Εν Άνδρω

Του Διαμαντή Μπασαντή

Άνδρος δεν είναι μόνο η Χώρα. Άνδρος είναι και το Γαύριο και το Κόρθι. Άνδρος είναι και τα ξεχασμένα χωριά που αυτές τις μέρες έχουν την τιμητική τους με τα τοπικά πανηγύρια. Γίνονται λοιπόν και αλλού εκδηλώσεις. Και θα έπρεπε να επαναλαμβάνονται μερικές και σε άλλα μέρη. Μιλώ εδώ με την εμπειρία της έκδοσης ενός μεγάλου αφιερώματος για την Άνδρο που παρουσιάσαμε μέχρι στιγμης στο Γαύριο και στο Κόρθι. Την εμπειρία και τις σκέψεις από αυτή τη διαδρομή καταγράψαμε και μεταφέρουμε και σε εσάς εδώ.

Ξεκινούμε από το Γαύριο (1/8). Στο λιμάνι όλα τα ορίζουν τα καράβια. Έτσι λες π.χ. ώρα έναρξης της παρουσίασης 20.30, ημέρα Παρασκευή. Μόνο που αυτή την ώρα φεύγει το διερχόμενο καράβι και σε 20 λεπτά έρχεται το πρώτο τοπικό. Και μετά από 40-45 λεπτά φτάνει το δεύτερο τοπικό. Όλα γεμάτα γιατί «τώρα που είναι Αύγουστος και οι διακοπές ανθίζουν» όλοι πάνε κι έρχονται. Κάθε καράβι κατεβάζει στην Άνδρο Παρασκευή βράδυ γύρω στα 180-220 αυτοκίνητα! Και από 800 μέχρι 1500 επιβάτες. Γίνεται «ο συνωστισμός (!) της Σμύρνης» (μην μου πείτε πως ξεχάσατε το αλησμόνητο βιβλίο της πέμπτης δημοτικού;). Χάνει η μάνα το παιδί, το παιδί το αυτοκίνητο, το αυτοκίνητο τον δρόμο και ο παρουσιαστής το θέμα. Δεν είναι σίγουρος αν παρουσιάζει κάτι για την Άνδρο ή κάτι για το καράβι που ήρθε στην Άνδρο!

Άρα μια εκδήλωση στο Γαύριο δεν ξεκινά ποτέ πριν τις 21.30! Οι κατοικούντες και οι μετοικούντες στο Γαύριο το ξέρουν. Και το μαθαίνεις κι εσύ θες δεν θες. Με άλλα λόγια η εκδήλωση άρχισε στις 21.40 (είχε και καθυστέρηση το καράβι βλέπεις)!

Ξεκινάς με καμιά 30αριά και μέσα σε 20 λεπτά βλέπεις να έχουν γίνει 45αριά. Και σε λίγο καμιά 60αριά! Όλοι περίμεναν να φύγει το καράβι!

Έφυγαν τα καράβια αρχίζει η εκδήλωση...

Πρώτος ομιλητής ο γνωστός εκδότης Γιώργος Δαρδανός που ως γαυριώτης δεν είχε πρόβλημα με καράβια κι αυτοκίνητα. Πήρε φόρα παρουσιάζοντας το αγαπημένο θέμα του: τον πύργο του Αγίου Πέτρου. Μέχρι να τελειώσει είχαν φύγει και τα αυτοκίνητα. Και είχαν αρχίσει να καταφθάνουν οι «εκπαιδευμένοι» (από τα καράβια) ακροατές. Επόμενος ομιλητής ο ιστορικός ερευνητής Νίκος Βασιλόπουλος που στάθηκε στο αγαπημένο θέμα του: τα φέουδα της βόρειας Άνδρου στην εποχή της Λατινοκρατίας. Μετά ο γνωστός λογοτέχνης Σταμάτης Μ. Καμπάνης που έβαλε την λογοτεχνική πινελιά στην αντίστοιχη εποχή. Και τέλος ο Γιάννης Πίππας που μίλησε για την έλευση των αρβανιτών στην Άνδρο επί Λατινοκρατίας φτάνοντας μέχρι τις μέρες μας.

..

Τρεις από τους ομιλητές οι Νίκος Βασιλόπουλος, Σταμάτης Καμπάνης και Γιάννης Πίππας

Η εκδήλωση ξεκίνησε με βίντεο και μετά άρχισαν οι ομιλίες. Το όλο γεγονός τράβηξε σε μάκρος, αλλά το «εκπαιδευμένο» κοινό του Γαυρίου αντί να μειώνεται …αύξαινε! Και δεν κουνιόταν! Στο τελευταίο μέρος είχαμε και ορθίους!…

Στο τέλος υπάρχουν ακόμα και όρθιοι στην εκδήλωση!

Όλα τα θέματα που αναπτύχθηκαν ήταν από το αφιέρωμα του περιοδικού-βιβλίου «δέκατα/έν Άνδρω». Ήταν μια θαυμάσια οργάνωση όπου προβλήθηκαν και βίντεο. Όλα αυτά χάρη στον πολιτιστικό χώρο που έχει διαμορφώσει το εξαιρετικό βιβλιοπωλείο «Το Λογάρι» (που στηρίζουν με κέφι η Αγγελική και ο Γιώργος Αποστολίδης). Ένα βιβλιοπωλείο που είναι φάρος πολιτισμού για το Γαύριο και την Υδρούσα.

Πάμε τώρα στο Κόρθι (3/8). Στο Κόρθι όλα ορίζονται από την ...ώρα αναγγελίας της εκδήλωσης! Έγραψες 20.00, όλοι στις θέσεις τους στις 20.15!  Μέχρι τις 20.30, που καθυστερήσαμε για να ξεκινήσει το βίντεο, κάποιοι κοιτούσαν τα ρολόγια τους! Η εκδήλωση άρχισε στις 20.35. Με ένα βίντεο για την ιστορία της Άνδρου.

Μετά μας καλωσόρισε στο Κόρθι και είπε και λίγα λόγια για την έκδοση ο εφημέριος της περιοχής πατήρ-Αντώνιος, μέγας αναγνώστης. Από την ομιλία του ξεχώρισε η απαγγελία ποιήματος του Ανδρέα Εμπειρίκου (με το οποίο ανοίγει και το αφιέρωμα) και η περιεκτικότητα των παρατηρήσεων του: συμπεριέλαβε όλα τα ονόματα των δεκάδων συμμετεχόντων στην έκδοση!

Ο πατήρ Αντώνιος στο θερμό και μεστό καλοσώρισμα του

Πρώτος ομιλητής ο κορθιανός λογοτέχνης Στάμάτης Μ. Καμπάνης, που ανέπτυξε την έλευση των Φράγκων στην Άνδρο, τις θρησκευτικές αντιθέσεις, αλλά και την καταπιέση κάποιων περιόδων. Τέλος την ενσωμάτωση τους με τους προϋπάρχοντες ελληνόφωνους ορθόδοξους κατοίκους καταλήγοντας στο να γίνουν και αυτοί ανδριώτες. Τα τοπωνύμια και τα ονόματα στο Κόρθι ακόμα μαρτυρούν ακόμα σήμερα γι’ αυτούς.

Σκηνές από την προβολή του βίντεο της αρχής.Διακρίνομται οι ομιλητές Σταμάτης Καμπάνης και Γιώργος Καμπάνης

Μετά ο Γιώργος Καμπάνης (στο Κόρθι δεν έφτασε ένας προαναγγελθείς ομιλητής) κράτησε το ακροατήριο με εντυπωσιακό τρόπο περιγράφοντας την αγάπη του για την Άνδρο, αλλά και ένα δύσκολο ταξίδι στο τρίγωνο των Βερμούδων με έμμετρο τρόπο! Κάμποσες σελίδες περιγραφής με ομοιοκατάληκτο στίχο για ένα ταξίδι δεν είναι εύκολο πράγμα. Δίκαια εντυπωσίασε. 

Γεμάτη η μικρή πλατεία του πεζόδρομου από ακροατές...

Το ακροατήριο εξαιρετικό. Γύρω στα 60 άτομα που προσήλθαν από την αρχή και άκουσαν μέχρι το τέλος με προσοχή τους ομιλητές. Αλλά και έναν θαλερό κύριο που ζήτησε και πήρε τον λόγο στο τέλος συμπληρώνοντας με εξαιρετικά εμπεριστατωμένο τρόπο με στοιχεία τις ομιλίες. Λες και ήταν προετοιμασμένος!

Τα θέματα που αναπτύχθηκαν ήταν πάλι όλα από το αφιέρωμα. Η οργάνωση  εξαιρετική χάρη στο βιβλιοπωλείο «Αγορά Βιβλίου» και στον εργατικό και ταλαντούχο Δημήτρη Αντωνέλλο, που έχει φτιάξει μια εστία ανάγνωσης και πολιτισμού στο Κόρθι. Χώρος της εκδήλωσης η μικρή πλατεία στον πεζόδρομο του Όρμου Κορθίου. Το καφέ που μας φιλοξένησε πλήρως ηλεκτρονικά εξοπλισμένο: τηλεόραση-κομπιούτερ-υψηλή τεχνολογία. Όχι παίζουμε.