Τα 50χρόνα του Gutenberg και μια προσωπική μαρτυρία…
Του Διαμαντή Μπασαντή
Πάνε χρόνια που γνώρισα τον Γιώργο Δαρδανό. Τις εκδόσεις Gutenberg τις είχα γνωρίσει νωρίτερα ως φοιτητής από μερικούς εξαιρετικούς τίτλους βιβλίων στην μεταπολίτευση. Με τον Γ. Δαρδανό συναντηθήκαμε πριν χρόνια μέσω του κοινού φίλου μας, του αείμνηστου εκδότη Τίτου Μυλωνόπουλου των εκδόσεων «Οδυσσέας». Αργότερα συνεργαστήκαμε, αρχές της δεκαετίας του 2000, για τη συνέχιση του προγράμματος των βιβλιοθηκών σε όλη την Ελλάδα από το Υπουργείο Παιδείας. Και μετά τον συμβουλεύτηκα όταν βρέθηκα αντιπρόεδρος στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (2006-2008) και ήταν πρόεδρος στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών.
Η σχέση μας είχε προσωπικό χαρακτήρα για δύο λόγους. Ο πρώτος ήταν η φιλία μας με τον Τίτο Μυλωνόπουλο. Ο δεύτερος είναι η αγάπη μας για την Άνδρο. Ο Τίτος «έφυγε» ξαφνικά τον Ιούλιο του 2010. Ήμουν στην Άνδρο όταν χτύπησε ένα πρωινό το τηλέφωνο. Ήταν ο Γιώργος που μου είπε το θλιβερό νέο. Έκτοτε συνδεθήκαμε ακόμα περισσότερο. Ίσως γιατί οταν κάποιος «φεύγει» αυτοί που μένουν έρχονται κοντύτερα ασυναίσθητα σε μια προσπάθεια για να καλύψουν τον άδειο χώρο που άφησε…
Με τον Γιώργο είχαμε το 2010 αντίθετες απόψεις στα δημοτικά. Τον παραδέχτηκα όμως όταν έδωσε μια συνέντευξη που με «επιτιμούσε» τόσο ζεστά που διαβάζοντάς την έβαλα τα γέλια κι είπα: «Τον μπαγάσα τον Γιώργο ξέρει να τα λέει»…
Τον Γιώργο και τον αδελφό του Γιάννη Μαμάη τους χάρηκα και για την ευρύτητα πνεύματος όταν αγνόησαν πολιτικούς φίλους τους που αντέδρασαν στην έκδοση του βιβλίου μου, «Η Άνδρος μέσα στον χρόνο», που έγραψα με τον Σταμάτη Μ. Καμπάνη. Ήταν μια εξαιρετική έκδοση σε χαμηλή τιμή: «Για να το διαβάσουν οι Ανδριώτες», είχε πει ο Γιώργος. Και οι Ανδριώτες το διάβασαν. Εξαντλήθηκε σε λιγότερο από ένα χρόνο. Ήδη μιλάμε για μια δεύτερη έκδοση διορθωμένη και επαυξημένη.
Το 2013 και οι δύο στήριξαν χωρίς δεύτερη κουβέντα την εκδήλωση για την ιστορία της Μονής Παναχράντου. Και ας είχαν πάλι απέναντι πολιτικούς φίλους τους. Και σήμερα η στήριξη αυτή ολοκληρώνεται με μια έκδοση για την ιστορία της Μονής…
Ο Γιώργος και ο Γιάννης έχουν βοηθήσει σημαντικά με την παρουσία τους την Άνδρο εδώ και χρόνια. Χρηματοδότησαν έργα. Έβγαλαν εφημερίδα και περιοδικό για το νησί. Έβαλαν την Άνδρο στα βιβλία τους. Προσπάθησαν να αναδείξουν το Γαύριο και να το εντάξουν με δεκάδες εκδηλώσεις τους στον πολιτιστικό χάρτη της Άνδρου και της Ελλάδας. Και χρόνια προσπαθούν να διασώσουν και να αναδείξουν τον Πύργο του Αγίου Πέτρου.
Ήταν, λοιπόν, σπουδαία στιγμή η γιορτή της 50ετίας των εκδόσεων Gutenberg και του Γιώργου Δαρδανού στο φιλόξενο πατάρι του βιβλιοπωλείου IANOS στις 29 Ιανουαρίου 2014.
Ήταν εκεί και πάρα πολλοί Ανδριώτες, αλλά και ακόμα περισσότεροι φίλοι από τους χώρους της πολιτικής, της τέχνης, της επιστήμης, των εκδόσεων. Ας μην ξεχνάμε πως ο εκδοτικός οίκος Gutenbergείναι ένας εκ των μεγαλύτερων και ποιοτικότερων εκδοτικών οίκων και έχει συμβάλει σημαντικά στα πολιτιστικά πράγματα της Ελλάδας και της Άνδρου. Η καλύτερη στιγμή της βραδιάς ήταν όταν ο Μανώλης Γλέζος με χιούμορ μίλησε για τις εκδόσεις (υπήρξε και ο ίδιος εκδότης και βιβλιοπώλης κάποτε) και για τους κυκλαδίτες (είναι από την Απείρανθο της Νάξου).
Με τον Γιώργο και τον Γιάννη εξακολουθούμε ακόμα να διαφωνούμε σε αρκετά πράγματα. Όμως συμφωνούμε σε ένα-δύο. Και αυτά φτάνουν για να είμαστε πάντα φίλοι και συνεργάτες. Είμαστε ενεργοί πολίτες. Μπορεί να πορευτήκαμε αντίθετα μερικές φορές. Όμως πορευτήκαμε. Δεν μείναμε ακίνητοι ή σιωπηλοί. Και στην πορεία αυτή ο πολιτισμός είχε το πιο μεγάλο μερίδιο. Εδώ και αρκετά χρόνια πορευόμαστε μαζί σε αρκετά πράγματα που έχουν σχέση με την Άνδρο. Και αυτό ίσως είναι από τα πιο σημαντικά πράγματα που κάνουμε…
