Εν Άνδρω

Με ρωτά συχνά ο καθημερινός ανδριώτης φίλος, Mr. X., "μα τι στην ευχή πας χειμώνα καιρό μόνος στην Άνδρο;" Πολλές φορές ξεκίνησα να απαντώ με διάφορα επιχειρήματα: "Μου αρέσει το χειμερινό τοπίο. Μου αρέσει η αίσθηση του οικείου πράσινου γύρω από το σπίτι και του απέραντου μπλε στον ορίζοντα. Μου αρέσουν οι νυχτερινές επιστροφές από το Κόρθι ή το Μπατσί. Μου αρέσουν οι βραδιές όταν το ασημένιο φεγγάρι κρύβεται πίσω από τα σύννεφα ή όταν κρέμεται θλιμένο πάνω από τη θάλασσα..."

Με κοιτά περίεργος. Και ξαναρωτά, "με τι κάνεις εκεί; Με ποιους κάνεις παρέα;" Η απάντηση στερεότυπη: "με πολλούς και με κανέναν. Η αίσθηση ότι είσαι τόσο κοντά σε πολλούς βγαίνοντας έξω, αλλά και τόσο μακριά από όλους, επιστρέφοντας στο σπίτι είναι μοναδική." Βέβαια η αίσθηση αυτή φτώχυνε απότομα όταν έκλεισε το «Απόρθητο» στον Πιτροφό. Χρόνια κάθε φορά που πέρναγα από μπροστά έκοβα ταχύτητα κι έστρεφα την ματιά χαμογελώντας αδιόρατα στον Ιάκωβο. Ήξερα πως ήταν πάντα εκεί. Ακόμα και όταν δεν ήταν εκεί. Τώρα κάθε φορά που περναώ νύχτα απλώς πατάω νευρικά γκάζι και κοιτώ μπροστά τον δρόμο…

Δύσκολο να εξηγήσω, στον Mr. X., με λέξεις αυτή τη μοναδική αίσθηση οικειότητας, εξωστρέφειας, αλλά και εσωστρέφειας, που πλανάται κάθε σούρουπο πάνω από την Άνδρο. Ο μόνος που την κατάλαβε χωρίς να χρειαστεί να την εξηγήσω ήταν ο βραζιλιάνος φίλος Ζοζέ Ντ’ Αμπρέου. Την κατάλαβε κι έτσι μια μέρα παράτησε την Βραζιλία, όπου ήταν πασίγνωστος, παράτησε την βουερή ζωή κι ήρθε να βρει το δικό του λιμάνι στην Άνδρο.

Δύσκολο να εξηγήσω και στους δικούς μου τα σκόρπια «φαντάσματα» από την απέραντη παιδική ηλικία, που ξαναβρίσκω μόνο εδώ. Μετά από τόση ζωή και τόσες μακρινές διαδρομές στον κόσμο, μετά από τόσους ανθρώπους που μπήκαν και βγήκαν από τη ζωή μου, επέστρεψα έτσι απλά στην μικρή πατρίδα του πατέρα! Δύσκολο καμιά φορά να το εξηγήσω αυτό ακόμα και στον εαυτό μου...

Υπάρχουν όμως μερικά πρωινά που διαπιστώνω ξαφνιασμένος πως μόνο στην Άνδρο μπορώ και χάνομαι αξημέρωτα στο κοσμικό σύμπαν. Είναι κάτι στιγμές που βλέπω έξω από το τζάμι την απίστευτη χειμωνιάτικη ανατολή της Άνδρου. Είναι η στιγμή που το βαθύ σκοτάδι σπάει κι ένα φλογερό χρώμα σκίζει τον ουρανό του Αιγαίου. Μια ακόμα κατακόκκινη μέρα ξεκινά στο κοσμικό σύμπαν και στην Άνδρο. Μια ακόμα πολύχρωμη διαδρομή ανατέλει στο Αιγαίο. Μια ακόμα στιγμή σημαδεύει το σύμπαν της καρδιά μας.

Κάτι τέτοιες στιγμές βγαίνω βιαστικά μισοντυμένος στην πρωινή ψύχρα και φωτογραφίζω την τέλεια στιγμή της εναλλαγής. Λένε πως μια φωτογραφία χίλιες λέξεις. Και σωστό και λάθος. Μια φωτογραφία είναι όσες λέξεις ξέρεις. Αν δεν ξέρεις δεν λέει η ίδια λέξεις. Μια φωτογραφία χωρίς λέξεις δεν λέει τίποτα. Ή, λέει ότι εσύ μπορείς να αισθανθείς και να περιγράψεις. Είναι μια μονόδρομη επικοινωνία...

Όμως μια φωτογραφία μαζί με τις λέξεις μας περιγράφει και τα δικά μας αισθήματα, τις σικές μας αναζητήσεις, τη ις δικές μας ζωές. Με τον τρόπο αυτό η φωτογραφία αποκτά ζωή μέσα από τη δική μας ζωή. Και έτσι ολοκληρώνεται ο κύκλος της επικοινωνίας. Είναι οι λέξεις μας που βάζουν τους άλλους στη ζωή μας. Είναι οι λέξεις μας με τις οποίες μπαίνουμε εμείς στις ζωές των άλλων. Κάτι αντίστοιχο εννοούσε ο μεγάλος Ανδρέας Εμπειρίκος όταν έγραψε τον υπέροχο στίχο: "Πάρε τη λέξη μου, δώσε μου το χέρι σου"...

Υ.Γ.: Με την παραπάνω φωτογραφία μιας συμπαντικής ανατολής στην Άνδρο, αλλά και με τις παραπάνω αραδιασμένες λέξεις από τη ζωή μου στέλνω στον ανδριώτη παλιόφιλο Mr. X. μια ακόμα εξήγηση του γιατί αγαπώ την Άνδρο του χειμώνα…

Διαμαντής Μπασαντής, εν πλώ….