Συντήρηση του φάρου και των μνημών της Χώρας...
Κορυφαίο μνημείο ναυσιπλοΐας και φαρική αρχιτεκτονική μιας εποχής ο φάρος της Χώρας από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα συμβολίζει την περίοδο της μεγάλης αστικής ακμής της Άνδρου. Κατασκευάστηκε το 1887 όταν η Άνδρος ήταν στην πρωτοπορία της ελληνικής ναυτιλίας. Βομβαρδίστηκε και καταστράφηκε από τους Γερμανούς το 1943. Και ανακατασκευάστηκε από τον Αλέξανδρο Γουλανδρή το 1994. Έφτασε μέχρι εμάς. Και θα συνεχίσει με τους επόμενους ως αναφορά δύο μεγάλων χρονικών περιόδων του νησιού: η πρώτη της αστικής ακμής του που συμβόλιζε η κατασκευή του. Και η δεύτερη την τελευταία περίοδο μιας εποχής ευεργετών που είχε αφετηρία την εποχή της αστικής ανάπτυξης και είχαν στενή σχέση με το νησί.
Βίντεο από την επίσκεψη στον Τουρλίτη και οι φαροφύλακες...
Σήμερα αυτό το μοναδικό μνημείο της εθνικής κληρονομιάς της Άνδρου συντηρείται από την υπηρεσία φάρων του πολεμικού ναυτικού. Έτυχε να παραβρεθούμε σε μια από τις σπάνιες επισκέψεις για έλεγχο και συντήρηση από τους φαροφύλακες του πολεμικού ναυτικού...
Την Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου έφτασε από την Αθήνα για μια σειρά ελέγχους και ρυθμίσεις του φάρου ο τεχνικός του πολεμικού ναυτικού και μαζί με τον φαροφύλακα της Άνδρου με πλοιάριο μετέβησαν για τις σχετική επιθεώρηση και τις σχετικές ρυθμίσεις στον φάρο με την ευθύνη του λιμεναρχείου Άνδρου. Τύχη αγαθή μας έφερε στο Νειμποριό την ώρα της συντήρησης και ο πάντα πληροφοριακός Γιάννης Χαλάς του Swell μας το πρόφτασε: "κάνουν συντήρηση στο φάρο"...
Μόλις που προλάβαμε τον πάντα πρόθυμο Βαγγέλη Καραουλάνη να μας πάρει μέχρι τον φάρο. Ταξίδεμα λίγων λεπτών δίπλα στην πάντα γοητευτική αστική Χώρα, που διατηρεί την βενετσιάνικη γοητεία της μιας και ο δημιουργός της Μαρίνος Δάνδολος την έφτιαξε τον 13ο αιώνα πάνω στο πέτρινο ακρωτήριο να περιβάλλεται από θάλασσα όπως η Βενετία. Με τους αιώνες προστέθηκε η Αγία Θαλασσινή, αναφορά στη ναυτοσύνη του νησιού τους τελευταίους δύο αιώνες.
Μια σύντομη ματιά και μια φωτογραφία από το κάστρο του Μαρίνου Δάνδολου, το Μέσα Κάστρο, καταστράφηκε. Απέμεινε όρθιος ένας πύργος να συμβολίζει μια εποχή χαμένη στην αχλή του μύθου. Πιο δίπλα η πλατεία του Αφανή Ναύτη. Ο χώρος που κάποτε ήταν τα Εμπειρικαιΐκα της Ρίβας, που καταστράφηκαν το 1943 από τους Γερμανούς. Οι Εμπειρίκοι πρόσφεραν τον χώρο και στη θέση των παλιών αρχοντικών τους ο Νικόλαος Γουλανδρής δημιούργησε μια μοναδική πλατεία στην άκρη της Χώρας. Και το 1958 την εγκαινίασε μαζί με τον υπέροχο Αφανή Ναύτη δημιούργημα του μεγάλου γλύπτη της γενιάς του '30 Μιχαήλ Τόμπρου από το Κόρθι.
Και το γεφύρι που ένωνε και ενώνει το Μέσα Κάστρο με την Χώρα. Ανακατασκευάστηκε επί δημαρχίας Πολέμη (1956-1960). Ήταν μια εποχή που γίνονταν μεγάλα έργα με δωρεές μεγάλων ανδριωτών που αγάπαγαν και πρόσφεραν στον τόπο τους.
Το ταξίδεμα μέχρι τον φάρο διάρκεσε μερικά λεπτά. Οι σκέψεις πάνω στην ιστορία της Χώρας κι αυτές το ίδιο. Φτάσαμε την ώρα που οι δύο φαροφύλακες έβγαιναν από τον φάρο κι έκλειναν την βαριά πόρτα πίσω τους. Η θέα των δύο ανδρών πάνω στον άγριο βράχο ήταν ξεχωριστή και σπάνια. Μια φορά το χρόνο επισκέπτεται το φαρόπλοιο του πολεμικού ναυτικού τον φάρο για συντήρηση. Και όταν χρειαστεί έρχεται ο φαροφύλακας του πολεμικού ναυτικού με τον φαροφύλακα της Άνδρου για έλεγχο και ρυθμίσεις.
Η σκηνή των δύο ανδρών πάνω στον μεγάλο βράχο του φάρου, καθώς πλησίαζε το πλοιάριο του Βαγγέλη θύμιζε εικόνα από το παρελθόν. Τότε που οι φαροφύλακες είτε ζούσαν στους φάρους είτε τους επισκέπτονταν συνέχεια. Άλλες εποχές, άλλες αναφορές. Σήμερα ο Τουρλίτης όπως και όλοι οι φάροι είναι πλήρως αυτοματοποιημένος και ρυθμισμένος και το μόνο που χρειάζεται είναι μια-δυό επισκέψεις τον χρόνο. Έτυχε να βρεθούμε σε μια από αυτές και να την παρουσιάσουμε...
Η επιστροφή στο λιμάνι - μετά τον περίπλου της Χώρας και την προσέγγιση στον φάρο - σαν μια επιστροφή στο γνώριμο καθημερινό τοπίο της Άνδρου: ο Νειμποριός, η πεζογέφυρα από την μια άκρη μέχρι την άλλη, τα τέσσερα στέκια του. Εν σειρά: το Swell, το Dolce Mare, του Στυλιανού και το Del' Arte. Και στο τέλος ο Ναυτικός Όμιλος. Πάνω η κατάφυτη πλαγιά των καταπράσινων χωριών της Χώρας.
Μια τελευταία εικόνα. Το πλοιάριο του Βαγγέλη στο λιμάνι. Ο φαροφύλακας της Άνδρου έχει πια φορέσει τη μάσκα του για να βγει στη στεριά. Επιστροφή από την συντήρηση του ιστορικού φάρου και τη διαδρομή στις ιστορικές μνήμες της Άνδρου στην καθημερινότητα και στην... "κανονικότητα" της πανδημίας!...
Διαμαντής Μπασαντής
