι ο ηγούμενος της Μονής είναι αυτός που μπαίνει στην κουζίνα και μαγειρεύει τόσο για τους μοναχούς όσο και για τους επισκέπτες του. Η μαγειρική είναι το χόμπι του και η δημιουργική απασχόληση του.

Επί 60 χρόνια έχει βοηθήσει τους Ανδριώτες, αλλά και πάρα πολλούς έξω από την Άνδρο. Απαρνήθηκε την ιδιαίτερη πατρίδα του την Μήλο και την καταγωγή του από την Κρήτη. Και έμεινε στην Άνδρο την οποία πλέον θεωρεί ιδιαίτερη πατρίδα του.

Ο Ευδόκιμος είναι ένας άνθρωπος που εμπνέει σεβασμό και αγάπη. Τον αγαπάμε. Και θα τον αγαπάμε πάντα. Και του ευχόμαστε να έχει υγεία και δύναμη συνεχίζοντας για ακόμα πολλά χρόνια να κάνει αυτό που έκανε σε όλη του την ζωή: να προσεύχεται στον θεό και να μαγειρεύει…  

 «εν Άνδρω»