Εν Άνδρω

ΤΟΥ ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ

Ο Γιώργος Ρόρρης μπροστά στο γυμνό για το οποίο έδωσε ολόκληρη διάλεξη στο τέλος της ξενάγησης του στο μουσείο Γουλανδρή της Άνδρου

Μια πολύ σημαντική - από πολλές απόψεις - έκθεση παρουσιάζει εφέτος το Ίδρυμα Γουλανδρή στην Άνδρο. Φιλοξενούμενος ο ζωγράφος Γιώργος Ρόρρης. Ένας ζωγράφος που με τον γήινο τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τα θέματα του μέσα από τις διδασκαλίες και το παράδειγμα των μεγάλων ζωγράφων του παρελθόντος, επιστρέφει - μετά από τις τόσες και τόσες αναζητήσεις του μοντερνισμού και όλων των μεγάλων εικαστικών κινημάτων του 20ου αιώνα - σε έναν πολυεπίπεδο ρεαλισμό. Επιστρέφει στον άνθρωπο όπως τον είδαν ο Τσαρούχης, ο Βελάσκεθ, ο Τζιακομπέτι και τόσοι άλλοι μεγάλοι δάσκαλοι του χρωστήρα. Επιστρέφει και στο γυμνό: με τρόπο κλασικό, μελαγχολικό και απέριττο...

Ο ζωγράφος και ο χώρος του. Ο Γιώργος Ρόρρης και πίσω πίνακας αναφορά στο εργαστήριο και στην έκθεση του στην Άνδρο.

Η ευγένεια του απέριττου είναι ο τίτλος της έκθεσης. Η επιστροφή ενός πολυεπίπεδου ρεαλισμού είναι η εικόνα των έργων του καλλιτέχνη. Εκπρόσωπος μιας γενιάς που συχνά χάθηκε ακολουθώντας τους δρόμους των μεγάλων κινημάτων ο Γιώργος Ρόρρης έψαξε μέσα του και γύρω του εικόνες της δικής του ζωής, της καταγωγής του, των διαδρομών του από το χωριό στην Αθήνα, από την Σχολή Καλών Τεχνών και τα μαθήματά της στο εξωτερικό. Κι αναζήτησε στους μεγάλους δασκάλους της ζωγραφικής την δική του διαδρομή. Πέρα από το αφηρημένο στο εκφραστικό. Στο ρεαλιστικό που απλώνει δημιουργεί μια τρισδιάστατη προοπτική και λειτουργεί ταυτόχρονα σε πολλά επίπεδα πάνω στον ίδιο πίνακα ανοίγοντας "παράθυρα" κι αποκαλύπτοντας αυτά που ο ζωγράφος αισθάνθηκε και είδε...

Από δεξιά: η ηγεσία του Ιδρύματος, η μελετήτρια της έκθεσης και ο ζωγράφος

Τα παραπάνω εξήγησε ο ίδιος σε μια ξενάγηση-ποταμό - κράτησε δύο ώρες - στους δημοσιογράφους το πρωί του Σαββάτου 3 Ιουλίου 2021 στον χώρο του Μουσείου Γουλανδρή όπου εκτίθεται η δουλειά του. Το Ίδρυμα και το Μουσείο εκτός από το να παρουσιάζουν ήδη μεγάλους και καταξιωμένους ζωγράφους και εικαστικούς, αυτή τη φορά αποκάλυψαν έναν καταξιωμένο Έλληνα ζωγράφο και τον "υιοθέτησαν". 

Παρήγγειλαν έργα σε αυτόν. Κι αυτός ανταποκρίθηκε με τον τρόπο που ανταποκρίνονταν οι ζωγράφοι της αναγέννησης στις παραγγελίες των μαικήνων, των πλούσιων προστατών των γραμμάτων και των τεχνών, από την Ρωμαϊκή εποχή μέχρι σήμερα. Η "προσωπογραφία" του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή παραγγέλθηκε, δουλεύτηκε με όλους τους τρόπους επί επτά μήνες (από μοντέλα μέχρι φωτογραφίες), με στόχο να αποδώσει την εικόνα δύο ανθρώπων, αλλά την εικόνα μιας κοινωνικής τάξης που ο ζωγράφος έψαξε την εμπειρία της με πολλούς τρόπους για να την αποδώσει...  

Πριν όμως φτάσει στα πορτραίτα των μεγάλων μαικήνων ο Γιώργος Ρόρρης είχε ξεκινήσει από το πορτραίτο της γιαγιάς του! Σ' ένα χωριό της Λακωνίας. Μετά πέρασε σε πορτραίτο νέας γυναίκας στο Παρίσι...

Μετά συνέχισε με πορτραίτα ανθρώπων στον αστικό χώρο της Αθήνας και του Παρισιού...

Για ένα διάστημα μελέτησε το αστικό τοπίο της Αθήνας. Εμπνεόμενος με το δικό του τρόπο από τους αστικούς εξωτερικούς, αλλά και εσωτερικούς χώρους...  

Κι εδώ μια ιδιαίτερη φωτογραφία. Διαθλάσεις δύο εικόνων, η μια μέσα στην άλλη. Το έργο (πίσω) και οι δημιουργοί (μπροστά).Στην σκάλα του μουσείου απεικονίζεται σε προοπτική ο πίνακας μιας παλιάς αστικής σκάλας. Στο κεφαλόσκαλο και των δύο ο Γιώργος Ρόρρης με τον επί δεκαετίες ιθύνοντα νου του Ιδρύματος Κυριάκο Κουτσομάλη. Φωτογραφία για την οποία πόζαραν στο Εν Άνδρω οι δύο δημιουργοί κατά την διάρκεια της ξενάγησης στον χώρο της έκθεσης, που έστησε η ιστορικός τέχνης Μαρία Κουτσομάλη... 

 ΤΟ ΓΥΜΝΟ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΡΟΡΡΗ

Πριν φτάσει στο γυμνό. Ή, καλύτερα πριν επιστρέψει στο γυμνό μιας και όλα τα χρόνια της μαθητείας στην Καλών Τεχνών η μαθητεία γίνεται κατά κόρο με γυμνά μοντέλα. Άρα ο Ρόρρης επέστρεψε ώριμος ηλικιακά στα χρόνια της μαθητείας αναζητώντας την έκφραση μέσα από μια εντελώς ανθρωποκεντρική ζωγραφική με πολλά αναγεννησιακά στοιχεία. Αλλά με έναν εντελώς σύγχρονο τρόπο...

 

Σε μια εξαιρετική αποστροφή του λόγου του (όπως τον ακούμε στο παραπάνω βίντεο) εξηγεί ο ίδιος πως η ακινησία και η πόζα αποτελούν το "ένδυμα" του γυμνού σώματος. Το "ντύνουν" και το μεταφέρουν ενδεδυμένο στον χώρο της τέχνης...

 Στην θεματολογία του καλλιτέχνη εναλλάσσονται καθιστές και ξαπλωμένες γυμνές γυναίκες. Ντυμένες την ακινησία της πόζας, αλλά και την μελαγχολία της ματαιότητας. Αν το πρώτο στοιχείο (η γυμνότητα και η ακινησία της) ήταν μάθημα από τους κλασικούς, το δεύτερο, η μελαγχολία είναι έμφυτο στοιχείο στον δυτικό πολιτισμό. Απλώς χρειάστηκε η επίσκεψη του σε μια διάσημη έκθεση (περί της μελαγχολίας του δυτικού πολιτισμού) στο Παρίσι για να αποκρυσταλλωθεί μέσα του... 

Τέλος οι μεγάλες αρχαιολογικές ανασκαφικές έρευνες που φέρνουν στην επιφάνεια μέσα από την ελληνική γη σπουδαία γλυπτά μιας αρχαιότητας που αποτελεί "μάθημα αιώνων" στην αισθητική της τέχνης οδήγησαν το Γιώργο Ρόρρη στο γυμνό επί του εδάφους. Όπως η αρχαιότητα ξεπροβάλει ανασκαφικά ξαφνικά και απροσδόκητα από την ελληνική γη με τα αγάλματα της έτσι και στο Ρόρρη η γυναίκα ξεπροβάλλει γυμνή κι ατόφια κι αποτυπώνεται πάνω στην ελληνική γη... 

Τέλος, δύο λόγια για τον πίνακα που επιλέχθηκε για αφίσα της έκθεσης, ο οποίος συνδυάζει την γυναικεία μορφή στην πλέον εκφραστική σχέση της με τη γη. Με τον τρόπο του ζωγράφου: μια πολυεπίπεδη ρεαλιστικότητα στις προσωπογραφίες με τις οποίες δουλεύει χρόνια πολλά ο Ρόρρης.