Εν Άνδρω

ΤΟΥ ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΜΠΑΣΑΝΤΗ

Ήταν μια πολύ καλή παράσταση συνόλου. Υπό την εξαιρετική καθοδήγηση της Θεώνης Ριντ ένα σύνολο ερασιτεχνών ηθοποιών, εξαιρετικά καλά στημένο, έφτασε σε πολλά σημεία της παράστασης σε επαγγελματικά επίπεδα, δείχνοντας πως η Άνδρος του θεάτρου και του πολιτισμού μπορεί να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες των ανθρώπων της και τις υποδομές της και να παράξει έργο. Με δεδομένο πως μόλις τρεις τρεις μέρες  και ο ΜΟΥΣΑ είχε μια πολύ καλή μουσικο-χορωδιακή παράσταση στον ίδιο χώρο μπορούμε να πούμε πως η Άνδρος του πολιτισμού άνοιξε με πολύ καλούς όρους το 8ο Φεστιβάλ Άνδρου. Τα έργα αυτά της Άνδρου κάνουν το νησί να ξεχωρίζει από πολλά γειτονικά ή αντίστοιχα στις Κυκλάδες. Και όχι μόνο.

Μετά τις πρώτες γενικές εισαγωγικές παρατηρήσεις να σημειώσουμε πως η ομάδα που απάρτισε το θεατρικό σύνολο προήλθε από δύο προηγούμενα σχήματα. Ένα από ανδριώτες της Αθήνας και ένα από ανδριώτες της Άνδρου. Κάτι που δυσκόλεψε τους συμμετέχοντες, αλλά ελάχιστα φάνηκε στην παράσταση. Η εμπειρία των ερασιτεχνών ηθοποιών, χρόνο με τον χρόνο, αυξάνει και καλύπτει δυσκολίες και κενά. Έτσι, το αποτέλεσμα είναι στο τέλος πολύ καλό. Κάτι που αντανακλά και στον θεατρικό πολιτισμό του νησιού.

Να σημειώσουμε σε αναφορά με τα προηγούμενα πως ήταν λίαν συγκινητική η αναφορά και η αφιέρωση της χτεσινής παράστασης από τα μέλη του ανδριώτικου θιάσου στο δραστήριο μέλος της ομάδας Χρήστο Σκανδάλη, που έφυγε ξαφνικά πριν καιρό. Δεν αφιερώνονται οι παραστάσεις μόνο σε επιφανείς και επικεφαλής. Αφιερώνονται και σε ταπεινούς εργάτες του τοπικού πολιτισμού. Κάτι που δείχνει το ήθος και την ενότητα της ομάδας. 

Ως προς την παράσταση τώρα θα την χωρίσουμε σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος είναι η παρουσίαση του θέματος από τον μοναδικό ανά τους αιώνες Ευριπίδη. Η διαπάλη δύο θεών. Της Αρτέμιδας και της Αφροδίτης. Της παρθένας θεάς του κυνηγιού και των δασών και της θεάς έρωτα και του πάθους. Την Άρτεμη εκπροσωπεί ο Ιππόλυτος που αφήνει πίσω έρωτες και πόθους και αναζητεί την ευδαιμονία στα άλογα, στο κυνήγι, στους καλούς φίλους. Την Αφροδίτη η μητριά του, που την κυνηγά το ερωτικό πάθος για τον Ιππόλυτο. Οι θεές συγκρούονται μέσω των ανθρώπων. Τα ανθρώπινα πάθη, οι ανθρώπινες αξίες, εκφράζουν αντιθέσεις των θεών στο αρχαίο θέατρο. Οι θεοί εμπλέκονται μέσω αυτών στα ανθρώπινα. 

Έρωτας, πάθος και θάνατος είναι αλληλένδετα στο μοναδικό αυτό έργο του Ευριπίδη, που είχε την ευτυχία να ζήσει πολλούς αιώνες πριν την σημερινή αστεία "πολιτική ορθότητα" η οποία θα καταδίκαζε το έργο του για... "μισογυνισμό"! Τι κάνει ο Ευριπίδης; Βάζει τα πάθη και τις αξίες θεών και ανθρώπων να συγκρούονται. Δεν βάζει τα "πρέπει" της πολιτικής ορθότητας, αλλά το είναι των ανθρώπων. Και τον θάνατο στο τέλος να καραδοκεί. Στο πρώτο μέρος φτάνουμε με την αυτοκτονία της μητριάς του Ιππόλυτου, αλλά και το γράμμα με το οποίο κληροδοτεί το ανεκπλήρωτο πάθος της ως δυστυχία στον Ιππόλυτο που την αρνήθηκε. Τραγικό πρόσωπο ο Θησέας, ο άνδρας της,  που θρηνεί την γυναίκα του και οργίζεται με τον γιό του. Το γράμμα με το ψέμα υπονομεύει την αρετή του γιού. Ο θάνατος με το βάρος του μετατρέπει τον ισχυρισμό σε βεβαιότητα... 

Η τραγωδία μπήκε στο δεύτερο και σημαντικότερο μέρος στην κορύφωση της. Ο Θησέας καταριέται τον γιό του. Ο χορός των γυναικών εξαιρετικά στημένος φρικιά από τις πατρικές κατάρες. Η παράσταση ανεβαίνει επίπεδο. Στο πρώτο μέρος οι ηθοποιοί εξυπηρετούν το κείμενο. Στο δεύτερο μέρος το ερμηνεύουν στιγμές-στιγμές με εξαιρετικό τρόπο. Το στήσιμό ανθρώπων και πραγμάτων επί σκηνής εξαιρετικό. Η Άνδρος του πολιτισμού ήταν εκεί...  

Ο Ιππόλυτος είναι συγκλονισμένος από την άδικη οργή του πατέρα. Οι ηθοποιοί ανεβάζουν επίπεδο. Τα πάθη των θνητών κορυφώνονται. Έρωτας, προδοσία, αδικία, ψέμα, συκοφαντία, αρετή και κακία συγκρούονται ανηλεώς στο κείμενο του Ευριπίδη και περνούν και στην παράσταση...    

Πατριάρχης του θεάτρου ανά τους αιώνες ο Ευριπίδης δίνει σημαντικό χώρο στους δεύτερους ρόλους. Στην παράσταση της Άνδρου ο βοσκός που φέρνει τα μαντάτα του θανάσιμου τραυματισμού του Ιππόλυτου έχει εξαιρετικές στιγμές στην αφήγηση περιγράφοντας με ένταση την θεατρικότητα του δυστυχήματος με το άρμα στην παραλία... 

 

Αν η παράσταση ξεκίνησε με ρυθμό και απόδοση του λαμπρού κειμένου στο σημείο αυτό πετυχαίνει την κορύφωση της με την ερμηνεία του αφηγητή στην περιγραφή του απόντος από την σκηνή γεγονότος...

 

Συνάμα το σύνολο δρα επί σκηνής πετυχαίνοντας μια από τις πολύ καλές στιγμές του τραγικού και από τα πρόσωπα και από τον χορό, που σε όλη την διάρκεια και στο σημείο αυτό ξεχώρισε με την σωστή κίνηση και λόγο και το πολύ καλό στήσιμο. Ο χορός είναι κρίσιμος στην τραγωδία και στην παράσταση της Ριντ πέτυχε τον ρόλο του... 

Τέλος, η "από μηχανής θεά, η Άρτεμις, δίνει λύση στην τραγωδία αποκαλύπτοντας τους ρόλους της Αφροδίτης στο¨ν τραγικό Θησέα, που μαθαίνει το ψέμα της γυναίκας του, που δεν άντεξε την απόρριψη και τρόμαξε μπροστά στην αποκάλυψη του έρωτα της. Την ίδια ώρα ο Ιππόλυτος πεθαίνει. Η φωτογραφία παρουσιάζει το εξαιρετικό στήσιμο επί της σκηνής: Απλό και σοφό... 

Με την ολοκλήρωση του έργου , τα πάθη, οι αξίες και οι αντιφάσεις των ανθρώπων συναντώνται με τον θάνατο. Τον τελικό και υπέρτατο κριτή της ζωής. Το έργο φτάνει στην ολοκλήρωση του. Ανάμεσα στον θρήνο του Θησέα και στην αποκάλυψη των βουλών των θεών, αλλά και των αδυναμιών των ανθρώπων, επέρχεται "το έλεος και ο φόβος με τον οποίο ολοκληρώνεται η θεατρική διαδρομή και φτάνει η τραγωδία στην κάθαρση" κατά τον αξεπέραστο ανά τους αιώνες ορισμό του Αριστοτέλη.   

Αυλαία. Η Άνδρος με το δικό της έμψυχο δυναμικό, την δική της καλλιτεχνική ερμηνεία, τη δική της σκηνογραφία, το εξαιρετικό στήσιμο και κίνηση ολόκληρου του θεατρικού συνόλου, έδωσε για μια ακόμα φορά εξετάσεις σε ένα από τα δύσκολα έργα του αθάνατου Ευριπίδη. Και πέτυχε μια νίκη. Ο θεατρικός χώρος αξιοποιήθηκε με τον καλύτερο τρόπο από την θεατρική ομάδα της Άνδρου. Μακάρι να βλέπουμε πάντα πολιτιστικά σχήματα του νησιού να δίνουν σχήμα και διάσταση στις ατέλειωτες μέρες του χειμώνα παρουσιάζοντας πολιτιστικές επιτυχίες το καλοκαίρι...