Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Ο δρόμος προς την κορυφή! To ανθρώπινο ίχνος στο τοπίο! Ιδιότυπο, μοναδικό, χαρακτηριστικό!... (φωτ. Εν Άνδρω).

Την πρώτη φορά που είδα τον δρόμο που διατρέχει τις βουνοκορφές του Πετάλου για να φτάσει στην Κουβαρα εντυπωσιάστηκα. Ότι αντίστοιχο και να είχα ξαναδεί (και είχα δει πολλά σε διάφορα μέρη στην Ελλάδα και στον κόσμο) αυτός ο δρόμος ήταν από τα πιο απροσδόκητα και τα πιο δοξαστικά στίγματα στον χάρτη της ζωής μου.

Κάθε φορά να νομίζεις πως θα δεις την κορυφή. Και να μην την βλέπεις... (φωτ. Εν Άνδρω). 

Ελαφρά ανηφορικός ώστε να υπάρχει πάντα η αίσθηση της ανόδου. Μιας ανόδου που σε κάθε στροφή σου αποκαλυπτόταν από την αρχή! Σε όλη την διαδρομή έβλεπες πάντα μια επόμενη ήπια κορυφή που ήταν σα να σου έλεγε: "ελα μέχρι εδώ"! Και πήγαινες. Και φτάνοντας έβλεπες τον δρόμο να συνεχίζει ελαφρά ανηφορικός μέχρι την επόμενη κορυφή, που κι αυτή σου ψιθύριζε: "έλα πάλι μέχρι εδώ"! Και πήγαινες. Και πότέ δεν έβλεπες μπροστά την μεγάλη κορυφή να σε προκαλεί με το ύψος της για να την φτάσεις και να την κατακτήσεις.

Αλλού στένευε κι αλλού φάρδαινε η βουνοκορφή. Αλλά τέλος δεν έβλεπες (φωτ. Εν Άνδρω).

Όλη η διαδρομή ήταν μια άνοδος στην οποία έβλεπες συνέχεια μπροστά σου από 200 μέχρι 400 μέτρα ενός δρόμου που ανηφόριζε στον... ουρανό! Έναν ορίζοντα διαρκώς υποσχόμενο μια κορυφή την οποία δεν έβλεπες και στην οποία δεν έφτανες. Όμως κάθε φορά ήσουν σχεδόν σίγουρος πως στην αμέσως επόμενη ανηφόρα θα την έβλεπες. Μόνο που πάντα σε περίμενε... μια επόμενη ανηφόρα!!!

Ο δρόμος στριφογύριζε και γλίστραγε ανάμεσα σε πέτρες που έμοιαζαν διάσπαρτα ριγμένες για να τον κάνουν την διαδρομή πιο λικνιστική και όμορφη (φωτ. Εν Άνδρω).

Την πρώτη φορά που ανέβηκα τον δρόμο ήταν Δεκέμβρης. Και τον ανέβηκα μέχρι ένα σημείο με τα πόδια! Ανέβαινα εντυπωσιασμένος πιστεύοντας πως θα έβλεπα κάτι από την κορυφή. Έστω κι από μακριά. Περπάτησα γυρω στα 1200 μέτρα με πολύ κρύο αέρα σε έναν ανηφορικό και μισοχιονισμένο δρόμο! Αλλά κορυφή δεν είδα. Με είχε συνεπάρει ο δρόμος. Όμως σε κάποιο σημείο πάγωσε ο δρόμος πάγωσα κι εγώ. Σταμάτησα. Έβγαλα μερικές φωτογραφίες. Κι μετά είδα κι έπαθα να γυρίσω πίσω από τον κρύο αέρα...

Κι εκεί που νόμιζες πως έφτανες ο δρόμος... συνέχιζε!!!... (φωτ. Εν Άνδρω).

Την δεύτερη φορά ο καιρός ήταν ανοιξιάτικος. Κρύος, αλλά ανοιξιάτικος. Και ήμουν περισσότερο προετοιμασμένος: πήγα... με τζιπ!!! Όμως πάλι αργήσαμε να διασχίσουμε τα 6½ χιλιόμετρα μέχρι την κορυφή της Κουβάρας. Ο λόγος ήταν πως σταματάγαμε συνέχεια να απολαύσουμε μια διαδρομή που στιγμές-στιγμές έμοιαζε ψεύτικη!

Ή, δεν είναι σαν ψεύτικος ή μαγικός αυτός ο βράχος - σμιλεμένος από τους αιώνες και τον αέρα - σε σχήμα σπιτιού με στέγη... (φωτ. Εν Άνδρω).

Ο δρόμος στενός, χωμάτινος, ελικοειδής κι ελαφρά ανηφορικός. Γλιστρούσε με τρόπο μοναδικό ανάμεσα σε διάσπαρτα ογκώδη βράχια, που λες κι ήταν πεταμένα έτσι στην τύχη και σε πέτρινες κορυφές που εναλλάσσονταν. Ένας δρόμος που σε ξάφνιαζε συνεχώς από το ένα στάσιμο στο επόμενο και σε προκαλούσε αδιάκοπα να προχωρήσεις…

Ή, ακόμα δεν μοιάζει ψέυτικός ή μαγικός αυτός ο Προφήτης Ηλίας πάνω από την Άρνη. Αν δεν ήταν διακριτικό το τζιπ στην άκρη της φωτογραφίας θα έλεγες πως κεί πάνω δεν φτάνει άνθρωπος. Κι όμως φτάνει γιατί το εκκλησάκι είναι λίγο πάνω από το χωριό... (φωτ. Εν Άνδρω).

Και προχωρήσαμε διασχίζοντας την μια κορυφή μετά την άλλη. Το ένα τοπίο μετά το άλλο. Σε μερικά σημεία ξαφνιαζόσουν. Το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία πάνω από την Άρνη ήταν ένα αριστούργημα τοποθέτησης: πάνω σε έναν τεράστιο βράχο και κάτω από έναν ακίνητο ουρανό. Το παράδοξο ήταν πως κάπου κάτω από τον βράχο διακρίναμε ένα τζιπ!!! Ναι έφτανες μέχρι εκεί οδικώς και από την Άρνη!!!

 

Σε μερικά σημεία το τοπίο γινόταν ξαφνικά πέτρινο. Κι όμως ο δρόμος έβρισκε τρόπο να περάσει έτσι απαλά που λες και είχε χαραχτεί αιώνες. Μόνο που χαράχτηκε μόλις την άνοιξη του 2014!!! (φωτ. Εν Άνδρω).

Στη συνέχεια το τοπίο στένεψε. Χωρίς όμως να αλλάζει η μοναδικότητα του: ελαφρά ανηφόρα και πάντα μετά την μια στροφή/κορυφή μια επόμενη λίγο πιο ψηλά. Το GPS (είχαμε και τέτοιο) να εξηγεί: 880 μέτρα, 935 μέτρα, 960 μέτρα. Κάπου εκεί το τοπίο στένευε απότομα. Μετά άνοιγε πάλι απότομα. Και τέλος στένευε για τα καλά πριν ανοίξει και κάπου στα 980 μέτρα φανεί, καμιά εκατοστή μέτρα μακριά, η κορυφή. Το σημάδι της γεωγραφικής υπηρεσίας του στρατού πάνω από το μισογκρεμισμένο πέτρινο εκκλησάκι των Αγίων Σαράντα δείχνει, σύμφωνα με τις επίσημες μετρήσεις, 997 μέτρα. Παρά τρία μέτρα ένα χιλιόμετρο!

 

Το ψηλότερο σημείο της Άνδρου στην στέγη των Αγίων Σαράντα (φωτ. Εν Άνδρω).

Από κάτω μας η Παλαιόπολη και η Πούντα. Πάνω ψηλά μακριά ένας αστραφτερός ήλιος που έσβηνε τα πάντα με την λάμψη του. Η Σύρος σχεδόν εξαφανισμένη στον ορίζοντα από την λάμψη. Η Γυάρος και η Τζιά δύο αστραφτερές σκιές στο πέλαγος. Και μόνο τα Γαυριονήσια έδειχναν κάτι από το σχήμα τους. Η ώρα ήταν 12. Ή, όπως θα έλεγε και ο Ελύτης: όλα τα κυπαρίσσια δείχνουν 12 η ώρα... Κάτι που πιστοποιούσαν και όλα τα κυπαρίσσια της 'Ανδρου ακριβώς από κάτω από τα πόδια μας…

Από ύψος κοντά ενός χιλιομέτρου (φωτ. Εν Άνδρω).

Κάπως έτσι φτάσαμε εντυπωσιασμένοι από έναν μαγικό δρόμο στην κορυφή της Κουβάρας! Κάπως έτσι φτάσαμε σε ένα μαγικό μέρος, στους Αγίους Σαράντα! Κάπως έτσι ανακαλύψαμε μια μικρή μαγική ιστορία της Άνδρου, που σήμερα εκεί πάνω, χάρη στο μαγικό δρόμο, μπορούν και ανακαλύπτουν με τις ανασκαφές τους οι αρχαιολόγοι γύρω και μέσα στο αρχαίο πέτρινο ιερό…

Μια αρχαιολογική επέμβαση που όταν ολοκληρωθεί θα δώσει μια νέα εικόνα στην Άνδρο... (φωτ. Εν Άνδρω).

Καθίσαμε στην κορυφή κοντά μια ώρα. Τόσο μας επέτρεψε ο κρύος ανοιξιάτικος αέρας. Αλλά ήταν αρκετός χρόνος για να δεις με άλλο μάτι το νησί μας. Ίσως και την ζωή μας. Γιατί πόσο να κάτσεις σε μια κορυφή; Οι κορυφές δεν είναι για να θρονιάζεσαι. Είναι για να τις φτάνεις. Είναι για να νοιώθεις την ανάσα του Θεού. Να νοιώθεις το άγγιγμα του ουρανού. Είναι για να ατενίζεις την πληρότητα της ζωής.

Αγναντεύοντας το "αμάραντο πέλαγος" του Ελύτη από την άκρη του βράχου της Κουβάρας (φωτ. Εν Άνδρω).  

Και μετά πρέπει να συνεχίζεις. Πάντα πρέπει να συνεχίζεις: για μια επόμενη κορυφή, για μια επόμενη στάση, για έναν επόμενο σταθμό. Να συνεχίζεις χαράζοντας δρόμους. Ή, ακολουθώντας δρόμους. Γιατί όπως έγραψε πριν 100 χρόνια ο μεγάλος ισπανός ποιητής: ταξιδιώτη δεν υπάρχει δρόμος. Ο δρόμος χαράζεται καθώς περπατάμε… 

 Ένα βίντεο του "Εν Άνδρω" για τον δρόμο προς την κορυφή της Άνδρου. Μουσική επένδυση από το έργο "Αλέξανδρος" του Σταμάτη Σπανουδάκη...

Κατεβαίνοντας σκεφτόμουν, κοιτάζοντας μακριά την βόρεια Άνδρο, πως είχαμε φτάσει επιτέλους στην κορυφή της Άνδρου! Όπως ο Καμπανός ή το Στενό ορίζουν το βόρειο και το νότιο άκρο του νησιού στον χάρτη της ζωής μας, έτσι και η Κουβάρα ορίζει το ύψος του στον ουρανό της ψυχής μας.

Και μπορώ να πω μετά βεβαιότητας πως ο δρόμος προς την κορυφή της Κουβάρας ήταν ότι ποιητικότερο, συμβολικότερο και δοξαστικότερο έχω διαβεί. Και πιστέψτε με έχω διαβεί πολλούς δρόμους και πολλά μονοπάτια και εδώ και αλλού. Αλλά τι να σας λέω και τι να σας ιστορώ; Ανεβείτε τον κι εσείς - έστω μια φορά - και θα καταλάβετε…