Εν Άνδρω

 

Η πιο γνωστή, δημοφιλής και βραβευμένη στρατιωτική μπάντα, έρχεται στην Άνδρο να λαμπρύνει την εορτή της Παναγίας Θεοσκεπαστου. Πρόκειται για την Μουσική του Πολεμικού Ναυτικού, με ένδοξη ιστορία 128 ετών και πολεμική δράση σε όλους τους αγώνες του Έθνους.

Στο νησί με την πολύχρονη ναυτική ιστορία, το Π.Ν στέλνει ένα τμήμα του, που σε όλες τις ναυμαχίες αλλά και στην αποδημία του Στόλου το 1941, ακολούθησε τα  πολεμικά πλοία στην Αίγυπτο παιανίζοντας χαρούμενα στις νίκες και πένθιμα στο χαμό των δεκάδων παλληκαριών, στις θάλασσες και τους ωκεανούς. Η ιστορία της μπάντας του Ναυτικού, μοιάζει με παραμύθι και είναι γεμάτη από μεγάλες στιγμές.

Το έτος 1889 όπου το πολεμικό ναυτικό βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και εκσυγχρονισμό η τότε ηγεσία του αποφάσισε την ίδρυση και μουσικού τμήματος (μπάντας). Έτσι τον Ιανουάριο του 1890κατόπιν διαγωνισμού κατετάγησαν οι πρώτοι είκοσι δύο ιδιώτες ως εθελοντές μουσικοί.

Το προϋπάρχον τμήμα των τυμπανιστών – σαλπιγκτών στην συνέχεια ενώθηκε με τους είκοσι δύο νεοκαταταγέντες εθελοντές μουσικούς δημιουργώντας έτσι , ένα ενιαίο τμήμα μπάντας όπου η αριθμητική της δύναμη ανήλθε περί στους σαράντα πέντε άντρες. Προσωρινά τα καθήκοντα του αρχιμουσικού εκτελούσε ο αρχαιότερος Υπαξιωματικός εκ των υπηρετούντων του τμήματος Τυμπανιστών-Σαλπιγκτών Δημοσθένης Αβατάγγελος εκ Κερκύρας.

Η πρώτη δημόσια εμφάνιση της μπάντας αυτής πραγματοποιήθηκε την 25η Μαρτίου του έτους 1890 κατά την παρέλαση της Εθνικής Εορτής αποσπώντας τα χειροκροτήματα και γενικά τις επευφημίες του κοινού.

Η τότε ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού θέλοντας να δώσει μεγαλύτερη ανάπτυξη στο Μουσικό τμήμα αποφάσισε την κατάταξη έμπειρου Αρχιμουσικού όπου κατόπιν διαγωνισμού περί το τέλος του 1890 κατετάγη με το βαθμό του Σημαιοφόρου ο pρώτος διπλωματούχος αρχιμουσικός του Πολεμικού Ναυτικού Άγγελος Καλαμάς εκ Ζακύνθου.

Το μουσικό τμήμα επέβαινε μόνιμα στη Ναυαρχίδα του Στόλου καλύπτοντας συνάμα και όλες τις ανάγκες του Π.Ν. γενικότερα ‘όπως στο κεντρικό προγυμναστήριο Πόρου κατά τις περιόδους προπαιδεύσεως νεοσυλλέκτων, παρελάσεις, θρησκευτικές τελετές, ορκωμοσίες, ψυχαγωγικές εκδηλώσεις κλπ.

Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους άρχισε πλέον να λαμβάνεται μέριμνα για την ανάπτυξη της Μπάντας του Π.Ν. και έτσι κατετάγησαν και άλλοι εθελοντές μουσικοί οι οποίοι προστίθεντο πάντοτε στο επί την Ναυαρχίδας του Στόλου επιβαίνον μουσικό τμήμα Όμως τα πολεμικά γεγονότα της τότε εποχής δεν επέτρεψαν σοβαρή εξέλιξη στη μουσική παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονταν από προσωπική πρωτοβουλία των στελεχών που φοιτούσαν σε διάφορα Ωδεία.

Το έτος 1923 η απόδοση της μπάντας του Π.Ν. είχε φτάσει σε υψηλό επίπεδο αποδόσεως και πολλοί εκ των κατά καιρούς καταταγέντων εθελοντών είχαν ανέλθει στις ανώτερες βαθμίδες της Ιεραρχίας των Υπαξιωματικών , αλλά δυστυχώς κατά το θλιβερό συμβάν στις 10 Μαρτίου του 1923 ναυαγίου μεταξύ της νήσου Ψυτάλειας και του λιμένα Πειραιά του μεταφέροντος την έξοδο του στόλου και Ναυστάθμου επίτευκτου ναυαγοσωστικού «Αλέξανδρος Ζ» πνίγηκαν εκτός των άλλων και όλοι οι επιβαίνοντες μουσικοί . Ο αριθμός των μουσικών που επέβαιναν στο ναυαγοσωσικό ήταν τριάντα έξη υπαξιωματικοί και ναυτοδίοποι. Μετά το ναυάγιο δεν παρέμειναν παρά μόνο οκτώ μουσικοί όσοι δηλαδή έπρεπε να παραμείνουν την ημέρα εκείνη εντός της υπηρεσίας , οι λεγόμενοι «ένδον».

Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, η Μουσική ακολούθησε την έξοδο του Στόλου στην Μέση Ανατολή έχοντας εγκατασταθεί στο Επιβατηγό Πλοίο “ΙΩΝΙΑ”(1941-1943) και στη συνέχεια στο Θωρηκτό ‘Αβέρωφ’. Παρ όλες τις δύσκολες καταστάσεις, λόγω πολέμου, το μουσικό τμήμα ήταν τέλειο σε οργάνωση και απόδοση, ενώ δε διέκοψε καθόλου τη δραστηριότητά του.

Η Μουσική Π.Ν. γενικότερα, έχει την πρωτοπορία σε πολλά θέματα που έχουν σχέση με τη μουσική στη χώρα μας. Εκτός από την καθιέρωση της επίσημης στολής, είναι η πρώτη που από το 1924, καθιέρωσε ραβδούχο, ο οποίος κατευθύνει και δίνει παραγγέλματα στο μουσικό τμήμα. Επίσης είναι η πρώτη μπάντα που εκτελεί σχηματισμούς επιδείξεων ακριβείας, είτε από μόνη της είτε μαζί με ένοπλο τμήμα, από το 1926. Άλλη μία πρωτοτυπία για τα ελληνικά δεδομένα, υπήρξε η χρησιμοποίηση μιας κατσίκας ντυμένης με ναυτική στολή, ως μασκότ η οποία ακολουθούσε και συνόδευε μόνη της τη Μουσική σε όλες τις εμφανίσεις και δραστηριότητες.

 Η Μουσική του Πολεμικού Ναυτικού έχει αντιπροσωπεύσει την πατρίδα μας πάρα πολλές φορές στο εξωτερικό, σε Παρελάσεις, σε Θρησκευτικές τελετές, Στρατιωτικά φεστιβάλ, κ.ά. Η πρώτη φορά ήταν το 1899, όταν η Μουσική επιβιβάστηκε στο Θωρηκτό ΨΑΡΑ, όπου αντιπροσώπευσαν την Ελλάδα στις εορταστικές εκδηλώσεις που έγιναν στη Μασσαλία της Γαλλίας, για την επέτειο της ιδρύσεώς της. Από το 1999, συμμετέχει κάθε χρόνο σε στρατιωτικά φεστιβάλ όπου λαμβάνει θετικότατα σχόλια για το ρεπερτόριο, την απόδοσή της καθώς επίσης και τους σχηματισμούς που παρουσιάζει. Οι συμμετοχές της μέχρι σήμερα, είναι οι εξής: το 1999 στο Χαιρλέν της Ολλανδίας, το 2000 στην Κρακοβία της Πολωνίας, το 2001 στη Μονς του Βελγίου, το 2002 στη Νίκαια της Γαλλίας, το 2004 στη Μάλτα, το 2006 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, το 2007 στη Νέα Υόρκη της Αμερικής και στο Σωμίρ της Γαλλίας και το 2008 στη Μονς του Βελγίου.

 

 Επίσης, σε μικτά μουσικά τμήματα των Ενόπλων Δυνάμεων (Ελληνικός Στρατός - Πολεμικό Ναυτικό - Πολεμική Αεροπορία), συμμετέχει από το 1986, σχεδόν κάθε χρόνο, στην παρέλαση των ομογενών στην Νέα Υόρκη της Αμερικής, το 2000 στη Κανγκούν της Ν. Κορέας, για τον εορτασμό των 50 χρόνων από την λήξη του εμφυλίου πολέμου, το 2001 και το 2002 έλαβε μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις στη Ρώμη της Ιταλίας για την επέτειο της Ιταλικής Δημοκρατίας, το 2004 στη Νορμανδία για την 50η επέτειο της αποβάσεως, και στη Μάλτατο ίδιο έτος σε διεθνές Στρατιωτικό φεστιβάλ.

Ακόμη είναι η μόνη Μπάντα που είχε συμμετοχή και στις δύο Ολυμπιάδες που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα μας, το 1896 στις τελετές Έναρξης και Λήξης, και το 2004 στην τελετή Έναρξης των Ολυμπιακών και Λήξης των Παραολυμπιακών Αγώνων. Έχει παρουσιάσει προγράμματα κι εκπομπές στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και έργο στον δισκογραφικό τομέα καθώς επίσης έχουν προβληθεί εκπομπές αναφερόμενες στην ιστορία και το έργο της. Από την ίδρυσή της, τον Νοέμβριο του 1890, έως σήμερα, έχουν διατελέσει 23 Αξιωματικοί ως Αρχιμουσικοί και Διευθυντές της Σχολής Μουσικής Π.Ν.

 Δ.Σ.