Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

 

Η τελευταία καμάρα του παλιού πέτρινου γεφυριού στερεώθηκε και επισκευάστηκε 

Το θυμάμαι αχνά στην παιδική μου ηλικία. Η πρώτη μνήμη του από μια καλοκαιρινή μέρα της δεκαετίας του 1960. Περάσαμε δίπλα του με τον θείο Πέτρο μέσα από τον ποταμό ακολουθώντας το παλιό μονοπάτι για την Χώρα. Ήταν μισογκεμισμένο. Πολύ αργότερα έμαθα πως είχε πέσει στην μεγάλη πλημμύρα το 1938. Μάλλον κατασκευάστηκε την ίδια εποχή με τα άλλα πέτρινα γεφύρια της Άνδρου: κάπου τον 17ο αιώνα.

Τα χρόνια πέρασαν. Το παλιό πέτρινο γεφυράκι των Λειβαδίων (ή τουλάχιστον ότι απέμεινε από αυτό) ήταν πάντα εκεί. Με την μια καμάρα ολόκληρη και την άλλη μισή. Η τρίτη ήταν αυτή που είχε χαθεί στην μεγάλη πλημμύρα. Αργότερα το είδα και με μια καμάρα. Η μισή δεύτερη είχε κι αυτή πια γκρεμιστεί. 

Τα τελευταία χρόνια άρχισε η φθορά και της τρίτης και τελευταίας καμάρας του. Το 2010 η τοπική εξουσία προσποιήθηκε πως θα το στήριζε κοροϊδεύοντας τους κατοίκους για λίγους ψήφους. Από πέρσι πια κατέρρεε για τα καλά. Είχε φύγει πια το "κλειδί" στην τελευταία καμάρα. Ήταν θλίψη να το βλέπεις πάνω από το νερό του χειμώνα και το άνυδρο τοπίο του καλοκαιριού. Ένα ακόμα σύμβολο μιας άλλης εποχής έσβηνε. Ένα ακόμα προσωπικό σύμβολο μιας άλλης ηλικίας που τριγύριζα στους μπαξέδες του παππού και των θείων μου χανόταν.

Το πέτρινο πάτημα έχει πλήρως ανακαινιστεί 

Προχτές κατεβαίνοντας στα Λειβάδια δεν το πίστευα. Εργάτες δούλευαν πάνω και γύρω του! Είχαν στερεώσει το "κλειδί"! Είχαν φτιάξει το πέτρινο πάτημα του και τα μικρά πέτρινα παραπέτα του! Δίπλα μέσα στην κοίτη του ποταμού, εκεί που πάταγε κάποτε η δεύτερη και η τρίτη χαμένη καμάρα του, είχε γίνει βαθειά εκσκαφή και είχε έλθει  στο φως το παλιό πετρόχτιστο θεμέλιο.

Το παλιό πετρόχτιστο θεμέλιο ανάμεσα στη δεύτερη και στην τρίτη καμάρα έχει ανασκαφεί

Ρώτησα έκπληκτος τους εργάτες ποιος το επισκέυαζε προλαβαίνοντας την τελική κατάρρευση. Ο Σπύρος Πολέμης μου απάντησαν. Κάθισα για αρκετή ώρα χαρούμενος βγάζοντας φωτογραφίες της επισκευής. Κάθισα και σκέφτηκα πως στην Άνδρο της άγνοιας και του βανδαλισμού, που καταγράφεται στην περίπτωση της οικίας του Θεόφιλου Καϊρη. Και την Άνδρο της διατήρησης του ίχνους της ιστορίας στο τοπίο όπως αναδεινύεται στην περίπτωση του παλιού πέτρινου γεφυριού στα Λειβάδια.

Με φόντο τα μεγάλα σκιερά κυπαρίσια το παλιό πέτρινο γεφύρι γίνεται και πάλι σημείο αναφοράς στον χώρο και στον χρόνο

Στην Άνδρο των συχνά φανταχτερών ...τίποτα. Στην Άνδρο των "περαστικών ανδριωτών" του βιαστικού καλοκαιριού ένα ακόμα κομμάτι μνήμης διασώζεται στον χώρο. Ελπίζουμε πως κάποιος θα ενδιαφερθεί σήμερα και για το ιστορικό γεφύρι της Στοιχειωμένης στην Μεσαριά πριν αύριο είναι αργά. Το γεφύρι αυτό είναι του 17ου αιώνα και διατειρείται σε καλή κατάσταση. Όμως, θέλει μια μικρή συντήρηση, καθώς τελευταία έφυγε μια σημαντική πέτρα από το "κλειδί" του και κινδυνεύει...