Εν Άνδρω

Του ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ

Μόνο στην Ελλάδα, μου έλεγε στο Λονδίνο το 1984 ο Μάρτιν Έσλιν, ένας εκ των μεγαλύτερων θεατρολόγων του 20ου αιώνα, χάρη στον Κουν, η αρχαία κωμωδία πέρασε στη νέα ελληνική κουλτούρα μέσα από το λαϊκό θέατρο. Και για τον λόγο αυτό είναι δεκάδες χιλιάδες οι θεατές που συρρέουν να δουν τις παραστάσεις της. Αυτό δεν συνέβη ποτέ στο εξωτερικό. Συμβαίνει όμως στην Ελλάδα και συνέβη και χτες στο Ανοιχτό Θέατρο Άνδρου που γέμισε ασφυκτικά και είχε και ορθίους για να δουν τους "Βάτραχους" του Αριστοφάνη... (φωτ. Εν Άνδρω).

 

 Η παράσταση είχε πολλά πρωτότυπα στοιχεία γύρω από τον χορό, που στιγμές-στιγμές σε ταξίδευε, όμως είχε και τέσσερις ηθοποιούς που αναλασσόμενοι επί της σκηνής κράτησαν τους βασικούς ρόλους κερδίζοντας τους θεατές (φωτ. Εν Άνδρω).

 Πιατάς, Φιλιππίδου και Λαζόπουλος σε μια σκηνή ενός έργου ξεχωριστού στην αρχαία γραμματολογία. Ένος έργου αισιόδοξα απαισιόδοξου για τα ανθρώπινα. "Αφού δεν έμαθαν τίποτα από τον θάνατο, πως θα μάθουν κάτι από την ζωή" ρωτά ο ποιητής με σκεπτικισμό ήδη από την αρχή του έργου... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Ο χάροντας με την βάρκα του που περνά τους νεκρούς στον Άδη. Γύρω της ο χορός με τα βατράχια  (φωτ. Εν Άνδρω).

 Κατά την διάβαση της Αχερουσίας με την βάρκα του χάροντα τα βατράχια κάνουν ότι μπορούν να τρομάξουν τον επισκέπτη του Άδη και να εμποδίσουν το πέρασμα του (φωτ. Εν Άνδρω).

 Άλλη μια σκηνή μεταφορά από το θέατρο σκιών. Με τον τρόπο αυτό το θέαμα γίνεται οικείο στον σύγχρονο θεατή που λιγότερο ή περισσότερο έχει αυτές τις αναφορές από το λαϊκό θέατρο... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Και φτάνουν στον Άδη μπροστά στον φρουρό του Πλούτωνα... Σπαρταριστός ο Πιατάς σαν γερμανός φρουρός (φωτ. Εν Άνδρω).

Αποστολή να επιλεγεί ένας μεγάλος ποιητής, ο οποίος σε μια εποχή κρίσης και παρακμής της Αθήνας θα επανέλθει στην γη και με την ποίηση του θα εμπνεύσει τους πολίτες με ιδανικά, θα τους ανυψώσει το φρόνημα και θα αλλάξει το ζοφερό σκηνικό. Για τον λόγο αυτό θα διαγωνιστούν ο Ευριπίδης (αριστερά ο Λαζόπουλος) και ο Αισχύλος (δεξιά ο Καφετζόπουλος) σε έναν πρωτότυπο ποιητικό διαγωνισμό καταθέτοντας στίχους τους από εισαγωγές, ιδέες από λυρικά και χορικά κλπ. Η ποίηση και το δράμα παρά την κρίση της πόλης που πολιορκείται από τους Σπαρτιάτες εξακολουθεί να είναι αναφορά, ελπίδα. έμνευση... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Ο Λαζόπουλος ιδιαίτερα επιτυχημένος ως Ευριπίδης... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Και ο Καφετζόπουλος ως Αισχύλος. Σπαρταριστοί και οι δύο... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Η σκηνή με την ζυγαριά των λέξεων ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη. Η νίκη γέρνει στον Αισχύλο στο τέλος. Ο Αριστοφάνης - εκτός της κλασικής αντιπάθειας προς τον Ευριπίδη - γέρνει την πλάστιγα στον ποιητή που ενέπνευσε και ύμνησε τους Έλληνες στους Πέρσες. Θέλοντας με την επιλογή αυτή ο Αισχύλος έστω και επανερχόμενος εκ του Άδη να εμπνεύσει τους Αθηναίους έναντι των προελαύνοντων Σπαρτιατών. Είναι η ύστατη προσπάθεια σε μια πόλη που δεν έχει πια μεγάλους ποιητές και τραγωδούς να διδάξουν, να παραδειγματίσουν και να φρονηματίσουν της Αθήνα της κρίσης. Ο συμβολισμός της επιλογής του Αισχύλου έχει αυτό τον χαρακτήρα. Όμως η τελευταία φράση από το στόμα του Ευριπίδη, γραμμένη από τον κορυφαίο αρχαίο κωμωδό είναι "όλα τα λεφτά". Λέει ο Ευριπίδης "πως θα καταφέρουν κάτι που δεν μπόρεσαν να αποφύγουν τόσα χρόνια;" Η απαισιοδοξία και το συμπερασματικό ερωτηματικό του Ευριπίδη είναι ουσιαστικά η κρυμμένη απαισιοδοξία του αρχαίου κωμωδού. Βλέπετε η μεγάλη τέχνη είναι αμφίσημη δεν είναι μονοδιάσταση. Δίνει ελπίδα, αλλά εξακολουθεί να ρωτά με σκεπτικισμό μπροστά στα ανθρώπινα... (φωτ. Εν Άνδρω).