Εν Άνδρω

 Της Λένας Κιτσοπούλου

 

Η Λένα Κιτσοπούλου που πρωταγωνιστεί σαν Λυσιστράτη στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου που σκηνοθέτησε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός

(Η εφετινή Λυσιστράτη του Μιχαήλ Μαρμαρινού που την υποδύεται η Λένα Κιτσοπούλου δεν είναι …μια ακόμα Λυσιστράτη. Δεν την ξεχωρίζει το απόλυτο γυμνό που παρουσιάζεται επί σκηνής ως μέρος της αρχαίας κουλτούρας. Δεν την ξεχωρίζει η απόδοση λέξεων, φράσεων και χωρίων με τον πλέον προκλητικό αριστοφανικό τρόπο. Είναι η συνολική προσπάθεια για μια άλλη οπτική του Μιχαήλ Μαρμαρινού, αλλά και η ερμηνεία της ξεχωριστής Λένας Κιτσοπούλου. Με αφορμή την παράσταση στην Άνδρο η συνεργάτιδα μας Κατερίνας Ρεμούνδου εξασφάλισε ένα κείμενο της Λ. Κιτσοπούλου για το site μας. Στο κείμενο η πρωταγωνίστρια μιλά για την Λυσιστράτη, αλλά και για τον ρόλο της στην Λυσιστράτη. Και καταλήγει για... τις Λυσιστράτες της Άνδρου!!! – Εν Άνδρω).

Εδώ ο θιάσος της Λυσιστράτης 

Η Λυσιστράτη, μια νύχτα, εν μέσω πολέμου, μαζεύει όλες τις γυναίκες και τις πείθει να κάνουν αποχή από το σεξ, ώστε να εξαναγκάσουν τους άντρες σε ειρήνη, ενώ παράλληλα έχει οργανώσει την κατάληψη της Ακρόπολης, θέτοντας στην κατοχή των γυναικών το δημόσιο χρήμα. Αυτές οι δύο ακραίες, σουρεαλιστικές και αδιανόητες δράσεις της Λυσιστράτης, οι οποίες τοποθετούν εξ’ αρχής την όποια ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο, στην σφαίρα της ουτοπίας, αποκαλύπτουν την κωμικότητα του μελαγχολικού και απαισιόδουξου Αριστοφάνη.

Ο Αριστοφάνης είναι κατά τη γνώμη μου πάνω απ’ όλα ένας ιδιοφυής ποιητής, ένας ανατρεπτικός συγγραφέας, ένας αιχμηρός επικριτής σημαντικών προσώπων της εποχής του, τολμηρός, σαρκαστικός, κακός και γι αυτό βαθιά ρομαντικός.  Δεν έχει σχέση με φτηνά, σεξιστικά αστεία τα οποία πολύ συχνά τονίζονται σε σκηνοθεσίες έργων του, ή με μία σημερινής αισθητικής πολιτική επικαιρότητα τηλεοπτικού τύπου. Σε αυτήν, λοιπόν την πιο σκοτεινή και ποιητική πλευρά του Αριστοφάνη, εστιάζει και η σκηνοθεσία του Μ. Μαρμαρινού και μας συστήνει μία άλλη ανάγνωση αυτού του συγγραφέα.

Ο ρόλος της Λυσιστράτης

 Η Λυσιστράτη για να πείσει, για να μαγέψει, για να εξοργιστεί με το υπάρχον πολιτικό σύστημα και για να κρατήσει ταυτόχρονα μέχρι τέλους την νηφαλιότητα της σκέψης της, η οποία είναι και το μόνο της όπλο ώστε η γλώσσα της να ρητορεύει αριστοτεχνικά και πάντα να τουμπάρει τους ακροατές της και να τους οδηγεί εκεί που εκείνη έχει αποφασίσει, πρέπει σίγουρα να είναι κάτι περισσότερο από μία φεμινίστρια.

Πρέπει να είναι ένας εγκέφαλος που εκρύγνειται, ένα μυαλό σε διαρκή εργρήγορση, ένα σώμα ετοιμοπόλεμο και την ίδια στιγμή έτοιμο να καταρρεύσει. Μία γυναίκα μόνη, όπως είναι μόνος ο καθένας ο οποίος μπορεί και βλέπει καθαρά ότι το τέρας της εξουσίας, το οποίο είναι η ίδια η ανθρώπινη φύση, τοποθετεί κάθε φορά και ανεξαρτήτως εποχής, άντρες και γυναίκες σε ρόλους που απλώς εξυπηρετούν συμφέροντα πολιτικά και μόνο.

Η Λυσιστράτη στο έργο αυτό έχει να πολεμήσει τόσο τους άντρες, όσο και τις γυναίκες, των οποίων τα μυαλά και οι δυνατότητες έχουν υποτιμηθεί και περιοριστεί, όχι μόνο λόγω της ανδροκρατούμενης κοινωνίας, αλλά κυρίως από τις ίδιες, οι οποίες έχουν αποδεχθεί την ανδροκρατούμενη κοινωνία ως φυσιολογική και τους εαυτούς τους ως κατώτερα ανθρώπινα πλάσματα. Η Λυσιστράτη δεν μιλάει για την ισότητα των δύο φύλων, μιλάει για την διαφορετικότητά τους, η οποία ώς τέτοια οφείλει να συνδιαλλέγεται. Προτείνει ένα μοντέρνο πολιτικό σύστημα, το οποίο πρέπει να θεμελιωθεί πρώτα στο σπίτι, στην οικογένεια και στον έρωτα.

Προσωπικά, δεν πιστεύω σε ομαδικές επαναστάσεις, επειδή έχουν γίνει πάρα πολλές και όπως βλέπουμε δεν έχουν φέρει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα στον πλανήτη. Πιστεύω όμως πολύ στην προσωπική επανάσταση, κυρίως όταν αυτή δεν έχει καμία ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο. Όπως, πιστεύω πολύ στους ανεκπλήρωτους έρωτες, γιατί είναι οι μόνοι που έχουν ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο.

Επίσης, πιστεύω πολύ σε ανθρώπους, που πράττουν σπουδαία και μαγικά πράγματα, χωρίς να τους νοιάζει να πετύχουν καποιον στόχο, περαν της προσωπικής τους ευχαρίστησης. Γιατί, αυτή η προσωπική ευχαρίστηση και ηδονή που μπορείς να γευτείς από μία δική σου δράση προς το τίποτα, είναι ίσως ο μόνος τρόπος, να σου δώσει σημασία έστω και ένας ακόμα άνθρωπος. Με αυτόν τον τρόπο, θα ήθελα να παίζω και την Λυσιστράτη, εάν θέλω να την συμπαθήσω και να την εκτιμήσω ως αληθινή επαναστάτρια. Άλλωστε, λέγοντας τα λόγια του Αριστοφάνη, ως ηθοποιός οφείλω να πω κάτι για μένα και αυτός είναι και ο μόνος δρόμος κατά τη γνώμη μου για να παιχτεί ο οποιοσδήποτε ρόλος.

Η Λυσιστράτη στην Άνδρο

Μετά τις δύο παραστάσεις στην Επίδαυρο, θεωρώ την παράσταση της Άνδρου, ιδιαίτερης σημασίας γι αυτό το ‘’ γυναικείο’’ έργο του Αριστοφάνη. Έχοντας κάποιες μνήμες από την ‘’ Μικρά Αγγλία’’ και κάνοντας κάποιες κουβέντες σήμερα με την Κατερίνα Ρεμούνδου στον όμορφο Πιτροφό, συνειδητοποίησα ότι η Άνδρος είναι ένα άνδρο γυναικών και οι ανδριώτισσες, γυναίκες των απόντων ναυτικών,  Λυσιστράτες, οι οποίες κράτησαν στα χέρια τους την οικονομία του τόπου, διαχειριζόμενες  τα χρήματα των αντρών τους και φροντίζοντας ταυτόχρονα τα σπίτια τους και τις οικογένειές τους.