Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Απομεσήμερο Χριστουγέννων και ο δρόμος με φέρνει στο έρημο λιμάνι της Ραφήνας. Βλέπω το μοναχικό Superferry και ο νους ταξιδεύει χρόνια πίσω κι ο στίχος ενός τραγουδιοιύ έρχεται στο νου: "Χρόνια βλέπω στο λιμάνι πλοία που σαλπάρουνε. Κι όπως τα κοιτάζω λέω: Θέ μου ας με παρουνε...". Ήταν ένα παλιό λαϊκό τραγούδι του Μίμη Πλέσσα σε στίχους Δασκαλάκου που τραγούδησε το 1969 ο Στράτος Διονυσίου. Πήγαινα με το ναυτικό πατέρα μου στον Πειραιά. Δούλευε βατσιμάνης στο στενό της Σαλαμίνας και με έπαιρνε, παιδάκι, μαζί του. Ακόμα θυμάμαι τα δεκάδες πλοία αρόδο και από κάποιο παραλιακό καφέ στο Ικόνιο το τραγούδι του Διονυσίου...  (φωτ. Εν Άνδρω).

Μεγαλώσαμε. Ταξιδέψαμε μακριά με πλοία, τρένα, αεροπλάνα και αυτοκίνητα. Σε άλλα λιμάνια, σταθμούς και πλατείες. Τα τραγούδια άλλαξαν. Κάποτε βρέθηκα στο θαμπό νυχτερινό λιμάνι του Ντόβερ να περιμένω το πλοίο για Ζίμπρουγκ. Στο γουόκμαν άκουγα Δημήτρη Μητροπάνο να τραγουδά Θάνο Μικρούτσικο σε στίχους Αλκαίου: "Σαν πλανόδιο τσίρκο/ τη ζωή μου τη σκόρπισα/ σε σταθμούς και πλατείες/ πού με πας δεν σε ρώτησα/ τώρα δίχως πυξίδα τα ταξίδια μου κάνω/ τη φωνή σου ακούω μα τι λες δεν σε πιάνω...". Θυμάμαι σκόρπιες εικόνες από λιμάνια. Το χριστουγεννιάτικο χιόνονερο να πέφτει στην έρημη αποβάθρα. Σκορπίσαμε την ζωή μας μακριά. Πριν την μαζέψουμε πάλι σε αυτό το λιμάνι της επιστροφής... (φωτ. Εν Άνδρω).

Τα λιμάνια πάντα γοητεύουν με την κίνηση τους. Μόνο αυτή την μέρα του χρόνου ακινητούν και θυμούνται. Ραφήνα, το λιμάνι της ζωής όλων των Ανδριωτών. Έρημο. Σιωπηλό. Μουσκεμένο από το χιονόνερο και τον βοριά. Με ένα και μοναδικό πλοίο δεμένο κι ακίνητο. Κανείς δεν ταξιδεύει σήμερα. Είναι η καθολική μέρα της οικογένειας στον δυτικό κόσμο. Θυμάμαι στην Αγγλία αυτή η περίεργη ακινησία κρατούσε σχεδόν δύο μέρες αν σκεφτεί κανείς πως και την δεύτερη μέρα (boxing day) τα δρομολόγια ήταν ελάχιστα... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Αυτή τη μέρα ακόμα και οι νταλίκες, τα φορτηγά, με τα σβηστά φώτα τους και τις σιωπηλές μηχανές τους, περιμένουν ακίνητα μπροστά από το δεμένο καράβι να γυρίσει η μέρα και να ξεκινήσουν πάλι την επομένη όλα ξανά... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Το φορτηγό της Άνδρου περιμένει κι αυτό πλάι στα Μυκονιάτικα και στα Τηνιακά. Θα ξεκινήσουν πάλι αύριο να ταξιδέψουν στα νησιά (φωτ. Εν Άνδρω).

 Τα πρακτορεία θεόκλειστα. Οι δρόμοι άδειοι. Μόνο το κρύο και το ανεμόβροχο και το αυτοκίνητο του λιμεναρχείου. Κάποιοι είχαν βάρδια χριστουγεννιάτικα στο λιμάνι... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Και από τα δεκάδες καφέ, ουζερί και ταβέρνες του λιμανιού μόνο μια ταβέρνα κι ένα καφέ ήταν ανοικτά. Τα Χριστούγεννα τα λιμάνια τα γιορτάζουν σιωπηλά και άδεια. Είναι η μόνη μέρα το χρόνο που δεν κινείται τίποτα σε αυτά... (φωτ. Εν Άνδρω).