Εν Άνδρω

 Του Διαμαντή Μπασαντή

 Απομεσήμερο Παρασκευής. Παραμονή των Αγίων Σαράντα. Πήραμε τον κακοτράχαλο δρόμο για την κορυφή της Κουβάρας. του ψηλότερου σημείου της Άνδρου. 997 μέτρα πάνω από την θάλασσα. Αν τα Ιμαλάια τα αποκαλούν "η στέγη του κόσμου" γιατί βλέπεις τον κόσμο από το ψηλότερο σημείο της γης ας αποκαλέσουμε κι εμείς την Κουβάρα "η στέγη της Άνδρου". Κι ας δούμε - μια ακόμα φορά - την Άνδρο και ένα μεγάλο μέρος του Αιγαίου από την στέγη του νησιού μας. Στη φωτογραφία ανηφορίζοντας για την "στέγη της Άνδρου" πρώτο στάσιμο της διαδρομής - μετά από ώρα - το υπέροχο εξωκλήσι πάνω από την Άρνη: την "Ελβετία της Άνδρου" όπως την αποκάλεσαν> Για το ορεινό και καταπράσινο τοπίο της (φωτ. Εν Άνδρω).

 

 Ο δρόμος προς την κορυφή πλέον έχει χαλάσει σε σχέση με πέρσι από τις πολλές βροχές και τα χιόνια. Πολύ δύσκολος, αλλά πάντα τρομερά θεαματικός. Μπαίνεις μετά την Βουρκωτή και πας κορυφογραμμή-κορυφογραμμή περνώντας πάνω από την Άρνη για να φτάσεις στο πιο ψηλό σημείο: πάνω από την Παλαιόπολη. Στη φωτογραφία ένα σημείο του δρόμου "προς τον ουρανό", όπως τον αποκαλέσαμε την πρώτη φορά που φτάσαμε εδώ πάνω (φωτ. Εν Άνδρω). 

 Το πρώτο από τα δύο τζιπ που δεν έφτασαν ποτέ στην κορυφή όπου τελέσθηκε εσπερινός στο ιστορικό και αρχαίο εξωκλήσι των Αγίων Σαράντα, το οποίο επισκευάζει η αρχαιολογική υπηρεσία (φωτ. Εν Άνδρω).

 

Το δεύτερο από τα δύο τζιπ. Ο Γιάννης πήγε λίγο πιο πάνω από τον προηγούμενο, αλλά το κακοτράχαλο του δρόμου τον σταμάτησε κι άρχισε την επιστροφή (φωτ. Εν Άνδρω). 

 Πελώρια κυκλώπεια βράχια που λες και αγγίζουν τον ουρανό. Τοπίο άγριο, επιβλητικό, εξώκοσμο (φωτ. Εν Άνδρω).

 Χιόνι. Προλάβαμε το τελευταίο χιόνι στις πλαγιές, στις ρεματιές και στα σκιερά του τεράστιου βουνού (φωτ. Εν Άνδρω). 

 Πάνω από την Άρνη. Από αυτό το ύψος τα βουνά της Βόρειας Άνδρου φαντάζουν... χαμηλά. Μόνο τα βουνά της Εύβοιας πέρα από τον Κάβο Ντόρο μπορείς να τα δεις σε αντίστοιχο ύψος. Χιονισμένα σε μεγάλο βαθμό, μιας και το δικό τους υψόμετρο είναι ψηλότερο (φωτ, Εν Άνδρω).

 Κυριολεκτικά σκαρφαλώνουμε. Το μεγάλο τζιπ του Γιώργου έχει όλες τις προδιαγραφές για τέτοια περιπέτεια. Μια φορά ξεκίνησα με το ΙΧ και δεν έφτασα πουθενά. Τώρα μόνο με ειδικό αυτοκίνητο για σκαρφάλωμα. Στη φωτογραφία ο χωματόδρομος μοιάζει να ανεβαίνει πάνω από τα σύννεφα. Χαμηλά το Γαύριο. Μόνο η χιονισμένη οροσειρά της Εύβοιας ξεχωρίζει πάλι στον ορίζοντα στο βάθος. Το σκαρφάλωμα στη "στέγη" συνεχίζεται (φωτ. Εν Άνδρω).  

 Φτάσαμε στην "στέγη". Παρκαρισμένα στο πλάτωμα πριν το πέτρινο υπό αναστήλωση εξωκλήσι καμιά δεκαριά τζιποειδή. Είμαστε στα "κεραμίδια" του νησιού!!! (φωτ. Εν Άνδρω). 

 Πλησιάζουμε την άκρη του γκρεμού πάνω από την Παλαιόπολη που φαίνεται κάτω πολλές εκατοντάδες μέτρα χαμηλότερα. Απέναντι η Γυάρος. Πιο μακριά πρέπει να είναι η Τζιά! Το πλοίο της γραμμής επιστρέφει για Ραφήνα ταξιδεύοντας προς το φως που αστράφτει πάνω στη θάλασσα. Στιγμή στο άπειρο το φευγαλέο πέρασμα του αγαπημένου καραβιού... (φωτ. Εν Άνδρω). 

 Εντυπωσιακή φωτογραφία. Το αειθαλές και αγαπημένο και πάντα σταθερό εδώ και πολλά χρόνια Superferry II ταξιδεύει στο ηλιόλουστο Αιγαίο. Σε πρώτο πλάνο τα βράχια της κορυφογραμμής. Σαν σκηνή από ταινία με σκηνοθέτη την φύση και πρωταγωνιστές το πλοίο και την ρότα του που χαράζεται στο νερό... (φωτ. Εν Άνδρω).

Το Μπατσί από ένα χιλιόμετρο ύψος. "Όταν κοιτώ από ψηλά μοιάζει ο κόσμος ζωγραφιά" τραγούδησε κάποτε ο Κώστας Χατζής (Αεροφωτογραφία Εν Άνδρω. 

 Δίπλα ο "συνάδελφος" φωτογράφος πατήρ-Φιλάρετος αποθανατίζει κι αυτός το ίδιο θέμα. Με την ταχύτητα που τον διακρίνει το βράδυ θα έχει αναρτήσει στο site της Παναχράντου την φωτογραφία πριν από εμάς. Εμείς θα πρέπει να επιλέξουμε και να επεξεργαστούμε την φωτογραφία. Να στήσουμε το φωτορεπορτάζ και να γράψουμε το "χρονογράφημα" κάτω από το θέμα. Μακριά διαδρομή. Ο Φιλάρετος στήνει τα πάντα φωτογραφικά. Άλλη η διαδρομή η δική μας, άλλη του θαυμαστού και πάντα αγαπητού φίλου, που στο τέλος τα προλαβαίνει όλα (φωτ. Εν Άνδρω).

 Το Superferry II διασχίζει μια φωτογραφία ηλιόλουστη, ένα Αιγαίο ιριδίζων. Στιγμή μιας αιωνιότητας που περνά και χάνεται. Μόνο μια υδάτινη γραμμή πίσω του που αργοσβήνει. Η γραμμή ένας στίχος του μεγάλου Ανδρέα Εμπειρίκου: "ω υπερωκεάνιο που τραγουδάς και πλέχεις/ οι κύκλοι μας ανήκουνε στην οικουμένη/ πρόγονοι εμείς των γενεών που εκκολάπτονται ακόμη/ πλέχουμε προχωρούμε δίχως τύψεις" (φωτ. Εν Άνδρω).

 Και ο αρχαίος πέτρινος ναός των Αγίων Σαράντα. Η αναστήλωση έχει προχωρήσει από την προηγούμενη φορά. Κάποτε ήταν ένα γκρεμισμένο κτίσμα κι ένας σωρός πέτρες. Τώρα απέκτησε σχήμα. Οι άνθρωποι κάποτε άφησαν εδώ ένα ίχνος τους. Κάποιοι το αναστηλώνουν για να πάει πάρα πέρα (φωτ. Εν Άνδρω). 

 Και μέσα η δουλειά έχει προχωρήσει. Να ελπίσουμε - παρά την απώλεια του ευπατρίδη Αλέκου Γουλανδρή - να ολοκληρωθεί το έργο (φωτ. Εν Άνδρω).

Ο εσπερινός ξεκίνησε. Λίγοι όσοι κατάφεραν να φτάσουν. Όμως περισσότεροι από όσους νομίζαμε πως θα βρούμε. Παρόντες και ιερείς από πολλά μέρη της Άνδρου. Να μνημονεύσουμε - αν θυμόμαστε καλά - τον παπά Γιάννη της Άρνης που μας καλοδέχτηκε μαζί με τον παπα-Μιχάλη της Θεοσκεπάστου που ήταν ένα χαμόγελο ολόκληρος. Όσους ξεχνάμε ας μας συγχωρήσουν... (φωτ. Εν Άνδρω).

 Ήταν εκαι ο παππούς της Άνδρου. Ο γέροντας Ευδόκιμος. Βιβλική μορφή. Βιβλική υπομονή. Βιβλική αγάπη. Ακόμα και προς αυτούς που τον αδικούν. Δυστυχώς μορφές σαν το γέροντα Ευδόκιμο σπανίζουν. Ίσως γι΄αυτό ο αείμνηστος Τζίμης Πανούσης μια μέρα στο μπαλκονάκι της Παναχράντου τον αγκάλιασε συγκινημένος και γύρισε και μου είπε: "αυτόν τον παπά τον αγαπώ. Γιατί ξέρει να αγαπά. Και τον πιστεύω. Γιατί πιστεύει. Η πίστη του είναι πίστη μου. Τους δεσποτάδες δεν τους αγαπώ και δεν τους πιστεύω. Γιατί δεν αγαπούν και δεν πιστεύουν"!  (φωτ. Εν Άνδρω)

 Μια απέραντη στιγμή ο κόσμος μας. Ή, μάλλον μια αιωνιότητα που χώρεσε σε μια στιγμή. Από ένα χιλιόμετρο ύψος: η Παλαιόπολη, η Γυάρος, η Πούντα. Και η ζωή που περνά μπροστά από τα ματιά μας αντικρίζοντας το Αιγαίο κι έναν κόσμο φωτός... (φωτ. Εν Άνδρω).  

 Άνθρωπος στη άκρη της "στέγης της Άνδρου" (φωτ. Εν Άνδρω).

 Στην άκρη της "στέγης"! Πίσω η Άνδρος, η Τήνος, η Σύρος η Γυάρος. Θαμπά τα νησιά κάπου ανάμεσα στα όρια θάλασσας και ουρανού! (φωτ. Εν Άνδρω). 

 Κι ένα αυτοκίνητο σταματημένο κι αυτό στην άκρη της "στέγης"! (φωτ. Εν Άνδρω). 

 Και μια άλλη λήψη: το αυτοκίνητο σα να "ανεβαίνει" πάνω από τη "στέγη"! Σα να ταξιδέψει πάνω από τα σύννεφα που απλώνουν χαμηλότερα πάνω από τα βουνά της Νότιας Άνδρου και της Βόρειας Τήνου (φωτ. Εν Άνδρω). 

 Επιστροφή. Τέλος εκδρομής. Τέλος διαδρομής. Στην άκρη της μέρας δύο εξωκλήσια πάνω στον βράχο. Σαν ψεύτικα. Σαν ζωγραφιστά. Ή, σαν δύο λευκά γλυπτά στον βράχο, πάνω από την Άρνη, με φόντο το απόλυτο το γαλάζιο. Χαμένη η γραμμή του ορίζοντα. Άραγε που να είναι τα όρια του ουρανού και της θάλασσας;